İşsizlik Oranı Gerçekten Düşüyor mu?

15 ve daha yukarı yaştaki bir kişinin işsiz sayılabilmesi için: (1) Son 4 hafta içinde bir gün dahi ücretli ya da ücretsiz hiçbir işte çalışmamış olması, (2) Son 4 hafta içinde iş arama kanallarından en az birini kullanmış olması, (3) 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olması gerekiyor. Bu tanıma uymayanlar mesela işsiz olduğu halde son 4 haftada iş başvurusu yapmamış olanlar veya birisinin yanında bir gün ücretle bir iş yapmış olanlar ya da bir gün karın tokluğuna çalışıp da ücret almamış olanlar işsiz sayılmıyor. Oysa işsiz olan ama son 4 haftada iş başvurusu yapmamış olan ya da son dört haftada yalnızca birkaç saat veya gün çalışmış olduğu için işsiz sayılmayan çok sayıda insan var. Bunları da işsizlik oranına eklersek geniş işsizlik oranı ya da atıl işgücü oranı denilen bir büyüklüğe ulaşıyoruz.

Temmuz 2022 itibarıyla toplam işgücü 34.052 bin kişi olarak hesaplanıyor.[i] Bunun 30.608 bini istihdam ediliyor, 3.445 bini de işsiz durumda. İşsizlik oranı; işsizlerin sayısının işgücüne bölünmesiyle hesaplanıyor (3.445 / 34.052) * 100 = % 10,1.

Temmuz 2022 itibarıyla açıklanan geniş işsizlik oranı (atıl işgücü oranı) yüzde 22,5’tur.[ii]

Aşağıdaki tabloda her iki gösterge önceki ayla karşılaştırmalı olarak gösteriliyor (tablo TÜİK, İşgücü İstatistikleri Temmuz 2022 Bültenindeki verilerden yararlanılarak hazırlanmıştır):

Tabloya göre işsizlik oranı Temmuz ayında Haziran ayına göre 0,3 puan azalmış görünüyor. Buradan giderek ilk bakışta ‘işsizlikte düşüş oldu’ diyebiliriz. Çünkü işsiz sayısı bir önceki aya göre yüzde 3,2, işsizlik oranı da 0,3 puan azalmış görünüyor. Biraz daha dikkatle bakarsak Temmuz ayında önceki aya göre istihdam oranında da yüzde 0,5 oranında bir düşüş olduğunu görüyoruz. İşsizlerin sayısı azalırken istihdam edilenlerin sayısı da azalıyorsa ortada bir tuhaflık var demektir. Çünkü normal olarak istihdam edilenlerin sayısı azalıyorsa işsizlerin sayısının artması gerekir. Bu ilginç durumun yanıtı büyük ölçüde geniş işsizlik oranında saklı bulunuyor. Demek ki insanlar iş bulmaktan umudunu kestikçe başvuruda bulunmuyorlar. Bunun sonucu olarak da işsiz sayılmaktan çıkıp geniş işsizler arasına dâhil oluyorlar. Bunun sonucu olarak işsizlik oranı düşerken geniş işsizlik oranı artıyor.

Türkiye için asıl ölçü geniş işsizlik oranıdır. İşsizlikte düşüş olup olmadığını anlamak için oraya bakmak gerek.



[i] İşgücü, ilgili referans dönemde ekonomik mal ve hizmetlerin üretimi için emek arzında bulunan veya bulunmak isteyen çalışma çağındaki nüfusu kapsar. İşgücü, istihdamda olanlar ile işsizlerin toplamını ifade etmektedir. 

[ii] Geniş ya da atıl işsizlik, zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşuyor ve mevsimlik işsizler ile iş aramaktan vazgeçenlerin de işsizlere eklenmesiyle hesaplanıyor.

  

Yorumlar

  1. Merhaba Hocam,

    Tabloyu TÜİK'in sitesinden olduğu gibi mi aldınız? Zira son satırda Geniş tabanlı işsizlik oranı Geniş İşgücü Oranı olarak tanımlanmış. Tablo TÜİK'tense bir algı oyunu var gibi. Siz hazırladı iseniz hata mı var?

