İşler Karışıyor
Küresel kriz çıktıktan kısa süre sonra, önce ABD ve Birleşik Krallık Merkez Bankaları (Fed ve BOE) para basarak piyasadan tahvil ve bonoları toplamaya ve bu yolla piyasaya likidite sürerek canlılığı sağlamaya yöneldiler. Onları Euro Bölgesi ve Japonya Merkez Bankaları (AMB ve BOJ) izledi. Bu dört merkez bankasının ortak hedefi çıkardıkları paranın rezerv para olmasına güvenerek enflasyonu dünyaya yaymak ama büyümeyi kendi ülkelerinde gerçekleştirmekti. Uzunca bir süre bu politika başarıyla uygulandı. Bu üç ülke ve bir bölgede piyasaya sınırsız para sürüldüğü halde enflasyon olmadı. Ne var ki bu yıl görünüm değişmeye başladı.
Aşağıda bu üç ülke ve bir bölgeye
ilişkin büyüme ve enflasyon grafikleri yer alıyor (grafikler için kaynak: https://tradingeconomics.com/)
ABD, Euro Bölgesi ve Birleşik Krallık para basarak ekonomiyi canlandırma politikasını bir süre başarmış görünseler de sıra belli ki faturayı ödemeye gelmiş: Enflasyon denetimden çıkmaya yönelmiş. Buna karşılık Japonya Merkez Bankası aktifini olağanüstü büyütecek kadar para basıp tahvil, bono toplamış olsa da son dönemdeki baz etkili büyüme dışında ekonomiyi büyütememiş. Bunun sonucunda da enflasyonda tehlike ortaya çıkmamış. Bununla birlikte bir süre sonra Japonya’da da ister istemez enflasyon artışa geçecek.
İşin en kötü tarafı ilk kez
gelişmiş ülkeler gelişmekte olan ülkelerden daha fazla borçlu durumdalar.
Aşağıdaki grafiklerde üç ülke ve
bir bölgenin kamu borç stoku / GSYH oranları yer alıyor: Üstte solda ABD, sağda
Euro Bölgesi, altta solda Japonya, sağda Birleşik Krallık
Görüleceği gibi faiz arttırmak ta
başka sorunlara yol açacak.
Sanırım parasal sıkılaştırmanın
biraz daha öne çekileceği ve yavaş yavaş faiz artırımlarının gündeme geleceği
bir evreye doğru ilerliyoruz. Bu gidiş yeni bir krize yol açar mı şimdiden bir
şey söylemek mümkün değil. 2019 yılında yazdığım ‘Geldik Krizin Üçüncü
Aşamasına’ başlıklı yazımda şu şemayı çizmiştim:
Umarım gelişim bu şekilde olmaz. Eğer
gelişim bu şekilde olursa o zaman bu kriz çok daha uzun bir süreye yayılabilir.
Gelişim bu şekilde olmaz dediğiniz cümledeki "gelişimi" açabilir misiniz ? Nasıl bir şey olursa
YanıtlaSilYani enflasyon daha da artar ve faizler yükseltirse bizim için hiç iyi olmaz.
SilKavala ve/veya Demirtaş salınsa ,Abd ve Ab fonları gelir mi
SilGelmez.
SilTek bir nedene bağlı değil.
Size inanılmaz saygı duyuyorum ve iletişim kurabilecek böyle bir kanal bulduğuma çok sevindim. Norveç kronu hakkında internet üzerinden çok az bilgiye ulaşabildim. Dünyada yatırım fonu en güçlü olan ülkenin para birimi ön gördüğünüz gibi bir kriz olması durumunda diğerlerinden ayrışarak değerlenebilir mi? Bir de şu anda değersiz olmasının nedeni nedir? bu konuda öngörünüzü paylaşırsanız çok sevinirim. Saygılar
SilGelişmiş ülkelerin Merkez Banka'larının parasal genişleme döneminde gerekli yapısal reformların yapılması gerekirdi. Türkiye büyük bir fırsatı kaçırdı. Şimdi yüksek kur ve hiper-enflasyona doğru ilerliyoruz. Yine treni kaçırdık!
YanıtlaSilEvet maalesef Türkiye tam tersini yaptı, riskleri arttırdı.
Sil"Tam tersini", yapma eyleminde kasıt olabilir mi, işi bilen kişiler ile çalışmamak mı ⁉️
Silgerekli yapısal reformların yapılması gerekirdi bu reformlar ne olmalıydı mesela ?
Silyapısal reform dediginiz ne ? şu anda yaşanan dönüşüm o kastettiğiniz değilse o ne ?
Sil11.25 şu anki duruma yapısal deform desek daha yerinde olur
SilCogaldikca fiyati artan birsey olmadigina gore, butun asset ve equity bedava kalmis olacak. Alacak ve para sahipleri bunlarin mulkiyetini Ele gecirecekler. Gecirip de ne yapacaklar? Yine kalabaliklara ucuza kiraya verecekler. Gerisi mesguliyet tedavisi ve atik yonetimi... Eglence sektorune yatirmak lazim, Ubi Alan kosacak kafayi uyusturmaya.. yakinlarda depopulation planlaniyorsa yandik..hintlilere, cinli ve Islam nufusu incelttirirler.
YanıtlaSilHintlileri gaza getirirlerse olur olmasına da Çin de nükleer silah var. S.k.rler dünyayı.
SilMahfi bey,
YanıtlaSilÇok merak ediyorum:
Faiz yokmuş gibi yaşasak,
Enflasyon yokmuş gibi yaşasak,
Ve hâttâ, parasal sistem yokmuş gibi yaşasak,
Olmaz mı?
Tabii olur ama nasıl olacağını birisinin söylemesi lazım.
Silfaizi, enflasyonu hatta para yokmuş varsayma önerisi, aklıma rahmetli ferhan şensoy'un "varsayalım ismail" tiplemesini getirdi. diziyi izleyip, bir ipucu yakalamaya çalışalım bari. 😊
SilBelirli bir fakirlik seviyesinden sonra ne faiz, ne enflasyon ne de beş kuruşunun olmaması bir şeyleri değiştirmediği durumlarda olur sanırım.
