Kitaplar ve Yorumlar 2022 - 3

Emre Alkin, İktisada Yeniden Giriş, Destek Yayınları, 2022

Emre Alkin, iktisadın karmaşık konularını, sosyoloji, psikoloji ve kişisel deneyimlerle harmanlayarak harika kitaplar yazmaya devam ediyor. Herkesin İktisada Giriş kitapları yazdığı bir dönemde İktisattan Çıkış kitabı yazmıştı. Bu bir tepkiydi doğal olarak. Bu kez herkesin iktisadı terk ettiği bir dönemde İktisada Yeniden Giriş’i yazdı. Kitabı iki günde bitirdim, su gibi aktı gitti. Son derecede keyifle okunan dersler çıkarılan, birçok şey öğrenilen bu kitap iktisat okumuş olan olmayan, iktisat bilen bilmeyen herkese çok şeyler katacak. Mutlaka okuyun derim.

Yılmaz Özdil, Anka Kuşu, Sia Yayınları, 2022

Yılmaz Özdil’in ‘Mustafa Kemal’ ve ‘Son Cüret’ten sonra üçlemenin son kitabı olarak yazdığı Anka Kuşu, Cumhuriyetin ilk on beş yılında yaşananları anlatıyor. Türkiye Cumhuriyetinin, Osmanlı İmparatorluğu’nun küllerinden nasıl yaratıldığını ince ince bütün ayrıntısıyla ortaya koyuyor. Bu bir tarih kitabı değil, o konuda pek çok kitap var, bu, pek çoğunu bilmediğimiz ya da yarım yamalak bildiğimiz konuları ayrıntılarıyla anlatan bir kitap. Başta Atatürk olmak üzere Cumhuriyeti kuran kadroların ayrıntılara ciddiyetle eğilip önem vererek sistemi ilmek ilmek nasıl dokuduklarını, hangi engellerle ve sıkıntılarla karşılaştıklarını ortaya koyuyor.  

Taha Akyol, Laf Dinlemedi (Merkez Bankası Nereden Nereye?), Doğan Kitap, 2022

Taha Akyol, bu kitabında son dönemlerde ekonomi politikasının en önemli kurumu haline gelmiş olan merkez bankasının bizde ne durumda olduğunu, nelerden etkilendiğimi, siyasetçilerin ve toplumun merkez bankasına hangi gözle baktığını anlatıyor. Kitap bir ekonomi kitabı olmaktan çok, ekonominin en önemli kurumlarından birisi olan merkez bankasının bu toplumda nasıl itilip kakıldığını ortaya koymaya odaklanıyor. İktisatçıların konuyla ilgili yorumlarından, yazdıklarından da yararlanarak yazan Akyol’un kitabı adeta merkez bankasının son döneminin bir öyküsü gibi. İnsan kitabı okurken bu toplumun, merkez bankasının amaçlarıyla aslında nasıl çelişkiler içinde olduğunu ve bu kurumu asla sindiremediğini görüyor ve bağımsızlık meselesinde umutsuzluğa kapılıyor. Taha Akyol’un bu önemli kitabı pek çok dersle yüklü.

Alaattin Aktaş, Hiç Kalbinizi Ellediler mi? Eflatun Yayınevi, 2009

Alaattin Aktaş, ekonomi gazeteciliği denildiğinde akla ilk gelen isimlerden birisidir. Dünya Gazetesindeki yazılarını yıllardır hiç kaçırmadan izlerim. Genellikle gözden kaçmış ayrıntıları ele alır ve öyle tablolar çıkarır ki ‘ben bunu nasıl atlamışım’ diye düşünürsünüz. Geçenlerde bu eski tarihli kitabını merakla ve adından kaynaklı şaşkınlıkla okumaya başladım. Okurken şaşkınlığım daha da arttı: Kitabın ekonomiyle hiçbir ilgisi yoktu. Aktaş yaşadığı anafilaksi, kalp ve damar sorunlarını, anjiyoları, stent takılmasını ve by pass ameliyatını bütün ayrıntısıyla anlatıyordu kitapta. Öyle ayrıntılar vardı ki Aktaş’ı tanımamış olsanız onun bir hekim olduğunu sanırsınız. Öte yandan kitabı okudukça Alaattin Aktaş’ın niçin bu sıkıntıları yaşadığını da anlayabiliyorsunuz: “Haksızlığa tahammül edememek, titiz biri olmak…” “Kafama bir şey takıldığında onu mutlaka netleştirmek isteyen bir yapım var; bazı konularda pek sabırlı da sayılmam…”, “Oldum olası stresimi kontrol edebilen bir yapıya sahip değildim.”

Türkiye’nin bitmez tükenmez sorunlarını ciddiye alan ve çözüm arayan bir yapıya sahipseniz ne yazık ki sağlığınız tehlikede. Alaattin Aktaş’ın bu kitabını özellikle çevresindeki sorunları kendilerine dert edinenlere öneriyorum.

Özgür Saraç, Gamze Yıldız Şeren (editörle), Vergi İsyanları, Efe Akademi Yayınları, 2022

Saraç ve Şeren’in editörlüğünü yaptığı bu çok önemli kitapta yazarlar, haksız yere konulan vergilere, vergilerin haksız ve keyfi olarak kullanımına gösterilen tepkileri, başkaldırıları ele alıp irdeliyorlar. İlk çağlardan başlayıp günümüze kadar gelen bu başkaldırılar arasında son derecede ilginç olanları var. Bütün başkaldırıların özünde ya konulan verginin haksızlığı ya da kullanım şekil ve alanının haksızlığı yatıyor. Demokrasinin temellerinden birisi olan vergi koyma hakkının yanlış kullanılmasına gösterilen tepkileri ayrıntılı olarak anlatan bu kitabı maliyeciler ve iktisatçılar, özellikle de vergiciler mutlaka okumalı. Hatta siyasetçiler de okumalı ki bir vergi koyarken ya da toplanan vergileri kullanırken yanlış yapmaları halinde nasıl tepkiler alacaklarını görmeliler.