Son 10 Yılın Döviz Gelir ve Gideri
Aşağıdaki tablo Türkiye’nin
küresel kriz sonrasındaki on yılda (2008 – 2017 dönemi) ödemeler dengesi
gelişmelerinin birikimli sonuçlarını gösteriyor.
2008
- 2017 Dönemi / Milyar USD
|
|||
GSYH
|
8.117,0
|
||
Cari
Denge
|
-437,4
|
||
İhracat
|
1.474,6
|
||
İthalat
|
-2.054,5
|
||
Mal Dengesi
|
-579,9
|
||
Hizmet Gelirleri
|
419,9
|
||
Hizmet Giderleri
|
-212,6
|
||
Hizmet Dengesi
|
207,3
|
||
Birincil Yatırım Kaynaklı Gelir
|
54,0
|
||
Birincil Yatırım Kaynaklı Gider
|
-136,2
|
||
Birincil Kaynaklı Gelir Gider Dengesi
|
-82,2
|
||
İkincil Yatırım Kaynaklı Gelir
|
17,4
|
17,4
|
|
Sermaye
Hesabı
|
-0,4
|
||
Cari
Denge + Sermaye Hesabı
|
-437,8
|
||
Finans
Hesabı
|
437,8
|
||
Doğrudan Yatırım Varlık
|
-33,7
|
||
Doğrudan Yatırım Yükümlülük
|
134,8
|
||
Doğrudan Yatırım Dengesi
|
101,1
|
||
Portföy Yatırımları Varlık
|
-7,7
|
||
Portföy Yatırımları Yükümlülük
|
141,2
|
||
Portföy Yatırımları Dengesi
|
133,5
|
||
Diğer Yatırımlar Varlık
|
-12,0
|
||
Diğer Yatırımlar Yükümlülük
|
207,1
|
||
Diğer Yatırımlar Dengesi
|
195,1
|
||
Net
Hata ve Noksan
|
36,0
|
||
Rezervler
|
-27,9
|
Türkiye, bu on yılda toplam 8.117
milyar Dolarlık GSYH yaratmış ve 437,4 milyar Dolar cari açık vermiş. Cari
açığın GSYH’ye oranı yüzde 5,4 olmuş.
Mal dengesi açığı 579,9 milyar
Dolara ulaşmış. Bir başka deyişle Türkiye ihracatından yaklaşık yüzde 40 daha
fazla ithalat yapmış. Buna karşılık hizmet gelir gider dengesinde (turizm,
navlun gibi gelir ve giderler) gelir lehine 207 milyar Dolar fazlalık yaratmış
ve bu fazlalık dışticaret açığını bir miktar dengelemiş. Bu işlemler sonucunda
cari açık 437,4 milyar Dolar olmuş. Yani Türkiye son on yılda dış dünyayla olan
mal ve hizmet alışverişinde 437,4 milyar Dolar açık vermiş.
Şimdi gelelim bu açığın nasıl finanse edildiğine.
Sermaye hesabının da negatif
katkısıyla 437,8 milyar Dolara ulaşan dış finansman gereksiniminin 101,1 milyar
Doları doğrudan yabancı sermaye yatırımlarıyla, 133,5 milyar Dolarlık kısmı
portföy yatırımlarıyla, 195,1 milyar Dolarlık kısmı da diğer yatırımlarla karşılanmış
bulunuyor. Portföy yatırımları ve diğer yatırımlar (133,5 + 195,1 = 328,6
milyar Dolar) sıcak para olarak adlandırılan gruba giriyor. Buna göre Türkiye,
bu on yıllık dönemde ortaya çıkan 437,8 milyar Dolarlık finansman ihtiyacının
yüzde 23,1’ini doğrudan yatırımlarla karşılarken yüzde 75,1’ini de sıcak
parayla karşılamış görünüyor.
Bu dönemde net hata ve noksan
olarak sınıflandırılan 36 milyar Dolarlık döviz girişinin kaynağı bilinmiyor.
Yine bu dönemde Türkiye, 27,9 milyar Dolar da döviz rezervinden kullanmış.
Dönemin cari açık ve dış
finansman özetini şöyle bir tabloda gösterebiliriz:
Milyar USD
|
%
|
||
GSYH
|
8.117,0
|
||
Cari
Denge
|
- 437,4
|
-5,4
|
GSYH
deki Payı
|
Dış
Finansman İhtiyacı
|
437,8
|
5,4
|
GSYH
deki Payı
|
Doğrudan
Yatırımlar
|
101,1
|
23,1
|
Dış
Finansmandaki Payı
|
Sıcak
Para
|
328,6
|
75,1
|
Dış
Finansmandaki Payı
|
Diğerleri
|
8,1
|
1,9
|
Dış
Finansmandaki Payı
|
Özet tabloya bakınca Türkiye’nin
büyümek için cari açık vermek zorunda kaldığı ve bu açığın da dörtte üçünü
sıcak parayla finanse etmek zorunda kaldığı anlaşılıyor.
Metinde geçen kavramların tanımları:
Cari denge: Mal ve hizmet
ticareti ile birincil ve ikincil gelir hesaplarının toplamından oluşur. Gelirler
giderleri aşmış yani fark artı çıkmışsa cari fazla, giderler gelirleri aşmış yani
fark eksi çıkmışsa cari açık söz konusu olmuş demektir.
Mal dengesi: Ödemeler
dengesinde ihracat ve ithalat arasındaki farktır. Ticaret dengesi ya da
dışticaret dengesi de denilmektedir.
Birincil gelir hesabı: Emek
karşılığı ya da finansal veya doğal bir kaynak sağlanması karşılığında elde
edilen gelirler ile ödenen tutarları gösterir.
İkincil gelir hesabı:
Yurtiçinde (yurtdışında) yerleşik bir birim tarafından yurtdışında (yurtiçinde)
yerleşik bir birime karşılıksız olarak mal ya da hizmet gibi reel bir kaynak ya
da finansal bir varlık sağlanması şeklinde tanımlanan transferleri
içermektedir.
Sermaye hesabı: Üretilmeyen
ve finansal olmayan varlıkların edinimi ve elden çıkarılması ile sermaye
transferleri yoluyla oluşan akımları içermektedir.
Finans hesabı: Merkez
bankası, genel hükümet (Merkezi Yönetim, Mahalli İdareler, Sosyal Güvenlik
Fonları), bankalar ve diğer sektörler (diğer finansal kuruluşlar ve finansal
olmayan kuruluşlar, hane halkları ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar) tarafından
gerçekleştirilen kısa ve uzun vadeli uluslararası sermaye akımlarının
kaydedildiği hesaptır.
Doğrudan yatırım:
Yatırımcının yerleşik olduğu ekonomi dışındaki bir ekonomide bir işletmenin
yönetimini denetleyecek veya söz sahibi olacak biçimde yaptığı uzun vadeli bir
yatırım şeklidir.
Portföy yatırımları: Hisse
senetleri ile kamu ya da özel kuruluşlarca ihraç edilen bono ve tahvil
şeklindeki borç senetlerini ve diğer para piyasası araçlarını içermektedir.
Diğer yatırımlar: Doğrudan
yatırım, portföy yatırımları ve rezerv varlıklar dışında kalan tüm finansal
hareketler bu bölümde yer almaktadır.
Net hata ve noksan: Ödemeler
dengesinde kaynağı belirlenemeyen döviz giriş veya çıkışlarının yazıldığı
hesaptır.
Rezerv varlıklar: Parasal
Altın, Özel Çekme Hakları (SDR), Uluslararası Para Fonu Nezdindeki Rezerv
Opsiyonu ve Diğer Rezerv Varlıklar kalemlerini içermektedir.