SilAcaba ABD sınırları içinde yaşayan sıradan ABD vatandaşları, "döviz kuru ne alemde acaba?!" diye hop oturup hop kalkıyor mudur? Bu konunun, gündelik hayatlarında neredeyse hiç yer tutmadığını düşünüyorum. (New York'taki gökdelenlerde çalışan finans ve borsa simsarlarını hariç tutuyorum elbette.)
YanıtlaSilSiz ne dersiniz Mahfi bey?
Ne diyor Alexander Hamilton (Eski ABD Hazine Bakanı) "Dolar bizim paramız ama sizin sorununuz." Adam kurla niye ilgilensin parası dünya parası zaten.
SilSadece ABD değil, gelişmiş ekonomilerin hiçbirinde döviz kuru takip edilmiyor. Rahmetli Güngör Uras bu konuyu çok güzel anlatırdı. Ayşe Teyze için elinde döviz bulunsun bulunmasın döviz kuru ekonomi iyiye mi gidiyor, kötüye mi gidiyorun barometresidir. Sebebi için teori üretmesi zor değil, ancak oyle ya da böyle bir fenomen var, siyasetçisi de, lobiler de bu olgunun farkındalar, ve stratejilerini buna göre yapıyorlar.
SilBerat Albayrak ile dalga geçildi, ancak o da olması gerekeni söylerken toplumdaki kur takıntısının ne kadar derin olduğunun farkında değildi. Türkiye ekonomisinin yükselişinin yolu, toplumdaki kur algısının tamamen değişmesi ile mümkün olacaktır. Çünkü böyle bir kur takıntısı ile bağımsız, ülke menfaatini önceleyen bir ekonomi politikası güdülemez.
Sayın Adsız 00:13
SilKur takıntısı diye bir şey yoktur, kötü ekonomi yönetimi sonucu oluşan enflasyon olgusu vardır. Özellikle de halkın ekonomi yönetimine güveni sıfıra inmişse ve resmi enflasyon verilerine güvenmiyorsa doğal olarak kura bakar ve kendisini ona göre ayarlar zira elde ekonominin gidişatını en azından doğruya yakın şekilde yansıtacak tek veri olarak kur seviyesi kalmıştır. Enflasyonu yıllık %5 civarına indirir, faizi buna uygun şekilde ayarlar, uzun yıllar bu seviyelerde tutmayı başarabilirseniz bahsettiğiniz o "kur takıntısı" da kendiliğinden ortadan kalkar...
Hiperenflasyon kaçınılmaz görünüyor...
YanıtlaSilHocam bu ay yeni kitabınız çıkar mı
YanıtlaSilGelişmekte olan ülkeler biraz daha borçlanabilir mi:)
YanıtlaSilHocam bunlarda türklerin bir bildiği var, enflasyonun sebebi faizdir deyip %-0,25 ten %-2&3 e düşürürlermi? :)
YanıtlaSilDiyelim oldu..ozaman ne olur?
Hocam Merhabalar,
YanıtlaSilYazınız için teşekkürler. 2 sorum olacaktı :
1) Bu rakamlarda baz yılı etkisi ne kadar etkilidir? Yani birçok sektörde pandemiden dolayı düşen fiyatların talep tekrar geri geldiğinde yükselişe geçmesinin oranı bu hesaplamalarda ayrıca detaylandırılıyor mu?
2) Amerika'da ulaşılması planlanan bir istihdam hedefi doğrultusunda bu enflasyon rakamları planlı bir şekilde beklenmiyor muydu? Beklentiler 5.9 civarındaydı diye hatırlıyorum. Bu soruyu şunun için soruyorum : sizin yazınızda hedeflenene ulaşım açısından atılan taşın çok da bir kurbağa ürkütmediğini anlıyorum. Yani istihdam hedefine ulaşılsaydı ve enflasyon yine artış gösterseydi bu olumlu bir gelişme mi olacaktı? Burada yeni bir kriz oluşabilir yorumunuz daha çok gelişmekte olan ve paraya ihtiyacı olan ülkeler için geçerli sanırım.Teşekkürler.
Mahfi Hocam, piyasada TÜFE %20 , ÜFE %46 iken piyasa faiz oranı %16-17 civarına gelmişse, ülkemizde ekonomik kriz yoktur diyebilir miyiz? Eğer bu göstergeler ekonomik krizin varlığına işaret ediyorsa bu krizin sebepleri neler olabilir ve hangi önlemler alınmalıdır?
YanıtlaSilAtilla yeniada adlı bir ekonomist var onda da okudum ilerisi pek parlak değil dünya ekonomisinde.
YanıtlaSilHocam görünen o ki , ekonomik bir krizin tam ortasındayız. Sizce, bu krizden kurtulmak için nasıl önlemler alınmalı , neler yapılmalıdır? Fikirlerinizi paylaşır mısınız?
YanıtlaSilHocam yazi icin teşekkürler. Hocam butun ekonomik gostergeler krizin ve yuksek enflasyonun uzun bir sure siddetini artırarak devam edeceğini gosteriyor. Riskler kisa surede oldukca yukseldi.
YanıtlaSilhocam önemli bir sorum olacak. 7326 sayılı affa başvurduk, ilk taksidi ödedim, şimdi ikinci taksidi bu ay ödüycem. Geçen sene hiç iş yapamadık, para yok, üçüncü taksitte tıkanacağız yine.
YanıtlaSilYeni bir af yasası çıkar mı? Bir de bu taksitleri niye devlet 18 ay yapıyor? Futbol klüplerine 36 ay taksit imkanı vermişler, belediyelere 36 ay. Bizim başımız kel mi? Bize de uzun vadeli taksit yapıp ödemelerde bizleri rahatlatmaz mı?
