Inferis ve Sahte Sultan İçin Rehber

Genel olarak iki tür polisiye roman vardır: Klasik polisiye ve kara roman.

Klasik polisiye; suç ve suçlu arasındaki ilişkinin arandığı, okuru, suçluyu araştıran kişinin (dedektif, polis, komiser, savcı, avukat ya da meraklı birisi) yerine geçerek düşünmeye zorlayan roman türüdür. Bu türün en bilinen yazarları Sir Arthur Conan Doyle (kahramanı Sherlock Holmes) ve Agatha Christie’dir (Hercule Poirot ve Miss Marple.) Bu türde suçun ortaya çıkışının altında yatan sosyal meseleler, toplumsal ya da hukuki eleştiriler pek yer almaz. Amaç suçu ve suçluyu belirleyip yakalamaktır.

Kara roman türünde; suçu kimin ve nasıl işlediği, işledikten sonra ne yaptığı gibi sorular genellikle ya en baştan bellidir ya da romanın sonuna ulaşmadan önce ortaya çıkar. Burada asıl amaç okuru suçun nedenleri ve suçlunun içinde bulunduğu psikolojiyi anlamaya yöneltmektir. Böylece suçu yaratan ortamı, hukuki yapıyı, suçlunun psikolojisini ortaya koymaya çalışır, bir yandan da o ortamı yaratan nedenlere eleştiriler getirir. Bu çerçeveden bakılınca kara roman türünü polisiye roman olarak değerlendirmeyen yorumcular da var. Kara romanın en önemli temsilcileri arasında Raymond Chandler (kahramanı Philip Marlowe), Erle Stanley Gardner (kahramanı avukat Perry Mason) yer alır.

Inferis ve Sahte Sultan aslında her iki polisiye tipinden de özellikler barındıran bir karma roman niteliği taşıyor. İkisi de klasik polisiye özellikleriyle açılıyor: Birinde cinayetle diğerinde hırsızlıkla başlayan maceralar öykünün klasik polisiye gibi süreceği izlenimi veriyor. Olaylar geliştikçe romanlar klasik polisiyeden yavaşça uzaklaşıyor ve kara romana konu olmaya başlıyor. Bu kez toplumsal sıkıntılar, içinde bulunulan sosyal ortama ilişkin değerlendirme ve eleştiriler ön plana çıkıyor. İki romanın içindeki birçok unsur polisiyeden öteye taşıyor: Gidilen yerlerle ilgili bilgiler, değerlendirmeler, karşılaştırmalar, okunan kitaplarla ilgili bilgiler, değerlendirmeler, bazen müzik parçalarına yönelik düşünceler romanların polisiye dışındaki boyutlarını ortaya koyuyor.  

Inferis ve Sahte Sultan romanlarının en önemli özelliklerinden birisi cinayet ve hırsızlık olaylarını önde tutmasına karşın arka planda çok ciddi bir sistem eleştirisi getirmesi ve çok da fazla işlenmemiş olan mali ve siyasal suçları harmanlanmış olarak işlemesidir. 

Suçluyu yakalamak kadar önemli olan şey insanları suç işlemeye iten nedenleri ortadan kaldırmaya çalışmaktır. Suçluyu yakalamak polisin, suçluyu cezalandırmak yargının, suçları önleyici önlemleri yaşama geçirmek ise siyasetçinin işidir. Eğer siyasetçi suç işlemeye başlamışsa suçu saptamak, suçluyu yakalamak ve cezalandırmak çok zorlaşır. Böyle bir durum, toplumu alt üst eder.

Özetle söylemem gerekirse bu kitapları suçlunun kim olduğunu aramaktan çok bu toplumda suçu yaratan ortamı gözlemlemek için okumanızı öneriyorum.