    İnsanları işgücü piyasasından çekmenin masa başında mümkün olduğu anlaşılıyor. Ama geniş tanımlı işsizlik rakamları ile oynayamazlar diyebilir miyiz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tablodaki veriler bire bir TÜİK sitesinden alındı. Son satırdaki geniş işsizlik ya da atıl işgücü oranı TÜİK'in istihdam tablosunda değil rehberdeki açıklamalarda ve tablonun eklerinde yer alıyor.
      TÜİK'e kefil olmayalı epey bir zaman oluyor, o nedenle bir şey diyemeyeceğim.

      Sil
    2. Merhabalar,
      2021 şubat ayı Atıl işgücü oranı %28,1 şuna %22,5 işsizlik azalıyor o zaman öyle değil mi?

      Sil
  2. Karın tokluğuna çalışmak meselesini yurt dışında acı şekilde yaşadım.
    İşsiz kaldım, haftalık işsizlik maaşı almaya başladım.
    O haftaların birinde parça başı bir iş buldum, giriş yaptık, o gün kovid yüzünden
    iş yeri kapalıydı.
    İkinci gün iş gelmedi, üçüncü gün patron kovid oldu, ben de çıktım.
    Para alamadığım o hafta resmen işsiz sayılmadım, o haftanın işsizlik maaşını da alamadım.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet TÜİK de zaten ILO standartlarını uyguluyor. O nedenle tanımlarda bir sorun yok.

      Sil
  3. Hocam olası bir yunan savaşı ekonomimizi nasıl etkiler.Çünkü bunlar bizi ağır tahrik ediyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Savaş olmaz merak etmeyin. İki taraf da bu işi iç politika malzemesi yapmaktan sıkılınca unutulur gider ta bir dahaki seçime kadar.

      Sil
    2. 20 yıldır kara sularımızdaki ada ve adacıklar işgal edilip Uzo eşliğinde kuzu çevrilirken, adalara kilise kurulup ayinler yapılırken, silahsız olması gereken kıyıya yakın Yunan adalarına ağır silahlar yerleştirilirken tahrik olmayan sayın iktidarımız oylar %30'un altına düşünce birden tahrik olmaya başladı. Önce olağan şüpheli Suriye'ye yön çevrildi, tam "bir gece ansızın gelebiliriz" şarkıları söylenirken Rusya, ABD ve İran hele bir dur ağa deyince bu kez Yunanistan'a atarlanmalar başladı ve gece yolculuğunun yönü batıya çevrildi. Bu arada karşıdakiler de bir sürü siyasi skandalla sarsılıp oy kaybetmekte olduklarından bu havaya uydular, gel gel yapmaya başladılar. Aslında tam bir kayıkçı kavgası sürüyor da bunlara atlayan sazanlar iki yakada da epeyce bol...

      Sil
    3. Türkiye, batının kuzusudur.
      Batıdan bir yere savaş filan ilan edemez Türkiye.

      Vaka: seçim zamanı siyasilerin kitlelerini heyecanlandırmasıdır.

      Türkiye, Batıdaki bir ülkeye savaş ilan etmiş ise, bilin ki Batı Türkiye'yi silmiştir.
      Öyle bir savaş da Türkiye'yi böler.

      Diyeceksiniz ki, Kıbrıs'a nasıl savaş ilan ettik. O dönem orduda, Atatürk ve Fevzi Çakmak etkisinde yetişmiş paşaların yetiştirdiği askerlerden bir miktar vardı.
      Onlar doğrusu ne ise yapardı.
      Onların köküne de 80 darbesi ile kibrit suyu döküldü. Sivrilerin hepsi atıldı ordudan, darbeyle.
      Onların da kırıntılarından kalanları kozmik oda ile temizlediler.

      Şimdiki ordu mis gibi, abdestli namazlı, kuzu gibi askercikler, bunların canları pek tatlı, kendileri de pek heyecanlı. Öyle büyük savaş stresini kaldıramazlar, savaş olursa istifa edip giderler.

      Sil
    4. Türkiye- Yunanistan savaşı demek, Türkiye cumhuriyetinin sonu demektir.
      TSK artık bitti, tarafsız medya da kalmadığı için ordu, savunma sanayi sürekli şişiriliyor, şişirilmiş bir balon haline geldi savunma sanayi.