Saygılar
Ben de önceki affa başvurdum, iki taksit ödeyebildim, sonraki ödemeleri yapamadım. Hemen ardından 7326 çıktı, ancak bunla faizi hükümet artırmış. İlk taksidi ödedim. Başvuru süresinde haciz yapmamaları büyük avantaj oluyo, biraz zaman kazandırıyor.
SilTabi ki en güzeli sürekli gelirimiz olsun, düzenli vergi skk ödeyelim ama olmuyor işte. Taksitler çok az, geçmiş ödenememiş borçlar taksitlense bile yüksek. Dükkanda 6 kişi çalışırken borçlanmışım, şimdi bir ben bir de küçük çırak var. 6 kişilik işyerinin borcunu iki kişi nasıl ödesin? Eski borçlar yüzünden yeni vergi borçları da ödenmiyor.
Hükümetin el atması lazım.
Hocam, Çine bişi olmaz, onlar şerbetli. Adamları Cengiz han bile kesmiş kesmiş bitirememiş. Adamlar mağaradan yarasa bulup yer yine ayakta kalır. Öyle parayla pulla yıkılacak halleri yok onların.
YanıtlaSilOlan bize, bizim garibana olur.
Bi de diyelim ki ben açım, bu Avrupalı, bu Çinli onca malı kime üretip satacak? Ben aç, onlar aç. Mutlaka bizi de aradan çıkaracaklardır.
bizim için endişeye mahal yok, Tuik enflasyonu ayarlıyor, gerisini avrupa düşünsün. eurolar enflasyonda bizim liraya erir.
YanıtlaSilMahfi hocam merhabalar,
YanıtlaSilTüm bu gelişmelerde anlam veremediğim bir husus var. ABD'de enflasyon verileri bu kadar kötü gelirken, dolar altın karşısında ve hatta diğer ülkelerin para birimlerine (dxy) karşı değer kazanmayı nasıl sürdürüyor?
Abd'de enflasyon arttıkça piyasaların faiz beklentisi artıyor bu da paranın değerlenmesine yol açıyor.
SilDünya'da herşeyin bir karşılığı var. Sadece kripto paraların yok. Aslında onun karşılığı da gördüğü talep. Emisyon genişlemesinin karşılığı enflasyon.
YanıtlaSilEnflasyonun verdiği en büyük zarar, cari açığa sebep olması ve o ülkenin parasının değerli hale gelmesi. Eğer ekonomi yönetimi, bizde olduğu gibi doları baskılarsa, o zaman yıkıcı etki çok daha fazla oluyor.
Son 1 yılda %100 enflasyonlu bir ortam olduğunu düşünelim. Buna karşılık , %10 devalüasyon olmuş olsun.
1 yıl önce 1 yerli arabanın 200.000 Tll lik /10=20.000 usd lik bugünkü fiyatı 400.000 Tl olur. Dolar %10 arttı 11 tl oldu.
Ama dolar olarak fiyatı 400.000/11=36.360 dolar olur..
Bu durum 2 olumsuzluğa yol açar
1-)Yerli üretici , dış pazarda bu aracı satma olanağı bulamaz.
2-)yerli tüketici, fiyatı dolar olarak artmayan ve ucuz kalan ithal arabayı alır. Cari açık 2 taraftan da darbe yer. Ama devalüasyon enflasyon kadar artsaydı, bu arabanın dolar fiyatında herhangi bir artış olmazdı.
Gösterge enflasyon, tuik enflasyonu olduğu için, dolardaki artış bu enflasyona göre ayarlanıyor bu sebeple cari açık kapanmıyor rezervler hızla eriyor.
Aydınlatıcı yazılarınızı yıllardır takip ediyorum, emeklerinize hayranım ve bunun için müteşekkirim. Kusursuz bir fırtına yaklaşıyor gibi, pekiyi, sırat köprüsünde tek ayakta yürüyen sıradan Türk vatandaşı (Ayşe Teyze, Ahmet Amca) bankadaki parasını, altınını -kısaca varlıklarını- korumak için ne yapabilir? Rezerv paralar bile mevcut faizlere veya diğer yatırım getirilerine rağmen değer kaybediyor/edecek. Gayrimenkullere mi yönelmeli, varlık portföyünü mü çeşitlendirmeli, yoksa mülkiyet ihtirasını bırakıp mağaralara geri mi dönmeli? Yoksa ne yaparsak yapalım, mutlak bir fakirleşme biz dünyalıların kaderi mi olacak? Kısacası biz çarkın küçük dişlileri ne yapalım değerli Mahfi Hocam? En içten selam ve saygılarımla.
YanıtlaSilSelam Adsız 0940;
SilTarım üretimi yapılabilir arsa alın.
{ Buraya bitcoin ile tanışma maceramı yazmıştım, bitcoin 600-650 Euro civarında iken evi satıp, gittiğim ülke para izinden belli olmasın diye, kademeli olarak alıp aktarmıştım. Al-sat yapardım, 50 binlerde iken bir kısmından kazanç realizasyonu yapmıştım, biraz da vergi çıkmayacağı zamana denk geldi. O kazançla bu yaz şehre 40 km uzaktan bir mısır tarlası aldım. Bu yılın mahsülünü eski sahibi aldıktan sonra devir yaptık. Bir kısmına sezon masrafları çıksın diye eğlencelik, şehirden çocuklar gelsin diye oyun alanı, organik ürün satış alanı, eski asker olunca kompresör ile hava basıp hedeflere mısır koçanı atan bazuka, tüfek, top yaptırdım. }
Gayrimenkul tavsiye etmem, ev fiyatları aşırı artıyor, ancak kira artışı için yıllık beklemek gerekir.
Tamamını kaybetmeyi göze alabildiğiniz bir para ile bitcoin al-sat yapılır. Şimdi 64binlerde bitcoin, 30 binlere düşerse üzülmem derseniz, 150bin e çıkarsa evi arabayı satıp psikolojik alım yapmam derseniz bitcoin kenarda dursun.