Hocam, kavramsallastirmalariyla, verileriyle yine herkesin anlayabilecegi harika bir yazı olmuş. Elinize saglik. Sayenizde ekonomi okuryazarligimiz gelişiyor. Tekrar teşekkürler.
YanıtlaSilÇok teşekkür ederim.
SilMahfi Bey Merhaba,
SilBu “Net Hata Noksan” kavramını biraz daha ayrıntılı anlatmak mümkün mü? Ne tür girişler olabilir bunlar?
Teşekkürler
konuyla alakasi yok ama bir sey soracam
YanıtlaSiljohn grisham in kitaplari analitik düşünceyi geliştirir mi
Şirket, Pelikan Dosyası ve Jüri'yi okudum. Beğendim. Üçü de düşünmeye iten kitaplar. Yararlı olur.
Siltroller gelmeden bende hocama teşekkür edeyim, pazar pazar ufuk açıcı yazılardan \o/
YanıtlaSilSağ olun.
SilTroller geldiginde asagidakini yazabilirsin.
Sil""Türkiye son on yılda dış dünyayla olan mal ve hizmet alışverişinde 437,4 milyar Dolar açık vermiş. ""
"Trol'ler gelmeden!" güzel bir tespit olmuş.
SilEe ne olmuş -437.4B ?
SilAmerika ne kadar açık vermiş onada bakalım mı bir :)
Bunu yazan arkadaş hayatında bir tane bile iktisat kitabı okudu mu acaba merak ediyorum
Bence Amerika ile kıyaslamayın. Bizim açımızdan da ABD açısından da açık Dolarla veriliyor. Tek fark ABD Dolar basıyor biz ise TL.
SilTürkiyeyi ABD ile kiyaslayabilecek kadar dar cerceveli bir Trol.
SilAdsız 18.08 sen hiç bakkal ile marketler zinciri olan bir firmayı kiyaslayabilir misin ne kadar etik olur .
SilSn. Hocam Ankara'da kambiyo kontrol rejimine geçileceğine dair dedikodu ve duyumlar var. İhtimal verir misiniz?
YanıtlaSilKorkunç bir hata olur, hiç sanmıyorum.
SilKambiyo kontrol rejimi nedir hocam açıklayabilir misiniz.
SilHocama katılıyorum. Geçmişteki kambiyo kontrolü DÇM ile işin içinden çıkılamaz hale gelmişti. Sıcak para akışı azaldıkça bu tür şeyler konuşulacak hep. Geleceği kurtarmak için ‘az ithal ara mallı çok katma değerli ürünler ihraç etmek’ dışındaki her şey geçici çözümdür.
SilDövize ihtiyaç duyduğunda döviz bürosundan değil belli bir limit dahilinde, sabit kurdan TCMB'den alacağın, eline döviz geçince de belli bir süre içinde yine sabit kurdan TCMB'de bozduracağın anlamına gelen rejim demek kısaca. Daha kısaca anlatırsak, cüzdanında dolar bulunduğunda içeri atılacağın rejim de diyebiliriz.
SilIyi de. 15 yildir bu iktidar 1923 ten 2002 ye Kadar olan dönemi elestirirken hep bunu söylememismiydi. Bunu da yaparlarsa artik sonun baslangicindayiz diyebiliriz.
Sil2. Ecevit faciası olarak tarihe geçer
SilSn. Mahfi bey ve arkadaşlar Habertürk'ten Abdurrahman Yıldırım'ın 06.04.2018 tarihli yazısını okudum bir paragrafta şöyle demiş
Sil" Faizler düşürülürken enflasyon indirilemeyecekse bu yeni bir durumdur. Yeniden fiyatlamayı gerektirir. Ne kadar ekmek o kadar köfte her zaman çalışır. Burada da reel getirisi kalmayan TL’den tasarrufların uzaklaşması beklenir. Dövize yönelme artabilir. Bunu önlemenin tek yolu, döviz taşıma ve bulundurmanın, döviz mevduatı açtırmanın, dövizle alışveriş yapmanın yasaklanmasıdır. Bunun dışında bir yol da yoktur"
Bu sözler insanı korkutuyor böyle bir şey ancak Kuzey Kore'de olabilir
Yazının tamamını okumak isteyen arkadaşlar için şuraya linkinide koyayım
http://www.haberturk.com/yazarlar/abdurrahman-yildirim-1018/1907781-bu-asamada-istifa-en-olmayacak-sey#
Sn. Ahmet Nizam,
Sil"Faizler düşürülürken enflasyon indirilemeyecekse bu yeni bir durumdur" kısmından sonrasını okumadım. Faizler düşürülürken enflasyonu indirebilirlerse aslında bu yeni bir durum olur ve Tayyip Erdoğan'ın "faiz neden, enflasyon sonuçtur" tezi doğrulanır ama bu teze dünya üzerinde kendisinden başka inanan yok bildiğim kadarı ile. Neyse, bir de bunu deneyelim canım, daha kötü olacak değiliz ya :)
cüzdanında dolar olanı zaten atmadılar mı içeri hem de çok değil 1 dolar
SilHocam tablodan anlaşıldığı kadarıyla cari açığımızın finansmanı sıcak parayla sağlanıyor. Burda sorum şu olacak. Yarın bir gün bu sıcak para zincirleme olarak ülkeyi terk etmeye başlarsa bunun telafisi nasıl sağlanabilir. Saygılar hocam.
YanıtlaSilTerketmeyecek. neden Terketsin ki.? Kaymakli kadayif ... 16 yilda ülkenin nesi var yok herseyi sattilar. sicak para tatli faize ve garantili Devlet tahviline gelir. Bunu onlar da biliyor. Ülkeyi borclandirarak bunu ve iktidarlarini devam ettirmekten baska hic sanslari yok. Hersey zincirleme birbirine bagli. Zerrab ( yani Atilla) davasi dahil en son Seker fabrikalarinin satilmasi mecburiyeti de büyük resmin parcalarindan. Hükümet bu ülkeyi girtlagina kadar emperyal güclerin isteklerine mecbur birakmis durumda. Kapütilasyonlarin 21. yüzyil versiyonu. Iktidarda kalmak icin ne isterlerse vermek zorundalar. Geri dönmek icin hicbir sebep ve sanslari yok. Bakalim nereye kadar. Elimizde kalan bir tek 2019 secimleri.
SilHocam cari açığımız ve döviz kurlarımız üzerinde histeri etkisi var mı bununla alakalı bi yazı yazabilir misiniz hocam saygılar
YanıtlaSilSayın Hocam, ithalattaki ürün yelpazemizi (çeşitliligini) inceleme imkanınız oldu mu? Bir yazınızı buna ayrırsanız memnun oluruz. İthal ürünlere olan özenti ve snop etkisi ile örnegin bu baglamda ithal markalı pahalı cep telefonu kullanımının yaygınlaşmasının cari açıga katkısının sizin gibi degerli biri tarafından araştırılması yerinde ve faydalı olacaktır. Selam ve saygılarımla. @sdoganyigit
YanıtlaSilEvet araştırdım. Tüketim mallarının toplam ithalatımızdaki payı % 15'i geçmiyor. Yani etki sınırlı.
SilMasallah metin duzenleyicinizde yazitipi rengini secerken kirmizi rengin yerini cok rahat bulmussunuz ancak yesil rengin yerini bulamamissiniz. Fikir sahibi olmak icin mansetten fazlasina ihtiyac duymayan bir kitle oldugunu unutmussunuz sanirim. Ya da?
