Kitaplar ve Yorumlar 2022 - 2

Ece Güner Toprak, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem, Doğan Kitap Yayınları, 2022

Ece Güner Toprak da benim gibi bıkmadan usanmadan Türkiye’nin geçici bir takım düzeltmelerle gelişmiş bir ülke olamayacağını, kalıcı çözümün hukuktan başlayarak aşağıya doğru devam eden bir dizi reformla sağlanabileceğini anlatıyor. Daha önce bu blogda değerlendirmesini yaptığım ‘Başarabiliriz’ adlı kitabında çözümleri ele alıp anlatmıştı. Bu kitabında çok daha özet ve daha az teknik ayrıntı içeren bir dille çözüm yollarını anlatıyor. Türkiye’de neler olduğunu, sistemin nasıl bozulduğunu ve nasıl düzeltilmesi gerektiğini son derecede özlü ve net bir biçimde ortaya koyan bu kitabı herkesin okuması gerektiği kanısındayım.

Sinan Meydan, Anahtar, İnkılap Yayınları, 2022

Sinan Meydan, yakın tarihimiz üzerine çok önemli kitaplar yazıyor ve topluma yayılmış olan safsataları inatla, sabırla çürütmeye devam ediyor. Kitaplarının çoğunu okudum ve bunlardan, bazıları çok iyi bildiğim, bazıları bildiğim ama dayanaklarını bilmediğim, bazıları da bilmediğim konularda çok şey öğrendim. Anahtar kitabı da gerçekten yakın tarihimiz için bir anahtar niteliği taşıyor. Son yıllarda yalan yanlış, safsatalara, şehir efsanelerine ve bazen de komplo teorilerine kaynaklık etmiş birçok konuyu da bu kitabında ele alıp belgelerle çürütüyor. Çok önemli bir kitap, okullarda okutulabilse genç kuşakların yalanlara karşı doğru bilgilerle donanmasına hizmet eder.

Rüşdü Saraçoğlu, Çöpe Giden Yazılar, Siyah Kuğu Yayınları, 2021

Merkez Bankası Başkanlığı, milletvekilliği ve bakanlık yapmış olan Rüşdü Saraçoğlu’nun bir dönem yazdığı yazılardan oluşan bu kitap, önemli bir bürokrat ve siyasetçinin gözüyle yakın tarihe bakışının özeti niteliğini taşıyor. İktisatçı olarak yetişmiş ve ekonomi yönetiminde önde gelen bir bürokrat ve siyasetçi olarak görev yapmış olduğu halde Saraçoğlu, bu kitabında, bir iktisatçıdan çok bir siyaset bilimci olarak değerlendirmeler yapıyor. Bu değerlendirmelerden benim çıkardığım sonuçlardan birisi ‘siyasetçinin ikna edilememesi halinde bürokrasinin fazla bir şey yapma şansının olmadığıdır.’ Özellikle 1990’ların sonlarında yaşanan olayların analizinin yapıldığı kitap, Türkiye’nin siyaset açmazlarını ortaya koyuyor ve Türkiye’de bu alanda hiçbir şeyin değişmediğini kanıtlıyor. Yakın tarihimize ışık tutan önemli bir kitap.

Haydar Kazgan, Osmanlıda Avrupa Finans Kapitali, Efil Yayınları, 2022

Haydar Kazgan, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nin efsane hocalarındandı. İktisat tarihi ve özellikle de Osmanlı finans tarihi üzerine çok sayıda kitap ve makale yayınladı. Rahmetli hocamız bu kitabında kısa bölümler halinde Osmanlı’nın Avrupa finans kapital çevreleriyle olan finansal ilişkileri, bunları açtığı sorunlar ve çözüm yolları için geliştirilen buluşları ele alıp irdelemiş. Osmanlı tarihiyle ve Osmanlı’nın yaptığı finansal hataların özünü öğrenmekle ilgilenen herkesin okuması gereken bir kitap olduğunu düşünüyorum. Kitabı okudukça bugün çözüm diye ortaya getirilen formüllerin çoğunun geçmişte Osmanlı tarafından denenmiş ve sorunları büyütmekten başka bir işe yaramamış olduğunu göreceksiniz. 

Halil İbrahim Özcan, Fikriye, İnkılap Yayınları, 2022

Halil İbrahim Özcan, kitabında, uzaktan akraba kızı Fikriye’nin Mustafa Kemal’e duyduğu karşılıksız aşkın belgesel öyküsünü anlatıyor. İlk satırından son satırına kadar bir roman tadında okunan bu kitapta Fikriye’nin yaşadığı mutlulukları, üzüntüleri, çöküşleri ve dramatik sonu insan adeta onunla birlikte yaşıyor. Özellikle Atatürk’ün Latife Hanımla evliliğinden sonra yaşamın, onun için bir cehenneme dönüşü son derecede canlı olarak aktarılmış. Yakın tarihimizin önemli sayfalarına ışık tutan bu kitabı okumanızı öneriyorum.

Ali Sefünç, Her şey Dâhil Türkiye, Hemen Kitap, 2006

Ali Sefünç’ün bu kitabı, son olarak 2006 yılında basılmış. Aradan epey zaman geçtikten sonra okuma fırsatı buldum. Sefünç kitabında kendi yaşamı ve düşünceleri çerçevesinden bakarak bir yakın geçmiş değerlendirmesi yapıyor. Kalemi son derecede güçlü olan yazar, zaman zaman komik, zaman zaman trajik olayları eğlenceli bir üslupla anlatıyor. Tanık olduğu dönemin güncel olaylarını, dizilerini, filmlerini, ekonomik, siyasal ve sosyal olaylarını, sporunu ve daha birçok çeşitli meselelerini ele alıp irdeliyor. Bunu yaparken de eleştiriyor ve ortaya çok hoş ve kolay okunan bir anı ya da yazarın deyimiyle yaşantı kitabı çıkarıyor.

Olivier Blanchard ve Dani Rodrik (editörler), Eşitsizlikle Mücadele (Çeviri: Abdullah Cemal Balcı), Efil Yayınları, 2022

Tanınmış iki iktisatçı Blanchard ve Rodrik’in editörlüğünü yaptığı ve giriş yazısını ortaklaşa yazdığı bu kitapta, Daron Acemoğlu, Laura Dandrea Tyson, Peter Diamond gibi tanınmış sosyal bilimciler, bugüne kadar fazlasıyla ihmal edilmiş olan eşitsizlikle mücadele ve bu konuda devletin üstlenmesi gereken rolü irdeliyorlar. Yazarlar, sosyal güvenlik sisteminin yeniden ele alınmasından servetin vergilendirilmesine, ekonomi kuramına yeni felsefi temeller aramaktan cinsiyet eşitsizliğine kadar geniş bir yelpazede görüşlerini ortaya koyuyorlar. Son dönemlerde ekonomi ve siyaset bilimi üzerine okuduğum en iyi kitaplardan birisi diyebilirim.