&a3ySMr@JK58cIC0
Hocam dolar yine neden arttı
YanıtlaSilHocam, aslinda son yirmi senedir enflasyonun olmamasinin sebebi Çin ve offshoring değil mi? Sonucta talep 2008 krizi disinda yillardir var, ve mucize gibi gorunen aslinda supply tarafinda surekli bir fiyat baskilanmasi sonucu fiyat artisi gorunmemesi diye dusunuyorum. Bu durumda aslinda ticaret savaslari dolayisiyla pandemi vs. olmasaydi bile enflasyonist bir doneme girmeyecek miydik? Bu para basma sanirim sadece atese biraz daha komur atiyor, ne dersiniz?
YanıtlaSilDünya yeni bir 1929 krizine gidiyor. Günümüz koşullarında bunun etkilerinin korkunç olacağı açık. Batı, kendi yarattığı bu krizi ölen öldükten, kalan kaldıktan sonra atlatacak ve yoluna kaldığı yerden devam edecektir de bizim gibi topal eşekle kervana katılmaya kalkan, eşeğe de ters oturduğu için doğru tarafa koştuğunu sanan ekonomilerden geriye ne kalacak, yaşayarak göreceğiz...
YanıtlaSil1)Mahfi bey dolar yıllardır Türkiyenin sorunu iken şimdi dünya sorunu diyebilir miyiz?
YanıtlaSil2)Altın üretilemez ve kısıtlı olduğu için rezerv olarak tutuluyor bitcoinde üretilemez üstelik çıkarmak için siyanürler dağları delik deşik etmekte gerekmiyor rezerv çeşidi olarak görülmeye başlanabilir mi?
3)Bizim için doların enflasyona uğraması iyi olabilir dolar değer kaybederse dolar cinsinden borçlarımızı ödemek biraz kolaylaşır bence her şeye rağmen borç/Gsyh oranımız çoğu ülkeyi kıskandırıyordur ?
1) Tam olarak diyemeyiz.
Sil2) Henüz çok yolu var
3) Dolar genel olarak değer kaybetse TL daha hızlı değer kaybettiği için Dolara karşı tam olarak değer kazanamıyor. Bizim borç yükümüz düşük ama dış borç yükümüz yüksek. Bazı ülkeler (ABD, Euro ülkeleri, Birleşik Krallık, Japonya vb) iç borcu da dış borcu da kendi parasıyla ödediği için borcu yüksek olsa da bizde rahat konumdalar.
Hocam yazinin ilk cümlesindeki "sonra önce" kismini "sonra, önce" seklinde düzeltebilirmisiniz. Ilk okumam sirasinda bir beyin karincalanmasi yasatti bu cümle.
YanıtlaSilDüzelttim, teşekkürler
SilHocam bence çözüm mb fiyat istikrari degil döviz kuru sabitlemeye gitmeli ikinci olarakta Gumruk birliginde cikarak ozgurce hareket etmeli.
YanıtlaSilNatodan da çıkıp tam ve bağımsız olsun isterseniz.
SilKuru 2001 yılında sabitledik. Serbest piyasada kur, 1 günde %100 artınca sabitlenen kur, bırakıldı ve bir daha asla böyle bir hatanın yapılması gündeme bile gelmedi. Sizin yaşınız küçük olduğı için bunu bilmiyorsunuz.
SilYaşınız büyük ve 2001 Şubat kur krizini hatırlamanıza rağmen böyle bir öneride bulunuyorsanız , o günlerden hiç ders çıkarmadınız demektir.
Sizce şuanda kur yüzde kaç artıyor. Peki enflasyon hedeflemesi çokmu başarılı. Neden Mb sadece enflasyon hedeflemesi gibi dar bi görevi var?. Imalat sanayi ithalata dayalı bir ülkede enflasyon hedeflemesi ne kadar doğru bi adim. Girdiler kurla yukseliyor enflasyon artiyor. Biz bi japonya Ab veya ABD gibi eko. degiliz onlarin uyguladiklari dogru deyip ulkemize uygulanmamali her ekonominin kendi dinamikleri vardir. Abd enflasyon olmasin ister neden cunku cinin elindeki hazine bonolarini satmasini istemez bu yuzden enflasyon hedeflemesi yapabilir ama bizde olmaz.
SilSelam Naciay Alevok,
SilHükümet sabit kur rejimi açıkladığı anda ülkeden ciddi bir servet kaçışı olur. Ancak, MB rezervleri serveti nakit karşılayacaK durumda olmadığı için bir kaç ay içinde sabit kurdan vazgeçmek zorunda kalırlar.
Neticede, reel üretim ve yeni yatırımlar için hükümetin güven vermesi gerekir, hükümete duyulmayan güven sebebi ile kurlar TL bazında yukarı hareket eder, TL değersizleşir, IMF güdümünde yeni bir ekonomi programı uygulanır. Bu da ülkeye ne kadar fayda verir bilinmez. 2001 yılında denediler.
Hükümet uzun zamandır, reel ekonominin dönmesi, döviz girmesi için hatalı bir uğraş veriYor. Türkiyenin en büyük gelir kaynağı ucuz işgücü, ekonomik verimlilik olmayınca ucuz iŞgücü dünya ile rekabet edemiyor. İşçiyi uCuzlatmak için bu sefer yan ülkelerden kaçaklar ilE işçimaliyetini düşürmeye çalışıyor. Pansuman yapıor.
2010-2016 yıllarında ithalat yapan bir firmanın satış departmanındaydım.
YanıtlaSilHiç unutamam, kurların böyle ani yükseldiği günlerde, birer bardak çay alır,
masalardan birbirimize kös kös bakardık.
O günler piyasa siparişlerini öteler, yeni fiyat istekleri durur, mevcut müşteriler ödeme için kur düşmesini bekler, telefonlar hiç çalmazdı.
Şimdi kim bilir nasıldır?
Şimdi çay yerine bir bardak su alınıyor.