YanıtlaSilYeşili buldum da çok silik kaldı, olumlu olan taraf kaybolup gitmesin diye maviyle gösterdim.
SilHocam Türkiye'de ekseriyetle üzerinde teoriler üretilen "sıcak para" meselesi hakkında daha önce yazdığınız aydınlatıcı bir yazınız var mı? Açıkçası şunu merak ediyorum; sıcak para tehlikeli midir? Farklı seviyelerdeki (gelişmiş, gelişen ve az gelişmiş ekonomiler) ekonomilerde sıcak paranın yeri nedir? Bizim gibi cari açığının %75'ini sıcak para ile sağlayan ekonomiler sağılıklı mıdır?
YanıtlaSilSıcak para, sıkıntıyı gördüğünde çıkıp gidebilen paradır. O nedenle iyi bir finansman aracı değildir. Bu konuda bir yazım var: http://www.mahfiegilmez.com/2014/02/scak-para.html
SilMerhaba Mahfi hocam,
YanıtlaSilYazılarınızı ve kitaplarınızı yıllardır okuyorum hocam.
Açık, yalın, anlaşılır yazım tarzınızı ve iktisadi süreçleri değerlendirme yönteminizi çok beğeniyorum.
İnsan olarak da sizi çok seviyor ve önemsiyorum. İyi yürekli, dengeli, yapıcı kişiliğiniz var ve bu çok önemli bir insan niteliği.
Size teşekkür etmeyi bir zorunluluk olarak gördüğüm için bu duygularımı maille açıklamak istedim.
Ayrıca hocam, ben sosyoloğum. 52 yaşındayım. uzun yıllardır Marksizm hakkında okur yazarım. Son yıllarda Marksist kuramların kendi içindeki açmazlar hakkında araştırmalar okumalar yapıyorum.
K. Marx’ın artı değer hesaplamasının yanlış olduğunu düşünüyorum. Bu konuda size de dasanışabilir miyim.
Sevgi ve saygılarımla..
Çok teşekkür ederim.
SilMemnuniyetle
Bu yazıyı ve de sitedeki diğer yazılarınızı da fırsat buldukça okuyorum. Benim bile anlayabileceğim kadar sade ve basit bir şekilde anlatıyorsunuz. Çok teşekkürler.
YanıtlaSilAslında şu "sıcak para" konusunu sizin anlatımınızla bir kitap olarak okuyabilsek diyorum. Çünkü günümüzün en önemli konusu... Bir "sıcak para" lafıdır gidiyor. Nedir bu sıcak para, nerde büyür, nerde yetişir, nerelerde beslenir, nasıl dolaşır;kaynağı neresidir derli toplu bir kitap halinde okumayı isterdim. Umarım bu konudaki bilgilerinizi bir kitap haline getirirsiniz.
Teşekkür ederim.
Silhttp://www.mahfiegilmez.com/2014/02/scak-para.html
Finanse etmesek ne olur?
YanıtlaSilO zaman ithalat yapamayız ve o kadar açık vermeyiz zaten. O kadar ithalat yapmayınca bu kadar büyüyemeyiz. Aslında çok da kötü olmaz.
SilMahfi bey bende dolarin yukselmesine izin verilsin derken bu soylediginizi soylemis oluyorum.
SilHocam Türkiye ile Rusya arasında Akkuyu Nükleer Güç Santrali için yapılan antlaşmanın detaylarını ve bu santralin ekonomimize nasıl bir etki yapacağı hakkında da görüşlerinizi yazar mısınız?
YanıtlaSilAyrıntılarını öğrenirsem yazacağım. Yani pahalıya mı çıkıyor, elektriği diğer kaynaklara göre ucuza mı üretecek pahalıya mı bunları öğrenmem lazım ki yazayım.
SilHocam, akıl vermek gibi olmasın ama bu konuya en hakim kişi gördüğüm kadarı ile Sn. Necdet Pamir.
SilHocam burdan yararlanabilirsiniz. Nükleerinki 15 (tavan fiyat) diğer kaynaklarin maliyeti ortalama 4,20 dolar olarak hesaplanmış. http://www.enerjiatlasi.com/nukleer/akkuyu-nukleer-santrali.html
SilHocam merkes bankasinin29 milyar net rezervi kalmis. Bunun 25 milyari altin. Sadece nakit 4 milyar yani, kalanlar bankalarin dovizleri. Bu endise verici degil mi? Ayrica bu kadar altin tutmanin yabanci paraya karsi avantaji mi vat
YanıtlaSilO dediğiniz MB nin kullanılabilir rezervi. Aslında rezerv toplamı 90 milyar Dolar.
SilKullanilabilir rezervler bu gidisle bir kac ay icinde sifira inecek gibi.. diger rezervler zaten kullanilamayacak rezervler dediginiz gibi. Kurun bu son zamanlardaki gibi devam etmesi durumunda merkez bankasinin faizi arttirmaktan baska elinde mudahele edebilecegi hic bir araci kalmayacak. Bu turk lirasi icin buyuk bir risk degil mi?
SilBu da ekonominin sehir efsanelerinden bir oldu. Simdi MB zorunlu karsiliklari asagi indirirse, bu rezervi kullanmis olacak mi olmayacak mi? Bozuk plak gibi tekrarlaniyor bu kullanilbilir, kullanilamaz rezerv meselesi de acaba, cevap var mi bu soruya?
Sil1990'larda devletin borc odeme itibarinin yerlerde oldugu zamanlar, IMF tabi ki TCMB kasasinda bulunan "kamu"ya ait olan rezerve bakiyordu, cunku umurunda olan dolar kuru degil, borcu geri alabilmesi idi. O yuzden IMF niyet mektuplarinda surekli 'net rezerv' diye bu belirtilirdi. Ancak o gunun kosullari ile bugunun kosullari arasinda hicbir benzerlik yok.
Hocam birincil gelir hesabını tam anlayamadım. Acaba biraz daha basit bir şekilde izah edebilir misiniz? Bir de reel sektörün ve bankaların dışarıdan kullandığı krediler hangi kaleme giriyor acaba?
YanıtlaSilDış krediler portföy yatırımları / yükümlülükler kalemine giriyor. Birincil gelir mesela yurtdışında çalışan birisinin orada elde ettiği ücret gelirini veya danışmanlık gelirini ya da dışarıda yatan paralardan elde edilen faiz gelirlerini vs kapsıyor.
SilPeki hocam birincil gider bize gelen doğrudan yatırım yapan yatırımcıların ve pörtföy yatırımcıların kazandıkları dövizleri ifade eder mi?
SilHayır onlar da bizim dışarıya ödediğimiz ücretler, danışmanlık bedelleri, hizmet bedelleri vs.
SilHocam ama internete baktığımda birincil gelir-gider dengesinde doğrudan ve pörtföy yatırımların gelirleri (faiz,kar,temettü) de yer alır diye geçiyor.
SilDoğru. Yani ana paralar değil faizler, karlar vs. Yani burada yapılmış yatırımın kar payı dışarı gittiğinde buraya yazılıyor.
SilHocam dış krediler portföy yatırımları/yükümlülük kalemine giriyor yazmışsınız. Aksine diğer yatırımlar/krediler/yükümlülük olmayacak mı?
SilTamam hocam çok teşekkür ederim sorularımızı yanıtladığınız için.
