Kitap Değerlendirmeleri

İKİ ROMAN VE BİR BİYOGRAFİ

Stefan Zweig, Olağanüstü Bir Gece (Çeviri: Enver Günsel), Tutku Yayınevi, 2016.

Stefan Zweig’i gençliğimde okumamıştım. Sonradan keşfedip okudum. Bundan yaklaşık 10 yıl kadar önce ilk okuduğum kitabı Satranç’tı. Sonra Amerigo’yı okudum ve hemen ardından da Dünün Dünyası’nı. Her okuduğum kitabından etkilendim. Olağanüstü bir yazarla karşı karşıya olduğumu anladım. Ve gençken nasıl olmuş da atlamışım diye hayıflandım. Son günlerde arayı kapatmak için iki kitabını birden okudum. İlki: Olağanüstü Bir Gece.

Stefan Zweig’in neredeyse bütün eserleri birer psikolojik analiz dersi gibi. Kahramanlarını alır, onların psikolojisini yansıtır ve attıkları adımları o çerçevede ortaya koyar. Bu romanında da paraya ihtiyacı olmayan ve yaşamı boyunca ahlâk, dürüstlük gibi ilkelerden sapmamış bir burjuvanın bir anda nasıl baştan çıkarak bambaşka bir yola girdiğini, bu değişimden duyduğu rahatsızlığı ve mutluluğu bir arada ele alıyor. Vicdanı karşı çıksa da içinden bir ses onu bu yolda devam etmeye teşvik ediyor. Roman bu iç hesaplaşmaları bir dantel gibi işliyor.

Pedro Mairal, Kayıp Parça (Çeviri: Süleyman Doğru), Sel Yayınları, 2010

Bir tanıdığım bu romanı tavsiye edip de bir iki cümleyle konusundan söz edene kadar Arjantinli yazar Pedro Mairal’ı duymamıştım. Konu bana ilginç geldi ve romanı alıp hızla okudum. Roman gerçekten de ilginç bir konuya ve yapıya sahip. İki kardeş babalarının yaptığı adeta bir hatıra defterini yansıtan metrelerce uzun bir resmin kayıp bir parçasını arıyorlar. Uzun aramalardan sonra buluyorlar ve büyük bir sürprizle karşılaşıyorlar. Bu aramaları sırasında geçmişi, aile ilişkilerini gözden geçirip bir çeşit hesaplaşma yapıyorlar. Mairal’ın romanı klasik romanların tadını taşıyor.  

Stefan Zweig, Mary Stuart (Çeviri: Kasım Eğit, Yadigâr Eğit), Can Sanat Yayınları, 3. Baskı, 2019

Doğumundan kısa süre sonra babası İskoçya kralı V. James ve hemen ardından iki oğlu ölünce, Mary Stuart daha bebekken İskoçya tahtına çıkıyor. Bir süre sonra Fransız veliaht Francis ile nişanlanıyor ve hemen sonra Fransa’ya giderek burada on yıl Fransız eğitimi görüyor ve 1558’te Francis ile evleniyor. Babası II. Henry’nin ölümünden sonra Francis tahta çıkıyor. Ancak hastalıklı bir genç olan Francis Aralık 1560′ da ölünce bundan sonrası Mary Stuart için fırtınalarla dolu bir yaşama dönüşüyor. Ülkesine dönüyor, birçok macera yaşadıktan sonra İskoçya tahtına oturuyor, yanlış bir evlilik ve ardından evlilik dışı aşka hikayeleri yaşıyor. Bir yandan İngiltere tahtında hak iddia ettiği için kuzeni İngiltere kraliçesi I. Elizabeth ile müthiş bir rekabete girişiyor. Ne var ki başta Francis’ten sonra Darnley’le yaptığı evliliği olmak üzere hataları ve yanlışları onu ülkesinde hapse düşmeye, oradan kaçıp can düşmanı İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth’e sığınıp, onun tutsağı olmaya kadar götürüyor. I. Elizabeth’e karşı girişilen suikaste Mary Stuart‘in de karıştığı kanıtlanınca boynu vurularak öldürülüyor.