SilHocam asgari ücret artışı kaç olursa içinize siner? Siz bu konularda otoritesiniz , görüşünüzü merak ediyoruz.
YanıtlaSilHocam ekonomide büyük bedeller ödemeye hazırmıyız?
YanıtlaSilBilmem, hazır mıyız?
SilMerhaba Mahfi Hocam. KPSS A Grubu (İİBF) ile ilgili gireceğimiz mülakatlara dair bir öneriniz var mı? Örneğin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı için. Ben mevzuat okumaları dışında şu an makalelerinizi tarıyorum. Özetlerini çıkarıyorum. Tabii özellikle kayıt dışılık, işsizlik gibi yazılar ve gündeme dair yorumlarınıza ağırlık veriyorum. Fikirlerinize önem verdiğim için soruyorum. İİBF mezunlarına bir tavsiye yazısı yazabilirseniz veya en azından yorum yaparsanız çok sevinirim. Emri vaki yapmak istemem. Sağlıcakla kalın.
YanıtlaSilBu konuda yazılarım var:
Silhttps://www.mahfiegilmez.com/2013/01/snav-ve-mulakat-rehberi.html
Çok teşekkür ederim.
SilHocam 2022 sonu dolarda 17 bandı gerçekçi mi?
YanıtlaSilNeler yapılacağına, nasıl kararlar alınacağına bağlı. 17'de olabilir 27'de 7'de. Siz bana nasıl kararlar alınacağını söyleyin bensize bunlardan hangisinin olacağını söyleyeyim.
SilHiç bir şey yapılmayacak hocam :=)
SilBugün meril linç 18kasımda 100baz puan indirim bekliyoruz dediği için dolar onu gördü ama indirim 200baz puan olacak.yuro 19kasımda 12olur,bu böyle gidecek seçime kadar,başka birşey beklemeyelim sonra hayal kırıklığı oluyor..üzülmeyelim memleket için, gün gelir kurun 5-6sene yerinde durduğu hatta gerilediği günlerde gelebilir 2002-2008 dönemi gibi yeterki milletimizin değişim refleksleri yeniden çalışsın,bizim milletimizin bu özelliği meşhurdur,o gitmese bile bu refleks veya kaderin mecbur etmesi bu ülkeyi rayına koyacaktır..
YanıtlaSilMahfi bey bir özelliğiniz dikkatimi çekti:
YanıtlaSilNeoliberal değilsiniz.
Kesinlikle değilim. Aslında ben kendimi herhangi bir görüş altında sınıflandıramıyorum. Çünkü her ekolün kendine göre iyi tarafları var ama kötü tarafları da var. O nedenle ülkeye, koşullara göre çeşitli yaklaşımların bir karmasının yapılmasının daha doğru olacağını düşünüyorum. Ama kesinlikle neoliberal değilim.
SilAbd'de enflasyonun %6 olması ne anlama geliyor?
YanıtlaSil1 yıl önceye göre İphone %6 pahalılaşmışmı oluyor?
O zaman neden İphone alayım giderim Samsung alırım. Abd cari açığı da artar böylece. Oh ne güzel 1 taşla 2 kuş.
Demekki enflasyonunu düşürmeyenin, cari açığı olur.
Cari açığı olanın da enflasyonu olur.
Tavuk mu yumurtadan çıktı yumurta mı tavuktan?
Bu durumda cari açık ve enflasyon birbirinden bağımsız değil.Eğer amacım her ikisini de düşürmekse, her ikisiyle de mücadele etmeliyim.
Enflasyonu indirmek için faizi yukarı basarım , cari açığı bitirmek için doları yukarı basarım. Bu şekilde aralarındaki sinerjiyi bozarım.
Nihai enflasyon= güncel enflasyon+cari açık.
2001 Deki krizden çıkış, yüksek faiz yüksek kur la gerçekleşti.
Yanlız bugünden farkı, o zaman dalgalı kur olmadığı için yüksek kura geçiş 1 günde olduğu için yıkıcı sonuçlar doğurdu. Bugün dalgalı kurda olduğumuz için 1 günde %100 artış gibi bir durum olması imkansız.
Son söz:
Enflasyonu düşürmeden cari açığı düşüremezsin.
Cari açığı düşürmeden enflasyonu düşüremezsin.
Türkiye, 2003 - 2010 arasında enflasyonu ciddi biçimde düşürürken cari açığını da ciddi biçimde arttırmıştı. Yani cari açığı yükselterek enflasyonu düşürmüştü.
SilEvet ama 2010 yılından sonra da cari açık yüzünden enflasyon yükselmişti.
SilYani 2003-2010 yılı arasında uygulanan cari açıkla enflasyon düşürme yöntemi de hatalıydı aslında.2001 Yılında başlatılan yüksek kur yüksek faiz uygulaması, kurun düşmesine izin vermeden devam ettirilmeliydi. Cari açık verilmemeliydi.
Ama o dönemde ekonomik göstergeler için tek kriter, dolar değeri olduğu için, doların değerini arttırmamakla ekonomiyi düzelttiğimizi düşünüyorduk. Hatalıydık. Bu hatanın bedelini 2012 den sonra yükselen kur ve yükselen enflasyonla ödedik.
Şimdi uygulanacak olan faiz düşürüp enflasyonu arttırarak cari açık düşürme yöntemi de hatalı...
Çünkü enflasyon arttıkça, sizin ürünlerinizin değeri artıyor ve cari açığı kapatmak mümkün olmuyor.
Doğru yöntem, hem enflasyonu hem de cari açığı aynı anda ve kalıcı olarak düşürecek yöntemleri uygulamaktır. Bu da yüksek faiz, yüksek kur uygulamasıdır. Faiz, enflasyonu durduracak kadar yüksek, kur, cari fazlayı devam ettirecek kadar yüksek olmalıdır.