SilTürkiye alacağını aldı ve gelen sıcak parayla yolunu,havayolunu,askeri üretimini ve kendi zenginlerini oluşturdu.Her taraf gökdelen- işyeri vb. doldu.Tamam geriye borç yükü kaldı ve normal şartlarla ödemesi zor ama 15 yılda oluşan bu kadar devasa mal mülk yine Türk topraklarında.Kimse sırtına vurup götüremez.Bu AKP sürecinde batının parasını aldık ve ardından eksen kaymamızı da kurnazca ve dolayısıyla zekice alnımızın akıyla tamamladık.Artık döviz möviz olmasa ne olur yerli üretime geçeriz ve kendi kendimize de yeteriz.Rusya,İran arkamızda doğalgazsız,nukleersiz de kalmayız.Batıya da ödeyemiyom lenn der geçeriz.Bence 15 yıllık sürecin sonunda artıdayız ve batıyı kandırıp benliğimize döndük üstüne Batıya gebe kalmaktan da kurtulduk.Bu tarz bir senaryo gerçekçi olabilir mi olamaz mı? Eğer gerçekciyse ben halimden memnunum zaten siyonist amaçların kıskacında olan batı benim hiç bir zaman ruhumda dost olmadı.Bunun nesi kötü?
YanıtlaSilMüthiş bir yorum. Birisi bu arkadaşa bu yaptıklarımızın sonucunda 453 milyar Dolar dış borcumuz oluştuğunu, Rusya ve İran'dan alacağımız doğalgaz ve petrole de yine Dolarla ödeme yapmamız gerektiğibi anlatabilir mi acaba? Belli ki ben anlatamamışım.
SilGeçenlerde bir arkadaş da bankaya olan borcunu nasıl ödemeyip aldığı banka kredisini yurt dışına nasıl kaçırdığını ballandıra ballandıra anlatıyor, hepimize yol gösteriyordu. Belki aynı arkadaştır :)
SilIroni yapmistir hocam.
SilTabi arkadaşımız borçlu olan değil, alacaklı olan düşünsün mantığında.
SilUluslararası arenada borcun üstüne yatan bir ülke konumuna düşmeyi arkadaşımız da içine sindiremez.
Artıda olabilmek varken, ekside kalmayı neden tercih edelim? Biz ezik bir ülke miyiz?
Batıdan, siyonistlerden öc almaksa ticaretin temeli size göre, bu ülkelere karşı cari fazla veren bir ülke konumuna gelmek sizin için daha doğru bir seçim olmalı, niye borçlu kalalım.
Kimse Türkiye'ye paramızı kaptırdık diye düşünmüyor. Biz de ülkemize yatırımcı çekmek için uğraşıyoruz, ihraç pazarlarımızı çeşitlendirmek ihracatımızı arttırmak istiyoruz. Gebe olayına indirgememek lazım. İşin temeli bu değil.
Hocam,
SilBence bu arkadaş herşeyi anlıyor.Borcumuzun olduğunun da farkında ama karşılığı ülkeye yapılanlar diyor. Buraya kadar bence haksız değil. Burada soru: Borcu ödemezsek ne olur? Bize ne yapabilirler ?
Yerli ve milli ekonomi politikası...
SilDiyorsanız ki Edirne'yi, İzmir'i falan borç karşılığı satarız, dediğiniz gibi mantıklı. Satalım. Bana uyar. Ben genç yaşımda vazektomi yaptırdım. Çocuk falan dünyaya getirmeyeceğim. Sizin çocuklarınıza kalacak ülke :)
SilZaten İranla Rusyayla birbirimizin parasıyla vb. görüşmeleri gizli değil basına dahi sızıyor ara ara takip edersiniz.İster inanalım ister inanmayalım Dünya artık bilinen ritüellerin dışına çıkıyor.Avrasya beyni batının dolarından ağır basmaya başladı.Yeni bir Dünya kuruluyor ve kesinlikle 5 ten büyük.(Bu arada rusyanın yeni füzesinin dünyada vuramadığı tek bir nokta yok ve bu teknoloji batıda bile yok.)Tek dişi kalmış batı medeniyetinin artık son dişinde sıra...
YanıtlaSilbankalar batar..garanti fonu oder..yani halk oder...azinlik rezidansini almistir...biz oderiz fakirleserwk
SilHocam, 36 milyar Usd'nin kaynagini nasil olur da bilmiyoruz? Illa ki elektronik transfer yoluyla geldi. TCMB'nin gazetecilerle rutin toplantıları oluyor, hic kimse sormadi mi? Soruldugu zaman oradaki yetkililer bilmediklerini mi soylediler?
YanıtlaSil2016 yılı 4.dnm Ödemeler Dengesi ve Uluslararası Yatırım Pozisyonu Raporu sayfa 15de Merkez Bankasının bir açıklaması var, Net hata net noksan kalemi ile ilgili okumanızı öneririm.
SilSayın Hocam ,
YanıtlaSilMümkünse bir projeksiyon çizseniz Brent Petrol ve Emtia yükselişlerinin Cari Açık üzerine olan etkisi üzerine. Mesale Brent Petrol'de ki her 5 - 10 $ lık artış cari açık üzerine nasıl etki eder. Mesela diğer temel hammaddelerin yükselişi cari açık üzerinde nasıl bir etki yaratıyor. Mesela bu otoyol ve diğer Yap-işlet devret modelleri Cari açığı ne kadar artırır.
Teşekkür ediyorum değerli yazılarınız için iyi çalışmalar diliyorum.
Merhaba hocam, başlığın hemen altındaki ilk cümlede küçük bir yazım yanlışı var galiba. 2010 değil 2008 olmalı.
YanıtlaSilDüzelttim teşekkür ederim.
SilSayın hocam benim sorun konuyla ilgili değil ancak önemli merkez bankası faiz indirsin diye baskılar var peki MB politika faizine dönerse yüzde 8 r indirirse dolar ve avro ne olur yorumlarmısınız tşk
YanıtlaSilBence bu soruyu yorulamanın pek anlamı yok.
SilBen de fikrimi söylemek isterim.
SilKura doğrudan ya da dolaylı olarak değerine etki eden karar alıcılar, ki bu karar alıcılar herkes olabilir, bilinçli ya da bilinçsiz bir pozisyon alırlar.
Bu pozisyonun amacında en azından zarar etmemek vardır. Kar etmek vardır demiyorum çünkü daha dar bir kapsam oluyor, kişiler kar da etmeyeyim çok da zarar görmeyeyim de diyebilir.
Döviz uzun zamandır mevduatta TL den çok kazandırmasına rağmen tüm TL mevduatlar neden dövize dönmüyor diye de sormanız gerekir.
Bunun bir çok açıklaması olabilir. Bu mevduatın önemli kısmı kısa bir süre sonra harcanmak üzere tutuluyor olabilir, kur bu süre içinde yükselmeyebilir, TL ye geçmek istediğinde zarar edebilir, zaten yeni yükseldi bir şey olur bir kaç ay hiç yükselmeyebilir denilebilir. Bu süre zarfında elde edeceğim kar, gerçekleşebilecek zarara değmeyecek düzeyde olabilir.
İşte tüm bu karar alıcıların aldıkları pozisyonlarının bir bileşkesi sonucunda kur bir yerlere gidiyor. Ki bu denklemde ben sadece yurtiçi karar alıcılardan bahsettim. Türkiye ile alakası olmayan gelişmeler sonucunda da kur bir düzeyden başka bir düzeye gelebiliyor.
Zor bir karar. Yakın geçmişte de yükselir diye alanlar kurun gerilemesiyle de karşılaştılar. Hafızalarda taze daha.
Siz karar alıcıları TL de kalmakla zarar etmeyeceklerini ikna ederseniz, dış konjoktür olumsuz etkide bulunmazsa faiz indiriminin kura olumsuz etkisi sınırlı olabilir. Ama bu ikna olma hususu bir cümlede kullandım ama geri planında birçok şeyin yapılmış olması da gerekir. Yoksa en güvendiğiniz konusunda yetkin bir insan çıkıp TLye güvenin demesi tek başına yeterli değil. İkna olayında aşılması gereken bir çok parametre var.