      Ama maalesef acı gerçekler Türkiye için çok fazla. TSK zaten 40 yılda bitirildi. Çivisi son 20 yılda çakıldı. Yukarıdaki arkadaşımızın dediği gibi şu anki ordu abdestli namazlı. Herhangi bir elitizm söz konusu değil. Rus ordusu neyse artık Türk ordusu da o.

      3 güne Atina'ya gireriz diyen sözde okumuş cahil analistlerle doldu TV kanalları. Ordununda bunlardan oluştuğunu tespit etmek çok zor değil. (Bunlar aynı zamanda eline değnek alıp utanmadan Ukrayna'nın da 3 günde işgal edileceğini söylüyordu) Türk halkının doğru haber alma imkanı da elinden alındı. En tarafsız dediğimiz kanallar bile taraflı oldu. 2-3 tane haber kanalı kaldı ama o kanalları da izleyen yok, reyting potansiyelleri belli.

      Yani yazık oldu bu ülkeye. Tek kötüye giden TSK da olmadı, etnik yapı bozuldu aynı zamanda.

      2023 artık son şansımız. Aksi takdirde tek sorunumuz ekonomi olmayacak, ciddi milli güvenlik sorunları yaşayacağız, herhangi bir Ortadoğu ülkesinden farkımız kalmayacak.

      Rusların diktatörlüğüyle bizim diktatörlük rejimimiz de aynı değil. Rusların olası bir milli güvenlik tehlikesi durumunda kendilerini koruyabilecek atom bombaları var. Bizim de şişirilmiş bir balon olan savunma sanayimiz.

      Dua edelim de sonumuz Arjantin, Venezuela gibi değil, sonumuz Irak, Suriye gibi olmasın.

      Sil
  4. hocam teşekkür ederiz aydınlatıcı yazınız için. bugün açıklanan verileri çok daha iyi anlamamıza ve yorumlamamıza vesile oldunuz.

    YanıtlaSil
  5. Hocam gizli işşizlik durumu nasıl hesaplanır?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İki şekilde hesaplanabilir: (1) Anketlerle, (2) Bazı varsayımlara dayalı tahminlerle. Bu hesaplama tabii ki yaklaşık olarak yapılabilir. Tanım farklılıkları sonucu değiştirir. Mesela bir kamu kurumunda çalışmadan (kızağa çekilmiş durumda) maaş alanlar gizli işsiz sayılır mı sayılmaz mı?
      Gizli işsizlik şöyle tanımlanıyor; bir işletmede ya da bir sektörde çalışanların sayısı azaltıldığı halde o işletme ya da sektörün üretim miktarında bir azalma olmuyorsa orada gizli işsizlik var demektir. Bu durumda gizli işsizleri tespit edebilmek için ya istihdamı azaltıp üretimin azalıp azalmadığını denetlemek lazım (ki bu hizmet işletmelerinde çok daha zordur) ya da dediğim gibi tahminle hesaplama yapmak lazım.

      Sil
  6. Hocam merhabalar, yok diye biliyorum ancak nitelikli istihdam verisi olusturulabilir mi? Örneğin, öğrenimini gördüğü alanda çalışmak veya aynı alanın değişik kademelerinde on yıl sürekli çalışmış olmak gibi ölçütlerle. Bu tür bir verinin de ülkelerin beşeri, kurumsal gelişme ve kalkinma ölçütü olarak en azından nitel bir değer anlamında dikkate alınabileceğini düşünüyorum..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Özel olarak uğraşılırsa oluşturulabilir. Keşke TÜİK ya da üniversiteler bu işlere de zaman ayırsa.

      Sil
  7. Çok uluslu bir şirkette çalışıyorum. Neredeyse tüm birimlerde uzun süredir ciddi personel açığı var. Headhunter larımız kalite adam bulamıyoruz diyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O anlamda işgücü eksikliği olduğu doğru. Çünkü üniversitelerimiz uzunca bir süredir kaliteli eğitim veremiyor.