Kapitalizm de yapılan hep sorunları ertelemek, enflasyon balonları yaratmak, bir tarafı düzeltirken başka yeri bozmak, yeni yeni finansal enstrümanlar yaratarak (örn. coinler) balonları dengelemek oluyor. Bu arada insanların dikkatleri gerçek ve sınırlı para olan altın, gümüş ten başka yönlere çekiliyor. Ve birgün kriz patlak verdiğinde , düzen bozulduğunda yeni paylaşım için savaşlar devreye giriyor...
Silsayın hocam değerli bilgilerinizi bizlerle paylaştığınız için teşekkürler,,,sizce osman kavala serbest bırakılırsa dolarda gerilene olurmu dolarımızı realize etme fırsatımız olurmu ,birde,sizce faiz indirimleri hangi seviyeye kadar devam edebilir?
YanıtlaSilÜçüncü aşamada gelişmekte olan ülke ekonomileri yavaşlayıp azaldığında dolar anavatanına geri dönüyor ve sonucunda enflasyon yaratıyor. Doğru mu anlamışım hocam? Eğer hal böyleyse salgın etkisi bittiğinde enflasyon da bitecek tezi geçersiz oluyor...
YanıtlaSilDoğru anlamışsınız.
SilMahfi Bey, bu gelişmeler ileriki dönemlerde çok başımızı ağrıtacağa benziyor.
YanıtlaSilÇok da ileriki değil galiba
SilMahfi hocam selamlar,
YanıtlaSilFED'in çok fazla para bastığı ve buna bağlı olarak da enflasyon arttığı yönde eleştiriler var. Ancak Ben Bernanke de Büyük Buhranı'nı örnek göstererek aslında para arzının artırımının artırılması ve varlık alımının yapılmasının bu tür krizlerde etkili ve yapılması gerektiğini söylemektedir. Ben Bernanke genişlemeci adımlar atılmadığı için Büyük Buhran'ın yıllar aldığını dile getiriyor. Aynı gerekçe ile de Japonya'nın deflasyondan kurtulamadığını söylüyor. Bu konudaki sizin görüşünüz nedir ?
Sadece Fed değil, AMB, BOE ve BOJ da çok para bastı ve basmaya devam ediyor. Bernanke'nin dediğinde doğruluk payı olsa da bugün geldiğimiz noktada işler bu kez enflasyonla tersine dönüyor gibi görünüyor.
SilGünümüz global ekonomisini büyük buhran yıllarıyla karşılaştırmak abes.
SilMahfi Hocam,
YanıtlaSilBugüne kadar yazdığınız, hepsi de emek içeren bütün yazılarınız için teşekkür ediyorum öncelikle ve şimdi soracağım bir sorunun afakiliğini; bu ülkenin güzel ve güneşli günler göreceğine dair umutları hala baki olan toy bir delikanlı olmama vermenizi rica ederek sormak istiyorum:
Ülkemizin; refah seviyesi açısından bir İspanya veya İtalya seviyesinde, üretim ve sermaye gücü açısından ise bir Almanya yahut Fransa kadar kendi kendine yetebilen sürdürülebilir bir ekonomik yapıya ulaşması mümkün müdür? Böyle bir hayal için sürüsüne bereket koşul gerekse bile onları da karşıladığımızı düşünürsek, bunun kaç yılımızı adamamız gerekiyor?
Nasıl bir Türkiye istemediğini yıllardır gören fakat nasıl bir Türkiye hayali olduğu konusunda kafası karışık herhangi bir Türk genci olarak soruyorum bu soruyu, saygılarımla :)
@12 Kasım 14:27
SilBu işler hayallerle filan olmaz genç kardeşim,önce gerçeklerle yüzleşmeyi öğrenmek lazım.
Selam 1427;
SilAlmanya, Fransa ayarında bir ülke olmayı Türkiye açısından unutun. Son iki bin yıldır sanırım, Anadolunun üretimi daİma yazdığıNIz bölgelerden daha düşük olmuştur. Böyle olmaya Da devaam edecektir.
Ecb nin görevi fiyat istikrarı,FED görevi işsizligi azaltmak(10milyon açık pozisyon var 7,5milyon işsiz var)ve fiyat istikrarı.Büyük İstifa furyası ücretleri artırıyor işçi bulunmuyor.aslında fed ve ECB FİNANSAL BİR KRİZİ ÖNLEMEK İSTİYORLAR AMA GÖREVLERİ DEGİL.biri avrupa parlementosuna digeri senatoya karşı sorumlu.avrupa adalet divanına ve mahkemelere hesap verme yükümlülügü var bagımsız ama sorumsuz degiller.dokunulmazlıkları yok.dün avusturya merkez bankası başkanı benimde uykusuz gecelerim var diyordu.enflasyonu çözmezlerse yine finansal kriz olur.harcanabilir geliri olmayanlar iflas eder.daha dogrusu iflas etmenin hiç bir maliyeti olmadıgını fakirlerde anlar.artık milyon dolar borcu olanda 1 dolar borcu olanda bankadan korkmaz.dün dündür cancazım bugüne bakmak lazım.2008 yok.2021 işçi yok mal yok.1aydır araba bekliyorum.avrupa ve abd gazetelerine bakıyorum her gün enflasyon haberleri.muhtemelen yeni bir Paul Atlee Walker gelecek.ecbde tekrar bundersbank olacak.bu sefer fatura zenginlere kesilecek.
YanıtlaSilDikkat Uyarı -Yorum !!!!
YanıtlaSilABD'de enflasyon , bırakın kısa vadeyi, orta ve uzun vadede de düşmeyecek , tahvil alımı durdurulsa da düşmeyecek çünkü Cari açık /Gsyih oranları %3,7 gibi son derece yüksek bir rakam.
ABD'nin yaşayacaklarını size anlatayım çünkü onlar bu yola girerken biz dönüyorduk.
1-)Enflasyon yüksek olunca, enflasyonun talep enflasyonu olduğunu düşünüp önce tahvil alımını kesecekler işe yaramayacak.