Merkez Bankası şu anda faiz indirirse ne olur? Muhakkak bu zamanda bile TL de kalarak dövizden daha çok kazanan ustalar olacaktır ama çoğunluk nasıl bir tepki verir?
Aldıkları pozisyonu bilmek gerekir. Bunu ilgili kurumlar görebiliyordur.
Tasarruf sahibi ne düşünüyordur acaba? Sizce ne olur?
Not: Döviz diyoruz ama TL sanki dolara karşı son bir yılda çok kaybetmedi, Euro da, sterlinde böyle değil tabi. Paritelerdeki dramatik değişimleri de denklemimize eklemek gerekiyor.
Elektrik'in barajlardan dönüştürülen bir enerji oldugunu sanıyordum, meger Turkiye'de 40%'lik kismi doğal gaz cevrim santrallerinden saglaniyormus. Yani biz elektrigi de ithal ediyormusuz mecburen. Dogal gaz kaynagimiz olmadigi icin de nukleer santraller kuruyoruz, oyle anliyorum. Bizim durumumuzdaki ulkeler ne yapıyor acaba Hocam, alternatif kaynaklar var mi? Bugun biraz temiz hava, biraz bitki örtüsü dogal kaynak kategorisinden cikip lüks mal kategorisine girdi cunku.
Sil1 dolar = 1 TL olur, 1 Avro = 1.2 TL olur. Ama bu serbest kambiyo rejimi iptal edildikten sonra ve dovizler ancak ozel izinle limitli olarak satin alinabilecegi icin olur. Cunku serbest kambiyo rejimi varken faizleri %8'e indirmek dovizi ucurur, tam anlamiyla intihar olur bu memleket icin.
Sil437,4 ü görünce bir uyku kaçması yaşamadım değil hocam Atatürk diyor ya bütün ümidim gençliktedir diye bizde diyelim bütün ümidimiz dışarıdan gelecek sıcak paradadır. Ben hiçbir zaman dışarıya güvenme taraftarı bile değilim Amerika’yı Avrupa’yı geçtik zaten de değil Rusya, İran ben Azerbaycan’a bile güvenmiyorum kimse kusura bakmasın ve merak ediyorum ne zaman kendimize güvenmeye başlayacağız.
YanıtlaSilDolar 4 Euro 5 benzin 6 oldu geçti bile. Hocam bide merak ediyorum iktidar merkez bankasına müdahale etmek istiyor faizleri düşürmek için siz ne düşünüyorsunuz.
SilFaiz düserse, Dolar 5.. Euro 6.. Benzin de 7 olur. Bu kadar basit.
SilBen ne düşündüğümü defalarca yazdım ve söyledim gerçi ama bir daha söyleyeyim: Neden - sonuç ilişkileri tersten giderek çözülmez. Bu, Türkiye'nin defalarca deneyip de yapamadığı bir iştir. Defalarca denenmiş olması yine denenmesine engel olmuyor ne yazık ki.
SilAh hocam ah keşke her işimizi ehline verebilsek sizin gördüklerinizi idare görmüyormu ne olacak bu halimiz yazık değilmi insanımıza neden doğru bildiğimizi ülke olarak uygulayamıyoruz
YanıtlaSilDoğru, bizim buralarda bakış açısına göre farklı oluyor maalesef. Çünkü olaylara bakarken objektif olamıyoruz, değer yargılarımızdan kurtulamıyoruz. Öyle olunca da hep yanlış görüyoruz. Sorunun kökeni bilim dışı eğitimden kaynaklanıyor.
SilSıcak para olarak giren 300 milyar usd çıkar ise ne yapmalıyız peki ! Hocam hep yazın ufkumuzu açıyorsunuz, saygılar sevgiler
YanıtlaSilÇıkmaz. Çünkü faiz burada yüksek. Çıkarsa faiz daha da yükselir, çıkan da geri gelir. Böyle rahat kazancı nerede bulacak?
SilDiger yatirimlara bir örnek verebilir misiniz Hocam?
YanıtlaSilMesela yurtdışından gelip bizim mevduat hesaplarımıza para yatıranların dövizleri.
SilTCMB şöyle anlatıyor:
Siliv) Diğer Yatırımlar
Doğrudan yatırım, portföy yatırımları, finansal türevler ve rezerv dışında kalan
diğer tüm sermaye hareketleri bu bölümde yer almaktadır.
Portföy yatırımlarında olduğu gibi, varlık ve yükümlülük ayrımında, türlerine ve
sektörüne göre alt ayrımlar bulunmaktadır.
- Ticari krediler (vadeli mal alım veya satımı şeklindeki krediler)
- Krediler (Nakit krediler)
- Döviz mevcutları ve mevduat hesapları
- Diğer varlık ve yükümlülükler
"Mesela yurtdışından gelip bizim mevduat hesaplarımıza para yatıranların dövizleri"
SilBu portföy yatirimi olmuyor, dogru anlamisimdir umarim?
Öncelikle merhaba. Türkiye 2002-2007 döneminde cari acigini cogunlukla dogrudan yatirim ve uzun vadeli kaynaklarla finanse etti. Ozellikle dogrudan yatirimlarda ozellestirme, birlesme ve devralma onemli bir etken oldu. Kuskusuz bu donemde portfoy yatirimlari da hatri sayilir duzeyde yurticine giris yapti. 2008-09 krizinin ardindan acigin finansmaninda tartismasiz portfoy yatirimlari ve diger yatirim(dis borclanma) on plana cikti ve finansman kalitesi dustu. Peki hocam size bir soru. Diger yatirimlar sicak para diye bahsetmissiniz. Dis borclanma sizce finansman kalitesini dusurur mu? Yani yerlesikleri kredi kullanmak suretiyle cektigi sermaye girisi kalitesiz bir finansman turu mudur? Bunda vade ayirimina gidebilir miyiz? Mesela kisa vadeli kalitesiz uzun vadeli kaliteli gibi..
YanıtlaSilCari açık finansmanında en kaliteli yol doğrudan sermaye yatırımıdır. Ötekiler kısa vadelidir, sıkıntıyı görünce çıkıp giderler. O nedenle kısa veya uzun vadeli olsun hepsi düşük kaliteli kabul edilir. Ama kendi içinde ayırırsak uzun vadeli krediler kısa vadelilere göre daha yüksek kaliteli sayılabilir.
SilHocam net hata noksan benzer ulkelerin verilerine oranla ne durumda?
YanıtlaSilBizdeki NHN zaman zaman onların üzerine çıkıyor.
SilElinize kolunuza emeğinize sağlık hocam teşekkürler. Ekonomiden sorumlu Bakanının bile bu tür bilgileri paylaştığı için fırça yediği bu zor günlerde, bizleri bilgilendirmek, ışık tutup yol göstermekteki kararlı ve cesur duruşunuz takdire şayan.
YanıtlaSilSağolun var olun hocam saygılarımla.
Çok teşekkür ederim.
SilHocam zannetmiyorum ama sabit kur rejimine geçilirse nasıl olacak? Vatandaşın doları mesela kur 3'e sabitlenirse o kurdan mı bozdurulucak? Dış borçlar nasıl hesaplanacak?
