Kitaplar ve Yorumlar 2023 - 1

Alice Zeniter, Kaybetme Sanatı (Fransızca aslından çeviren: Şirin Erkan Leitao), Livera Yayınları, 2022

Cezayir Savaşını temel alarak yola çıkan Kaybetme Sanatı, yetmiş yıllık bir dönemin ve üç kuşağın öyküsünü anlatıyor. Dede Ali ile başlayıp Oğul Hamid ile devam eden ülkeden kopuş öyküsünde torun Naima, Fransa’dan anavatanı Cezayire yaptığı kimlik arama yolculuğunda aradığına kavuşuyor. Son zamanlarda okuduğum en etkileyici romanlardan birisi diyebilirim. Fransızca bilmediğim için aslını okuyup da çeviri için yorum yapabilecek yeteneğim yok ama metnin pek çok yerinde ‘yazar Türkçe yazsaydı herhalde böyle yazardı’ diye düşündüğüme göre çevirinin çok iyi olduğunu söyleyebileceğimi sanıyorum. Bence bu romanı mutlaka okuyun. Çok iyi bir öykü okumanın ötesinde bilmediğiniz şeyleri de öğreneceksiniz.

Şafak Altun, Ya Doğru Bildiğimiz Her şey Yanlışsa, Destek Yayınları, 2022

Kitap, bildiğimizi sandığımız birçok şeyin aslında nasıl uyduruk temellere dayandığını ve çürütülebileceğini anlatıyor. Yazar kitabında birçok soru soruyor ve bunların yanıtının bildiğimizi sandıklarımızdan faklı olduğunu ortaya koyuyor. Kitabın bazı alt bölümlerinde ekonomi bilimini de yakından ilgilendiren sorular ve yanıtları var. Örneğin günümüzde ana akım olarak kabul edilen Keynesyen katkıyla geliştirilmiş neoklasik iktisadın temel varsayımı olan ve hepimizin aklını yıllardır kurcalayan ‘rasyonel insan’ tezinin nasıl çürük temellere dayandığını gösteriyor. Mesela ‘rasyonel değil sezgisel kararlar alırız’ tespiti çok doğru ama kabul edilmesi doğru olduğu kadar kolay değil. Kitapta, günümüzde çok tartışılan ‘kazalar fıtrattır’ yaklaşımı niçin doğru değildir sorusunun yanıtını ya da Sezar’ın bıçaklandığı sırada söylediği ileri sürülen ‘Sen de mi Brutus’ sözlerinin Sezar’ın gerçekte söylemediğini, Shakespeare’in Julius Sezar adlı tiyatro oyununda yazdığı ifadeden kaynaklandığını bulabilirsiniz. Şafak Altun’un bu ilginç ve çarpıcı bilgiler içeren kitabını okumanızı öneririm.

S. Can Karaşıklı, Bana İyi Bir Finansçı Bulun, Remzi Kitabevi, 2022

Can Karaşıklı, kitaba finansçının tanımıyla başlamış, ardından finansın o zor, karmaşık kavramlarını, tekniklerini, tablolarını, bunların hepsinin birbiriyle ilişkilerini olabilecek en basit ve anlaşılabilir haliyle anlatmış. Kolay Ekonomi’yi yazdıktan sonra bir de Kolay Finans yazmam konusunda okurlardan istekler geliyordu. Can Karaşıklı’nın bu kitabı tam da benim zihnimde canlandırdığım Kolay Finans kitabını temsil ettiği için bu konuda yazmaktan vazgeçtim. Kitap, finans ve özellikle mali analiz konularında çalışanların bilgilerini tazelemeye, ekonomi ya da finans kökenli olmayıp da yönetici konumunda olanların görev yaptığı şirketin finans konularını daha iyi izlemesini sağlamaya hizmet edecek şekilde yazılmış. Elinizin altında bulunmasında yarar var.

Bülent Eczacıbaşı, Aklımızda Bulunsun, Yapı Kredi Yayınları, 2022

Bülent Eczacıbaşı’nın iş insanları için yazdığı denemelerin ikinci kitabı olan Aklımızda Bulunsun ilk kitabı İşim Gücüm Budur Benim gibi pek çok yararlı değerlendirme, öneri ve yol rehber niteliğinde açıklama içeriyor. İş insanı olarak engin bir deneyime sahip olan aynı zamanda kültürel pek çok faaliyetin destekçisi olan Bülent Eczacıbaşı’nın birçoğunu kendi şirketlerinde uygulamış, sonuç almış, başarıya ulaştırmış olduğu girişimlerinden yol çıkarak anlattığı deneyimlerine gerçekten paha biçilmez. Bence yalnızca iş insanlarının değil herkesin okuması gereken bir kitap.

Mehmet Kuru, Osmanlının Para ile İmtihanı, Fol Yayınları, 2022

Osmanlı İmparatorluğunun tarihi bir bakıma paranın tağşişinin de (paranın değerinin düşürülmesinin) de tarihidir. Yazar bu kitabında, Osmanlı İmparatorluğunun para sistemini, bu sistemin zaman içindeki değişimini, paranın defalarca tağşiş edilmesini, Avrupa’da yaşanan para ile ilgili gelişmelerin Osmanlıya etkisini ve yansımalarını kronolojik bir sıra içinde ele alıp incelemiş. Zengin bir kaynakçaya dayanan kitabın Osmanlı tarihiyle, ekonomi tarihiyle özellikle paranın geçirdiği değişimle ilgilenen araştırmacılara son derecede yararlı olacağını düşünüyorum.

Ben S. Bernanke, 21. Yüzyıl Para Politikaları (çeviri Deniz Kılınç) Scala Yayıncılık, 2022

Yirmi birinci yüzyılın ilk büyük krizi olan küresel krizi dünyanın en zor ve sorumlu makamı olan ABD Merkez Banka (Fed) Başkalığında göğüslemek zorunda kalmış Bernanke bu kitabında önce yirminci yüzyılın para politikasını anlatıyor. Ardında yirmi bir inci yüzyılın başlarında başlayan küresel krizi ele alıp analiz ediyor. Oradan Covid – 19 ile gelen sıkıntılar ve uygulanan para politikasını değerlendiriyor. Son olarak da para politikası açısından geleceğe bakıyor. Para politikasının ve politika araçlarının yeterli olup olmadığını değerlendiriyor, eksiklerini tartışıyor. Birinci ağızdan uygulanan para politikasını okumak hem eğitici hem de aydınlatıcı bir deneyim. Yirmi birinci yüzyılın ekonomi politikasının ayrıntılarını öğrenmek isteyenler için bulunmaz bir kaynak diyebilirim.