2-)Sonra Faiz arttıracaklar . Hiç işe yaramayacak. Çünkü enflasyonun cari açıktan değil talepten olduğunu düşünüyorlar.
3-)Faiz arttırınca, tüm dünya'dan ABD'ye para akacak bu durumda doların değeri , diğer ülkelerde ciddi anlamda yükselecek.
4-)Doların değeri yükselince Cari açıkları daha da artacak.
5-) Cari açıkları artınca enflasyonları daha da artacak.
Gidişat : Eğer doğru hamleyi yapmazlarsa ABD de enflasyon 2023 yılında %20lere kadar çıkacak...
Doğru hamle nedir?
1-)Faizi düşük tutmaya devam etmeliler.
2-)Global kriz ayağına , IMF aracılığıyla para basarak tüm dünyaya bu parayı yaymalılar. Bu şekilde doların değerini düşürüp, cari açığı kapatmalılar.
3-)Cari açık kapandıktan sonra enflasyon düşecektir.
Hacı, enflasyonu düşürmek için faizi düşürüp kuru yükselterek cari açığı kapatma zırvalığını kulağınıza kim üfürdüyse Allah onu bildiği gibi yapsın. Bütün troller bu bloga üşüştü, iki yorumda bir aynı zırvayı tekrarlayıp duruyorlar, yorumların tadı tuzu kalmadı. Türkiye'de uygulanan bu saçmalığı bir ABD'ye önermediğiniz kalmıştı, neyse sonunda o da oldu.
SilBak sana bu politikanın bizde neden uygulandığını kısaca anlatayım, belki aynı saçmalıkları ikide bir yazıp durmaktan ekip olarak vazgeçersiniz:
Ekonomi yönetiminin cari açığı kapatmak gibi bir derdi yok, zaten kapanmayacağını kendileri de biliyorlar. Enflasyonla mücadele etmek gibi bir dertleri de yok, bu saatten sonra seçime kadar ne yaparlarsa yapsınlar enflasyonu kontrol edemeyecekleri ortada. İçeride işleri idare etrmek onlara nispeten kolay geliyor, MB'ye kontrolsüz şekilde para bastırıp seçime kadar sağa sola dağıtacaklar. Bunun ilk sinyali de asgari ücrette gelecek. Elbette bu işin sonu hiperenflasyon olacak ama onların tek derdi iktidarı kaybetmemek olduğu için bunu hiç düşünmüyorlar bile. Yani seçimi kazanmak uğruna halkı orta vadede yoksulluğa ve perişanlığa mahkum edecekler ama kısa vadede milletin gözünü boyamayı umuyorlar.
Şimdi gelelim işin bam teline. En çok korktukları şey, bu dönemde baş gösterebilecek bir ödemeler dengesi krizi. Bu nedenle kuru yukarı salıp elde avuçta ne varsa ihraç ederek, satıp savarak olabildiğince döviz biriktirmeye çalışıyorlar zira bir yıl içinde vadesi dolacak 160 milyar dolar kısa vadeli borç var. Bunun üzerine bir de 20 milyar civarında cari açık binecek, oldu 180 milyar dolar. Bunların çevrilmesinde bir sıkıntı olur da benzin, yağ v.s. kuyrukları oluşursa diye ödleri patlıyor. Rezervlerin durumu ortada, turizm bekleneni vermedi, sıcak para girişi değil çıkışı var, bu nedenle bir yandan NHN kalemi ile olabildiğince para sokulmaya çalışılırken bir yandan da bilinçli şekilde değeri düşürülen TL sayesinde yapılan ihracat sonucu olabildiğince rezerv biriktirilmeye çalışılıyor, bütün mesele bu. Munzam karşılıkları da bu nedenle ikide bir yükseltip duruyorlar.
NOT: Londra'da 40-50 milyar dolarlık bir sıcak para temini için pazarlıklar yapıldığı, dolar bazında %9 faize kadar çıkıldığı yönünde dedikodular var, ben de söyleyenlerin yalancısıyım...
Bu ortamda kimse 40 - 50 milyar dolar borç vermez. Faiz yüzde 15 bile olsa vermez.
SilKur bu hızla yükselmeye devam ederse, ihracat yapamaz hale gelmemiz çok uzun sürmez. Öte yandan dış borç servisi bir başka sıkıntı bu çerçevede..Beni asıl düşündüren ise bankaların pasif tarafı..hem yp hem tl.
SilXyz..
Mahdut;
SilVizyonsuzsun.
Ekonomi bilgin, iktisat 1. Sınıf öğrencisinden öteye gidemiyor. Bu sebeple papağan gibi sürekli faiz arttırın deyip duruyorsun.
Hayatın bir satranç oyunu olduğunu ve her maçın farklı taktikleri olduğunu anlamıyorsun. Bir taktiğin bir oyunda seni galibiyete götürürken, başka bir oyunda o taktiğin , mat olmana sebep olacağını göremiyorsun.
Senin vizyonsuz ve sığ yorumlarından bıktık.
Amacın üzüm yemek değil bağcıyı dövmek. Senden başka bu kadar kişilerle ve partilerle uğraşan biri var mı bu blogta??
Herkes, ülkenin düze çıkması için fikir beyan ediyor.
Maliyet enflasyonu olan bir ortamda, faiz düşürmenin enflasyonu düşüreceğini Mahfi hoca da söylüyor.
Bunu anlayacak kapasitede misin? Değilsin. O zaman seninle niye vakit kaybedelim?
Hepimiz muhalifiz, çoğumuz deist ve ateistiz , aydınlanmamızı tamamlamışız. Ben ateistim , Ama sana göre cari açığın kapanmasını savunan herkes yobaz, dinci,hacı!!
Ne oldu? Bak yine yanıldın işte!!!
Kimse vatandaş mağdur olsun demiyor. Cari açık kapansın cephesinin söylediği şey şu
-Enflasyon ve cari açık birbirlerinin sebebidir . Bunun için, bu döngüyü kırmak için bir yerden başlamak gerekir.