Biyografilerin büyük ustası Zweig, Mary Stuart’ın gerçekte de bir roman gibi olan yaşamından roman tadında, sürükleyici, analitik yorumlar taşıyan müthiş bir biyografi yazmış. Dönemin entrikaları, Mary Stuart’ın fırtınalı yaşamı, İngiltere’nin en büyük hükümdarlarından kabul edilen I. Elizabeth’in düştüğü aciz durumlar, kararsızlıklar, Fransa sarayının durumu gibi konuların yanı sıra siyaset bilimi hakkında da son derecede dolu bir kitap. Feodalitenin senyörlerinin, lordlarının kral/kraliçe karşısında ne kadar güçlü olduklarını ders kitaplarından çok daha iyi anlayabiliyorsunuz. Ve oradan giderek Avrupa’da yerel yönetimlerin niçin güçlü olduğunu çıkarabiliyorsunuz. Eğer siyaset bilimi hocası olsaydım bu kitabı öğrencilerime okuturdum. Okumanızı hararetle tavsiye ederim.

EKONOMİ VE FİNANS KİTAPLARI

Aysel Gündoğdu (Editör), Uygulamalı Finansal Tablolar Analizi, Gazi Kitabevi, 2019

Aysel hoca üretmeye devam ediyor. Bu kez de işletmeciliğin, finansın ve muhasebenin en önemli konuları arasında yer alan ve başlı başına bir alt disiplin olan finansal tablolar analizini ele alıp değerlendiren bir kitaba hem yazarlık hem de editörlük yapmış. Konunun uzmanı 14 öğretim üyesinin bölümlerini yazdığı kitap, finansal tabloların analiz edilebilmesi için gerekli altyapıyı ve bilgileri veriyor.

Ekonomi öğrencileri fazla muhasebe dersi görmezler. Bu kitabı onlarla birlikte muhasebe, finans, işletme bölümlerinde okuyan öğrencilere ve finansal tabloları incelemek durumunda olanlara tavsiye ediyorum.

Seda Peksevim ve Osman İlter, Küreselleşme ve Serbest Ticaretten Geri Dönüş: Ticaret Savaşlarının Dünya ve Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Beklenen Etkileri, İktisadi Araştırmalar Vakfı yayını, 2019

Seda Peksevim ve Osman İlter’in 2018 Orhan Dikmen araştırma ödülünü alan bu kitabı, günümüzün en önemli tartışma konularından birisi haline gelmiş olan serbest ticaretten geri dönüş eğilimlerini ele alıyor. Bu dönüşün en önemli yansıması olan ticaret savaşları ve onun getireceği sonuçların yanı sıra antidamping’den kota uygulamalarına kadar uygulamaları da inceleniyor. Kitap ayrıca iki önemli konuda ampirik çalışmalar içeriyor.

Zor ve ağır bir konuyu mümkün olduğunca anlaşılabilir bir şekilde anlatmış bir kitap. Bu konuda bilgileri geliştirmek için okumakta yarar var.

İlhan Eroğlu, Baki Demirel ve Tolga Dağlaroğlu (editörler), 1923’den Günümüze Türkiye’de Para, Kredi ve Kur Politikaları, Ekin Yayınları, 2018

Son dönemlerde para politikası ve onun bir parçası olan kur politikası ekonomi politikasının en önemli uygulama alanı oldu. Eskiden çok popüler olan maliye politikası ise planlı programlı uygulamalardan çok büyük ölçüde günü birlik uygulamalara döndü. Para ve kur politikası maliye politikasına göre anlaşılması daha zor olan bir alan. Bu kitap bu alanı baştan sona ele alıp ortaya koyan bir eser olmuş. Editörler de dahil olmak üzere alanında uzman 20 öğretim üyesinin bölümleri paylaştığı kitabın önemli özelliklerinden birisi konuyu bütüncül olarak ele alabilmesi. Kuşkusuz bunda editörlerin önemli katkısı var. Okurken çok yararlandığım bu kitabı öğrencilere ve para politikasını anlamaya çabalayanlara tavsiye ediyorum.

Erhan Yazgan, Para Politikası: Bir Örnek Olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının Tepki Fonksiyonunun Tahmini, İktisadi Araştırmalar Vakfı yayını, 2016

Kitap, TCMB’de başdenetçi olarak görev yapan Erhan Yazgan’ın doktora tezi. Para teorisiyle ve bu konu üzerine geliştirilmiş literatürle başlıyor, sonra para teorisinin uygulaması olan para politikasıyla devam ediyor. Bir para politikası kuralı olarak Taylor Kuralını özel olarak inceleyen yazar bu konuda ayrıca ampirik çalışmaları da değerlendiriyor. Kitap, TCMB’nin de uzunca bir süredir uyguladığı enflasyon hedeflemesi konusunu ele aldıktan sonra TCMB’nin para politikasını Taylor Kuralı’nı esas alan bir ampirik analizle tamamlanıyor. Kitabı çok beğendim. Teknik bir konu olduğu için ekonomi öğrencilerine, araştırmacılara ve konuyla ilgili kişilere öneriyorum.