YanıtlaSilEvet sabit kurda mesela bugünkü kurdan 1 USD = 4,05 olarak sabitleniyor ve alış veriş bu kurdan yapılıyor. Ama bütün dünyanın dalgalı kur uyguladığı bir ortamda sabit kura dönüş mümkün değil. Hatırlarsanız Türkiye 2001 krizinden önce benzer bir rejim uygulamaya başlamış ve krize girmişti.
Silozaman o sabit kuru biz kendi isteğimizlemi uyguladık yoksa imf nin bize bir dayatmasımıydı merak ediyorum
SilHocam verdiğiniz bilgiler ve yorumlara yazdığınız cevaplar için çok teşekkür ederim. İnsanlar hazır yazılanı okumakta tembellik ederken sizin araştırmalarınız yazılarınız ve yorumlara cevaplarınız en büyük saygıyı hak ediyor. sizin gibi değerli olamasamda değerli insanlara saygı duymayı biliyorum aile terbiyemizden şükürler olsun.
YanıtlaSilBenim merak ettiğim neoliberal düzende müthiş bir gelir dağılımı adaletsizliği oluştu ve bu düzenden milyoner olanlar bu paraları bu ülkeden kazandıktan sonra paraları ile yurt dışına kaçışları başladı. Son zamanlarda buna çok büyük şirketlerde katıldı yurt dışına kaçırdıkları demeyelim ama çıkardıkları paralar ciddi manada çoğaldı. Yıldız holding bünyesinde birçok satış gerçekleşti ve diğerleri ama merak ettiğim doğan medyanın tamamının satışı açıkcası bana çokça manidar geldi ve kaçış hızlanıyor mu sizce çünkü hisse satışları devlete yakın şirketlerdede var. sanki gemi su almayı geçti ve tahliyesi başladı gibi ne dersiniz.
Aynen, gemi su almaya basladi batiyor. Ancak bu sefer gemiyi ilk terk edenler fareler degil elitler. Fareler yeterince akilli olmadigi icin nasil olsa kaptan bizi kurtarir inancinda (yerli ucagimiz da havada). Olan farelere olacak ama kimin unurunda ki fareler zaten?
Silhepimiz Ayni gemideyiz.
SilMahfi hoca Türkiye bu kafa ile giderse nereye gider berbat yerlere doğru gidildiği açık da bir kriz öngörüyor musunuz?Çünkü bir miktar param var ve bu para ile yiyecek sektöründe bir imalat dükkanı açmayı düşünüyorum.Ama adım adım bir krizin geldiğini de düşünüyorum toplam borç/GSMH neredeyse 2001 yılı oranlarına gelmiş.Bir dönem üniversitede akademisyen olarak çalışmış öğrenciler yetiştirmiş bir insana böyle hazır cevap sorular sormak bana da saçma geliyor ama Hocam bir kriz önümüzdeki 1-2 yıl içinde öngörüyor musunuz?
YanıtlaSilBen bu konuda bir şey demiyorum.
Silhocam almancılar ev aldığında doğrudan sermaye yatırımı mı olmuş oluyor?
YanıtlaSilEğer Türkiye'de yerleşik sayılmıyorsa evet.
SilHocam ara sıra trollüyorum sizi kusra bakmayın ama bu yazı bilgilendirici olmuş teşekkürler.
YanıtlaSilpolitika faizi zaten yüzde 8 ve ekonomi kötüleşmeden evvel arttırılması gerekirdi. düşük faiz enflasyonun artmasına sebep olur, çünkü piyasadaki borçlanılan paranın faizi düşüktür ve insanlar düşük faizli kredi kullanma olanağı bulur, bu da piyasanın canlanması yani enflasyonun artması ile sonuçlanır, çünkü insanlar ellerine para geçince harcama yaparlar, harcamalar ise enflasyon oluşması demektir. politika faizi daha da düşerse dolar ve euro uçuşa geçer, politika faizi yükselirse yabancı yatırımcı türkiye'ye döviz getirir, yatırımcılar döviz bozup tl faizinden yararlanmak üzere tl'ye geçerler, onlar tl'ye geçtikçe dolar tl karşısında değer kaybeder, avro çok etkilenmese de usd/eur paritesinden ötürü o da az olsa değer kaybeder.
YanıtlaSilSayın hocam elinize emeğinize sağlık..çok tşk. ederim..
YanıtlaSilSize bir sorum olacak;
''Portföy yatırımları ve diğer yatırımlar (133,5 + 195,1 = 328,6 milyar Dolar) sıcak para olarak adlandırılan gruba giriyor.'' demişsiniz..
Cümlenizde 195,1 milyar dolar olan diğer yatırımlar dengesi muhteviyatını biraz açarmısınız..ben sıcak parayı yabancıların hisse senedi, hazine bonosu ve mevduatları olarak biliyorum..verdiğiniz linkteki başka bir yazınızda ise diğer yatırımları bankaların ve şirketlerin kısa vadeli krediler ile borçlanmaları olarak vermişsiniz..normalde bunlar banka ve şirket borçlanmalarının kısa vadeli olan ödemeleri değil mi?..öyleyse neden sıcak para sayılsın..sanırım bu kısmı anlayamadım..saygılar..
TCMB şöyle anlatıyor:
Siliv) Diğer Yatırımlar
Doğrudan yatırım, portföy yatırımları, finansal türevler ve rezerv dışında kalan
diğer tüm sermaye hareketleri bu bölümde yer almaktadır.
Portföy yatırımlarında olduğu gibi, varlık ve yükümlülük ayrımında, türlerine ve
sektörüne göre alt ayrımlar bulunmaktadır.
- Ticari krediler (vadeli mal alım veya satımı şeklindeki krediler)
- Krediler (Nakit krediler)
- Döviz mevcutları ve mevduat hesapları
- Diğer varlık ve yükümlülükler
hocam mrb,
YanıtlaSildevlet şu anki maliye politikalarını uzun vadede dışardan sıcak para şeklinde değilde yatırım olarak getirmeyemi çalışıyor ( özelleştirmeler,santraller vs...) ? içeriye destekleme şeklinde dışarıya proje cazipliği gibi... uzun vadeli anlaşmayla kısa vadede sorunları ötelemek ( kâr paylarını yüksek tutarak )
Kısmen böyle denebilir. Asıl neden parasal ihtiyaç.
SilHocan merkezin şahinleşmesinin zamanı gelmedi mi sizce?
YanıtlaSilMerkez sahinlesirse ne olacak ki? Sahin ayagindan bagli ucamiyor bile.
SilEvet şahin merkez istiyoruz.
Sil4.15 kadar yolu var!
SilHocam, Kirsehir Seker fabrikasini 330 milyona Alan "Tutgu Gida" firmasi hakkinda acik kaynaklarda hicbir bilgi yok. Son 5 yildir faaliyette olmadigi söyleniyor. Bu konudaki yorumunuzu rica etsem.
YanıtlaSilKirsehir %51,0 akp %53,0 Evet
SilHükümete 15 Yildir %50 destek olan Kirsehir halki diyormus.
SilO fabriaknin sadece arsasinin degeri 450 milyon TL imis..
Yandas medyada Seker Fabrikalarinin satisi haberi.
Sil" 2 dev fabrika daha satildi"
misir sekeri yeriz! avrupada amerikada misir surupu sekeri yiyorlar! ulkemizde misir uretimi var hamdolsum
SilAdsiz, misir surubu sekeri yasaklandi Avrupa da ve ABD'de. Kanserojen ve geri zekalilik yapiyormus. Tabi senin icin pek farketmez, is isten gecmis artik.
SilHocam, Dogus Holding Bankalara olan 23,3 Milyar TL lik borcu icin yapilandirma teklifi sunmus.