-Faiz düşürüp kuru yükselterek cari açığı kapatmak bir yoldur. Başka bir yol da piyasadan dolar çekip kuru yükseltmektir.
(Hani cari açık kapanmayacaktı? Ağustos ve Eylülde cari fazlaya geçildi bundan bile haberin yok çünkü ekonomiyi takip etmiyorsun. Sakallı baş ekonomistin gibi, edebiyatla ekonomi analizi yapıyorsun. Bu iş edebiyatla değil matematikle yapılır.)
-Bununla birlikte enflasyon da düşürülürse bu yöntem başarılı olur.(Para basmaya gidilmemeli ve cari açık kapandıktan sonra, cari açığa yol açmayacak şekilde faiz arttırılmalıdır)
-Bu ülke ,cari açıklar yüzünden son 20 yılda 600 milyar dolarını kaybetti. Bu 600 milyar dolar, ihracatçılarımızın,turizmcilerimizin binbir zorlukla ülkemize kazandırdıkları dolarlardı milli servetimizdi.( Sen ,uluslararası bağlantı yapıp ürün ve hizmet pazarlamak ne kadar zordur bilirmisin? Bilmezsin). .. Şimdi zaman bu kaybı geri kazanma zamanıdır...
Neden Abd ekonomisinden bahsettik? Çünkü Dünya’da ekonomi kısa sürede düzelmeyecek bu sebeple rezervlerimizi hızla eski haline getirelim diye ..
-Ücretlilere gerçek enflasyonun altında zam yapılmamalıdır. Özel sektör patronları gelirlerini gerçek enflasyon kadar arttırdıklarına göre, elemanlarına da gerçek enflasyon kadar zam yapmak zorundadır..
-Hiçbir kesim, devalüasyonun altında ezdirilmemelidir.
-Tuik gerçek enflasyonu açıklamalıdır. Milli gelirimizin dolar bazında küçülmesinin sebebi, Tuik’in gerçek enflasyonu açıklamamasıdır.
Bunlardan hangisi, milleti fakirleştiren bir çözümdür? Sen kendi içindeki niyeti, karşındaki insanlarda görmeyi ne zaman bırakacaksın?
Hacı, her zamanki gibi; yazdıklarıma cevap vermek yerine beni ve yazdıklarımı itibarsızlaştırma çabasına girişip kulağına üfürülen zırvaları tekrarlamaya devam etmişsin. Sürekli çoğul olarak konuştuğuna göre anlaşılan troll ekibinin sözcülüğünü de üstlenmişsin, benim yazdıklarımdan çok sıkıldığınızdan eminim ama yapacak bir şey yok, siz zırvalamaya devam ettikçe ben de o zırvaları yüzünüze vurmaya devam edeceğim. Hadi size kolay gelsin...
SilHocam emeğinize sağlık, yine nokta atış tespitlerle gidişatı özetlemişsiniz.
YanıtlaSilbu arada, neoliberal olmadığınızı zaten biliyoruz. türkiye'nin Daron gibilere değil, sizin gibi idealist kalmayı başarmış ekonomistlere ihtiyacı var..
ABD'ye gelirsek, ABD'nin sorunu esasında ne enflasyon ne de işsizlik. asıl sorun devasa borç yükünde. böylesi devasa bir borçlanmayı daha önce 1929 buhranı sonrasında yapmışlardı ve bu borç ancak 2.Dünya Savaşı sayesinde eritilebilmişti.
bu sefer ki borç yükü daha fena. çünkü 2008 ve 2020 krizlerinin konsolide borç yükünü taşıyorlar ve 3.dünya savaşını çıkarmak gibi bir lüksleri de yok.
xyz..
Evet artık savaşla çözülecek bir durum da yok.
Silhocam ispanya tarihte 8 defa iflas etti osmanlı iflas etti iflas etmeyen hiç bir ülke yok.ahmet cevdet paşa osmanlının iflasını şöyle anlatıyor.bir günde zenginler fakir oldu.1929 da5500 abd bankası battı.jhon stenberg insanlar son çare banka mevduatlarına gitti bir şey bulamadı diyor.alacaklı olanlar düşünsün.benim bir çok alacagım var alamıyorum.tarihte iflas etmiyen hiç bir devlet yoktur.mısırın dışındada borç nedeniyle el konulan başka ülke yok.david harvey abd nin borçlarını ödemeyecegini söylüyor.parvus efendi 500milyon osmanlı altını borcun 250 milyon altına indirilip vadenin uzatıldıgını yazıyor.abd de konsolidasyona gider tüm ülkelerde gider.sguad game de bile bireysel iflas edebilirsin diye ögüt veriyordu.
SilHocam tl den sıfır atmaktan başka çaremiz kaldı mı?
YanıtlaSilSıfır atınca sorun çözülecek mi?
SilHocam liramız azim ile sıfırlarını yeniden kazanıyor.
SilHocam, geçen senenin haberinde dolar 10 lira olacak diyen ekonomistlerin arasına aHaber sizin resminizi koymamış, herkes var bi siz yoksunuz.
SilÇünkü ben kur tahmini yapmıyorum. Bu kadar risk yaratan ve bu kadar hata yapan bir ekonomide kur tahmini yapılmaz.
SilHocam,
YanıtlaSilTürk liramız yıkılmadı, ayakta olduğunu tüm dünyaya gösterdi. Liramız silinen 6 sıfırın bir tanesini yıllar sonra geri kazandı. Geriye kaldı 5.
Hocam Merhabalar;
YanıtlaSilBirçok ekonomist ve ünlü kişilerin de dediği gibi dünya olarak bir hiperenflasyon durumu ile karşı karşıya kalma durumumuz var gibi gözüküyor. Acaba ülkemizde şuan faizin düşürülmesi olası bir hiperenflasyon durumuna karşı alınmış bir önlem olabilir mi? ben ülkemizin bu politikasını bir mantığa dayandıramıyorum.
Küresel piyasalar çalkantıda :)
YanıtlaSil