Kitaplar ve Yorumlar 2022 4

Not: Kitaplar, benim okuma sıralamama göre dizilmiştir. 

Mehmet Şükrü Tekbaş, Yatırım El Kitabı, Scala Yayıncılık/Borsa İstanbul, 2022

Mehmet Şükrü Tekbaş, hocalığın yanı sıra yöneticilik, danışmanlık yapmış, dört yıl süreyle Sermaye Piyasası Kurulu Başkanlığı yaparak teorik bilgiyle uygulamayı bir araya getirmiş bir bilim insanı. Bu kitabında; yatırım konularının tamamını ele almış ve teoriyle uygulama arasında çok net bir denge kurmuş. Kitap, ekonomi, finans, işletme öğrencileri kadar bu konularla ve özellikle borsa, sermaye piyasası, teknik analiz ve yatırımların finansal yönüyle ilgilenen herkes için gerçek bir rehber niteliğinde.

Erdem Denk, 50 Bin Yıllık Dünya Düzeni, Kalkedon, 2021

Erdem Denk hoca, bu kitabında bugünkü anlamda siyasal örgütlenmenin ve devletin ne zaman ortaya çıktığını, nasıl geliştiğini inceliyor. Bunu yaparken zorunlu olarak insanın gelişimini, kurduğu kentleri, devletleri, krallıkları elden geçiriyor. Avcı toplayıcı göçerlerden Sümer’e, oradan Roma’ya ve bugüne kadar bütün evreleri özetle ele alıp değerlendiriyor. Hepsinin eksikleri fazlaları, katkıları ve hatalarına kısa kısa değiniyor. Son derecede kolay okunan, sade anlatımlı, merak eden herkesin rahatlıkla okuyup yorumlayabileceği bu kitabı okurlara öneriyorum.

Toygar Ateş, Varoluş İsyanı, Phoenix, 2022

Varoluş İsyanı, bir felsefi deneme kitabı olarak nitelenebilir. Kapitalizm karşıtı bir bakış açısıyla, yazarın kendi deyişiyle bir prekarya’nın kaleminden yazılmış bir başkaldırı kitabı. Zaman zaman bir çeşit ütopya denemesine dönüşüyor: Ama önerileri tutarlı bir ütopya bu. Yalnızca insana değil bütün canlılara hatta cansızlara, çevreye zarar veren yanlış bir sistemle yönetilen dünyanın, modası geçmiş diye bir kenara fırlatıp attığı değerleri yeniden hatırlaması için bir çağrı aynı zamanda. Bence bu kitap okunmalı.

Emre Kongar, Zülal Kalkandelen, Devrimin ve Karşı Devrimin Yüzyılı 1: Savaş, Devrim ve Tepkiler 1919 – 1971, Remzi Kitabevi, 2022

Yirminci yüzyıl, pek çok açıdan çok önemli bir yüzyıldı ama asıl olarak Türkiye açısından önemliydi. Çünkü bu yüzyılda Türkiye, yıkılışı, kuruluşu, devrimleri ve karşı devrimleri yaşadı. Dünyada bir yüzyıl içinde bu kadar farklı olayı bir arada yaşamış az toplum vardır. Kongar ve Kalkandelen, yirminci yüzyılın yıllarını tek tek tarayıp herkesin elinin altında bulunması gereken bir referans kitabı ortaya çıkarmışlar. Bu kitap herkesin kitaplığında olmalı.

Nuri M. Çolakoğlu, Aytaç Demirci, Boğaziçi’nde Yanan Meşale, Remzi Kitabevi, 2022

Türkiye’nin en önde gelen üniversitelerinden olan Boğaziçi Üniversitesinin öyküsünü anlatan bu kitap 1863 yılında Robert Kolejiyle başlayan ve bugüne kadar gelen bir öyküyü anlatıyor. Bugün, hukuksuzluğa karşı direnişin önde gelen sembollerinden birisi haline gelen Boğaziçi Üniversitesi ne yazık ki aldığı darbelerle dünya sıralamasında yerini yitiriyor. Bununla birlikte kitabı okuyanlar bugün yitirilenlerin yarın yeniden kazanılacağı umuduna erişecekler. Çünkü okul, hocasıyla, öğrencisiyle bilim dışılığa, akıl dışılığa direniyor: Sessizce ama inatla ve inançla. Kitabı okuyan Boğaziçi’nin niçin direndiğini ve neye direndiğini kolayca anlayacaktır. 

Fatih Oktay, Çin ve Dünyanın Geleceği, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2022

Dünyanın en büyük ikinci (satın alma gücü paritesine göre birinci) ekonomisi olan Çin, 80’li yıllarda Türkiye büyüklüğündeyken son kırk yıl içinde nasıl oldu da bu büyümeyi yakaladı? Fatih Oktay bu titiz çalışmasında Çin’i enine boyuna ele alıp inceliyor. Kitap, ucuz işgücünden yönetim biçimine, tasarruf toplumu olmaktan çıkıp yavaş yavaş tüketim toplumu olmaya geçişe, çevreyle üretimin ilişkilerine ve Çin parasının (RMB ya da Yuan) yavaş yavaş rezerv para konumuna geçişine, ABD ile ticaret savaşına kadar zihinleri kurcalayan pek çok soruya yanıt veriyor. Çok önemli bir rehber, Çin’i merak ediyorsanız okumanızı öneririm.

Gülenay Baş Dinar, Serap Durusoy (derleyenler), Devlet Kapitalizmi, Siyasal Kitabevi, 2022

On yazarlı bu kitap Liberalizm ve Devlet ile başlıyor, Marksist devlet kuramı, devlet kapitalizminin yükselişi ile devam ediyor ve yeşil ekonomi ve devlet kapitalizmine kadar uzanıyor. Günümüzde sıkça kullanılan birçok sözcük, terim deyiş var. Bunların çoğunu hepimiz her gün kullanıyoruz ama çoğunun tam olarak da içeriğini, kapsamını bilmiyoruz. Devlet kapitalizmi de bunlardan birisi. Devlet ile kapitalizmin yan yana gelmesi ilk başta pek anlamlı durmuyor. Çünkü kapitalizm dediğimiz sistem devleti büyük ölçüde kenara koyan bir sistem. Ne var ki günümüzde artık bu tanımlar geçerli değil. Devlet, kapitalizmin yönlendiricisi konumuna geçmiş bulunuyor. Kitap devlet ile kapitalizm arasındaki bu ilişkiyi çeşitli alanlarda enine boyuna ele alıp tartışıyor. Ekonomiyle, maliyeyle, siyaset bilimiyle, kamu yönetimiyle ilgilenenlere ve konuyu merak edenlere bu kitabı öneririm.

Ahmet Baybars Göğez, Doğalgaz Dağıtım Şirketleri ve Belediye Payları, Akfon Yayını, 2022

Göğez, yerel yönetimler ve onların bağlı kuruluşları üzerinde Sayıştay raporları başta olmak üzere elde mevcut veriler hatta mevcut olmayan bilgiler üzerinde çalışıyor ve bu alanda kitaplar üretiyor. Bu kitabında da kapsamlı bir envanter çalışması yapmış. Bir yandan doğalgaz ile ilgili temel bilgileri verirken sistemin nasıl işlediğini açıklamış, bir yandan da doğalgaz dağıtım alanıunda çalışan şirketlerin (işi bırakanlar dâhil) ayrıntılı bir dökümünü yapmış. Büyük sabır isteyen bu çalışmanın konuyla ilgili herkesin elinin altında bulunması gerektiği kanısındayım.