YanıtlaSilRakami böyle yazinca 12 yildir insanlarda bir tepki olusturmuyordu. Hala da öyle, Zira vatandas hala degerleri 6 sifir atilmasindan önceki gibi telaffuz ediyor.
Söyle diyelim "" 23.500.000.000.000.000"" TL borc yapilandirmasi teklifi.
Hocam rakam korkunc. Hergün medyada allanip pullanan bir kisi ve Holdingi bu kadar borcu nasil yapar.
Yapilandirmak demek, Ihtimaldir ki cogu Devlet Bankalarindan tekrar kredi musluklarinin acilmasi degilmidir.?
Yorumunuzu merak ediyorum Hocam
Bu kadar borcu varken daha yeni Ziraat bankasindan Hurriyet'i almak icin de bir suru kredi kullandilar. Bu para geri odenmeyecek ki, gun gelecek borclar sifirlanacak padisah'in istegi uzerine.
SilÜlker Grubuna 6 milyar Dolar borc yapilandirmasindan sonra Dogus Holdingin de bu kadar büyük bir borc yapilandirma teklifi hayra alamet degil.
SilBanada banada diyenler cogalacak gibi geliyor.
Süper lig de bunlar oluyorsa, 2. 3. liglerde neler oluyor acaba.
Daha da basistlestirek soyleyim eger ihracat yapisindaja ithalat oranini azaltmadan ihracat miktarini artirirsak tl degeri uzerine olumsuz etki yapar buda enflasyona neden olur
YanıtlaSilİhracat, bünyesinde kullandığı ithal girdi için ödediği döviz tutarından daha fazla döviz kazandırıyor.
SilYapacağı ithal girdi ödemeleri için var olan döviz tasarrufundan kullanıyor. Bu işlemler TL üzerinde olumsuz bir baskı yaratmaz.
Olumsuz etki yapar diyorsunuz, açıklamanız ise sadece ithalat oranını azaltmadan ihracat miktarını arttırmak oluyor. Bu etkinin nasıl işlediğini anlatmanız gerekir. Bu süreçte ne oluyorda bu durum TL üzerinde olumsuz etki yapıyor.
İhracatımız artıyor, ama ihracat için kullanılan yerli girdilerin içerideki arz yeterli değil ise fiyatların artmasına neden olur mu diyorsunuz?
Ama bunun sizin önermeniz ile alakası yok. İthalat oranının azalmasından bahsediyorsunuz çünkü, ithalat oranı azalırsa TL üzerinde olumsuz baskısı olmayacak size göre.
Basit demek, bir denklem ortaya koymaktır. Burada bir denklem yok sağlamasını yapalım.
Ben taktım bu konuya. İthalat artıyor, cari açık artıyor tek eleştirilen konu ihracat oluyor. Şu an 40 milyar usd açığımız mı var. İhracat olmasaydı bu açık 90 milyar usd olurdu.
İhracat miktarını sıfırladık açık 40 milyardan 90 mikyar USD ye çıktı. Hangi seçenek TL üzerinde olumsuz baskı yaratır, ihracat yapmak mı yoksa ihracat yapmamak mı?
Dollar 4.08 lira EURO 5 lira
YanıtlaSilMisirdan Selam ve Dua ile
Rabia
Hocam Seker fabrikalari bir bir satiliyor.
YanıtlaSilKücük bir not olarak buraya müsaade ederseniz yazmak istiyorum.
Satilacak Seker fabrikalarin bulundugu illerimizde son 15 yildir AKP nin aldigi oy oranlarini ve Referandumdaki Evet oranini yaziyorum.
Hicbir umudum olmasa da büyük bir sabirla 2019 secimlerini bekleyecegim.
Degisim nasil olur sizce.?
2015 secimi Referandum
Afyon %63,4 akp %64,6 Evet
Alpullu %55,5 chp %71,1 Hayir
Bor/Nigde %57,2 akp %60,3 Evet
Burdur %51,0 akp %52,0 Evet
Corum %61,0 akp %65,0 Evet
Elbistan %68,0 akp %70,0 Evet
Erzincan %57,0 akp %61,0 Evet
Erzurum %68,0 akp %75,0 Evet
Isparta-Ilgin%53,0 akp %56,0 Evet
Kastamonu %60,0 akp %65,0 Evet
Kirsehir %51,0 akp %53,0 Evet
Mus %62,0 akp %51,0 Evet
Tokat-Turhal %60,0 akp %63,0 Evet
Yozgat %65,0 akp %74,0 Evet
Ben üzülmek istiyorum, fakat özellikle son birkacyildir lanet olsun icimdeki insan sevgimi mi yitirdim nedir? Bilemiyorum.
Ben artik bunlara üzülmüyorum. Icimden geldigi gibi bir defa daha diyorum.. Beter olun.
Layik oldugunuz sekilde yönetiliyorsunuz, yönetileceksiniz.
secim mecim gecim yok kardes!Somada AKP 1.parti!yok gerisi!!!!!
SilYuksek egitimliler vizeyle turist olup avrupaya iltica ediyor.
Tarih bize gosterdi ki ozellestirme issizlik ve yoksulluk getirmistir!
Silhele hele kirsal yerlerde issizlik ve yoksulluk geometrik olarak artmis firsatini bulan i nsalar kentlere goc etmistir. Yi ne tarihsel verilere secim souclaria baktimizda yoksulluk arttikca AKPi oy orai daha da artmistir. bu tartismasiz hem ketlerde hem de kirsal sehirlerde cok belirgidir.
bu iki analizde sentez yaparsak eger ozellestirle yerlerde yokssulluk ve isisizlik artacak AKPi oy oralari da artacak demektir.
Afyon %93,4 akp %94,6 Evet
Alpullu %95,5 chp %1,1 Hayir
Bor/Nigde %97,2 akp %90,3 Evet
Burdur %91,0 akp %92,0 Evet
Corum %91,0 akp %95,0 Evet
Elbistan %98,0 akp %90,0 Evet
Erzincan %97,0 akp %91,0 Evet
Erzurum %100,0 akp %95,0 Evet
Isparta-Ilgin%93,0 akp %96,0 Evet
Kastamonu %90,0 akp %95,0 Evet
Kirsehir %91,0 akp %93,0 Evet
Mus %92,0 akp %91,0 Evet
Tokat-Turhal %90,0 akp %93,0 Evet
Yozgat %100,0 akp %100,0 Evet
https://www.ntv.com.tr/ekonomi/ciftlik-bank-magdurlarinin-yuzde-50si-yine-para-yatiririm-dedi,nN3gemcPPUqwPvZTqKrppA
SilÇiftlik Bank mağdurları arasında yapılan ankette ortaya ilginç bir sonuç çıktı: “Yüzde 50'ye yakın insan 'biz tekrardan böyle bir oluşumda paramızı yatırmayı düşünebiliriz
Hocam Dolar nasıl 1 tl olur ? Çok kolay doları yavaş yavaş 10 tl çekersiniz arkasından türk lirasından Bir sıfır atarsınız 1 dolar 1 tl
YanıtlaSilHalkında ahlak yöneticilerinde adalet olmayan kavimler ya yok olurlar yada köle daha beter olalım 2001 krizini mumla arayalım bize müstahak adımız müslüman tavrımızın ne olduğu belli değil kimse kendini kandırmasın iyiliği emredip savunuyorsak kötülüğü görüp söylemiyorsak bu bizden bu değil diye ayırıp adaletle hükümmedemiyorsak ben de dahil daha beter olalım belki akıllanırız bir musubet bin nasihati bedeldir 1100 tl emekli maaşı alan 1700 tl asgari ücret alanlar üzülmeye başlasın sıra bana gelince bende üzüleceğim
YanıtlaSilavrupa ile vizeler kaldırılacak mı sizce
YanıtlaSilEvet kaldirilacak. Artik Avrupa Turklere hic vize vermeyecek. Biktilar cunku baslarina bela almaktan.