      Sil
    2. Yakın zamanda mezun olmuş bir iktisat mezunu olarak şunları belirtmekte fayda var okula ilk başladığım andan itibaren öğrenme değil sınav odaklı yetiştirildik. Bu sebepten ki hiçbir bilgi kalıcı olmadı. Ek olarak kitaplara karşı bir önyargı görürdüm üniversite sıralarında. Sadece diploma için gelen merak etmeyen araştırmayan ve öğrenmeyen bir gençlik. Sonuç ise diplomalı işsiz ordusu. Nasıl ve neden bu şekillere büründük dersek. Bizleri şekillendiren ailemiz başta olmak üzere öğretmenlerimiz, arkadaşlarımız ve yöneticilerimizin bizleri şekillendirme biçimiyle evrildik. Bir zaman sonra sorgulamaya başladık. Bazılarımız susturuldu ve sisteme ayak uydurdu. Bir kısmı ise inat ederek doğru bildiklerinin yolundan devam etmeye çalışıyor. Önümüz sivri dikenli çalılarla kaplı ama orayı geçebilirsek olağanüstü bir güzelliğe kavuşacağız. Umarım başarabiliriz.

      Sil
  8. Üniversitelerimizde kaliteli eğitim eksikliği gün geçtikçe artmakta ve özellikle meslek liseleri çağın gereklerine cevap veremez düzeyde iken ortaya çıkan nitelikli iş gücü eksikliğinin de gün geçtikçe artacağı, bununla beraber atıl iş gücünün de (özellikle de toplumun iş beğenmiyorlar dediği kişinin ise ben okul okudum abi o iş bana göre değil dediği) artacağı kanaatindeyim hocam. Bu durumun nitelikli iş gücüne ihtiyaç duyan sektörler üzerinde ki etkileri ve bu sektörlerin ülkemizdeki geleceği hakkında düşüncelerinizi öğrenebilir miyiz ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Eğitim sistemini baştan aşağıya yeniden düzenlememiz gerekiyor. İşsizlik yaygın olduğu halde kaliteli eleman bulmakta sıkıntı var. Çünkü üniversite ve teknik lise mezunları yeterli kalitede eğitilemiyor maalesef.

      Sil
  9. Mahfi Hocam, tabloda son satır "Geniş İşsizlik Oranı" olacak "Geniş İşgücü Oranı" yerine.

    YanıtlaSil
  10. Hocam sayıları yazarken yanılmıyorsam minik bir hata yapmışsınız. İstihdam edenlerle işsizlerin toplamı toplam işgücüne eşit gelmemiş.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O küçük fark benden değil TÜİK'in yuvarlama sisteminden geliyor.

      Sil
  11. Hocam her zaman dediğiniz gibi sorunu çözmek için ilk önce kabul etmek gerekir.

    YanıtlaSil
  12. İş arayıp bulma umudu olmayanları gerçek işsiz, 4kişilik ailenin açlık sınırının altında ücrete çalışanları çalışan değil hürriyetinden yoksun köle, yoksulluk sınırının biraz üstündekileri&altındakileri tüzel kişi değil gerçek zamanlı ücretli köle sayarsak türkiyede issizlik oranı %97, 8 civarıdır sevgili hocam..

    YanıtlaSil
  13. Kayıt dışı çalışanları bilmek mümkün değil sanırım ama belirli bir miktarda eklemek gerekmez mi istihdam edilenlere.
    yada soru gibi sorayım kayıt dışı çalışanlar ekleniyor mu herhangiu bir şekilde?

    YanıtlaSil
  14. Hocam, .. bir gün karın tokluğuna çalışıp da ücret almamış olanlar işsiz sayılmıyor demişsiniz. "Ücret almış olanlar işsiz sayılmıyor" şeklinde olacaktı sanırım.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hayır ücret almıyorlar, karın tokluğuna çalışıyorlar. sevgiler

      Sil
  15. hocam bence, tüm sgk, bağkur ve memur kurumlarından aylık adam gün prim sayılarını ay ay çıkarıtırıp, ortaya koysunlar geçmiş ay frekansları dahil, azalma çoğalma çok net ortaya çıkar diye düşünüyorum.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Paradan Para Kaybetme Dönemi

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!