SilHocam yazılarınız benim gibi ekonomist olmayanlar için ekonomi konusunda geniş bakışlı değerlendirme yapabilmemizi tahmininizden fazla kolaylaştırıyor, çok teşekkürler. Daha da verimli değerlendirebilme için, aşağıdaki konularda yazınız olmuşmuydu? Olmadıysa birkaç vurucu grafikle irdelerseniz memnun olurum.
YanıtlaSil1. Türkiye ekonomisinin nominal GDP olarak son 50 yıldaki (mümkünse daha uzun süreli) sıralaması. Bu konuda sağlıklı bilgi bulmayı beceremedim, özellikle GDP hesaplamalarındaki son 20 senedeki değişikliklerden sonra hangi yılın hangi hesaplamaya göre yapıldığını anlayamıyorum.
2. Türkiye ekonomisinin dünya toplam GDP'sine yüzde olarak oranının yıllara göre değişimi (yine mümkün olduğunca geçmişe giderek). Bir de bu değişimin şu an bizimle benzer durumda olan birkaç ekonomi ile kıyaslamalı grafiği, hatta mümkünse hızlı/yavaş çıkış gruuplarını görme açısından farklı ülke gruplarıyla kıyası (mesela Çin/Kore, G.Afrika/Meksika/Brezilya, Malezya/Endonezya, G7, Nijerya/Hindistan...)
Kanımca bu grafikler, uzun vadeli yönetim performansı değerlendirmeleri açısından "milli geliri üç katına çıkarttık" iddialarına göre daha değerli olacaktır.
Teşekkür ederim.
Sil1. Bu konuda haklısınız TÜİK seri değiştirdiğinden beri işin tutarlılığı kayboldu ne yazık ki. Seriler bu yenilenmeye göre o kadar geri gitmiyor.
2. Bu oran yüzde 1,1 ve yıllardır değişmiyor. Böyle bir çalışma yapmak lazım.
Bakacağım ne yapabileceğime.
Hocam tesekkurler,yine herkesin anlayacaği dilden yazmişsiniz.Ben çocukken daha sizi izlerdim.Babam sizin 3kisi yaptiginiz programi hic kacirmazdi(deniz beyle).Çok sıkılırdim cünkü hic bise anlamazdim:)futbol muhabetine girince neselenirdim:)simdi bnm cocugum var ve yazilarinizi kacirmamaya calisiyorum.Simdi peder beyi anladım:)iiki varsiniz hocam,Burda bircok yoruma cevap yaziyorsunuz(ki zorunluluğunuz yok iken).Bu kadar umutsuz oldugumuzda siz ve sizin gibi,ekonomistleri,arastrmacilari,akademisyenleri görünce,diyorum hala ümit var:)
YanıtlaSilÇok teşekkür ederim. Umut hep var, bazen karamsarlık basar insanı ama umutsuzluk basmamalı.
Sil'Yatırım için faizlerin düşürülmesi gerekiyor' iddiası şu an için ne kadar doğru hocam? Enflasyon ve kur arasındaki ilişki göz önünde bulundurularak mı faizler düşürülmüyor? Son olarak faiz düşmesi sonrası yapılan yatırımlar cari açığı ne kadar etkiler daha rasyonel ve daha hızlı ne yapılabilir?
YanıtlaSilDoğru değil. Faizin tek başına ve zorlamayla düşürülmesiyle yatırım artmaz. Önemli olan riskleri düşürebilmektir.
SilBu yilin Flash haberini biraz önce yandas medya sürmanset Verdi.
YanıtlaSil"Erdogan talimat Verdi Icisleri Bakanligi harekete gecti."
Cumhurbaskani Erdoganin Muhtarlarin farkli kültürleri görebilmesi icin yurtdisi gezilerinin organize edilmesi talimati üzerine Icisleri Bakanligi 5 ilde 50 muhtariyarin Ispanyanin Endülüs bölgesine götürüyor.
Aglamak istiyorum. vah icisleri bakanligi vah. Birisi talimat vermese muhtarlarin baska kültürleri tanima arzusunun farkinda bile olmayacak.
niye Avrupa.........
Silniye Islam ulkeri degil...
iddia ederim iclerinde geri dönmeyecek olanlar cikacaktir.
Biraz da gülelim.
SilBugün yola ciktilar 50 sansli muhtarimiz. Gelin size muhtarlarimizin bu seyahat ile ilgili kendi agizlarindan amac ve düsüncelerini yazayim da biraz nesemizi bulalim.
Bu gezinin kendilerine kültürel ve """"sehircilik"""" anlaminda cok sey katacagini söyleyen muhtarlarimizdan
En muhtesem aciklamayi Sultanbeyli Hasanpasa mahalle muhteri yapmis.
"" Endülüsteki Osmanli izleri ve eserlerini görecegim icin cok heyecanliyim. Bu gezide elde edecegim tecrübeleri mahalleme aktaracagim"" demis
ispanya Endülüste nasil bir Osmanli izi ve eseri bulacak ve ona orada osmanli izi oldugunu kim söylemis. orasi baslibasina muamma.
Kudus ü de cok görmek istedigini belirtmis.. bomba aciklama ise "" Hollanda ve almanyayi da sehircilik acisindan görmek istermis. Muhtar costu kimse tutamiyor.
Bizler de Ülkemizdeki muhtarlarin sehircilik konularina yogun ilgi gösterdiklerini anlamis olduk. Sanirsiniz ki Türkiyede sehircilik plan ve projelerinden Muhtarlar sorumlu.
Erzincandan gelen muhtarimiz aciklamis.
"ilk defa yurtdisina cikiyorum. burada elde edecegim tecrübelerimi mahalleme aktaricam"
Trabzonlu muhtarimiz.
"Bizim icin gurur verici, gidip görecegiz"
Trabzonlu baska bir muhtar bombayi patlatmis.
"Bu kesinlikle turistik bir gezi degildir.Devlet imkanlari ile gönderildigimizi söylüyorlar. kesinlikle yanlistir ""Sponsor vardir"" demis.
Turistik gezi degil, Bilgi ve tecrübe kazanmak icin yapilan bu seyahatin programi aciklanmis..
""Kurtuba camii, El hamra sarayi, eski sehir merkezi albaicin gibi tarihi ve turistik yerlerin ziyareti seklinde olacakmis. Persembe günü dönüs olacakmis.
12 nisan persembe günü dönüs olacagina göre. Bugün ve persembeyi yolculuk günü olarak kabul edersek geriye carsamba kalir ve bu 1 gün de muhtarlarimiz icin müthis bir bilgi edinme ve tecrübe imkani verir herhalde. mahallelerindeki vatandas da dört gözle kendilerini tecrübelerden yararlanmak icin beklemekteler.
Yazik, gercekten cok yazik. Her haliyle bir secim yatirimi turistik bir gezi oldugu belli
""Allahim sen ülkemizi koru.""
Dikkat ederseniz, İspanya'nın "Endülüs bölgesi"ne gönderilecek muhtarlar.
SilTarihe biraz merakınız varsa, İslam medeniyeti için "Endülüs"ün niçin önemli olduğunu anlarsınız.
Ek olarak, Bosna-Hersek'e de gödebilirler. Çünkü orada da, "Aliya İzzetbegoviç" adlı dindar-muhafazakâr bir "lider kültü" var.
Bütün bu "turistik mekânlar", AKP hükümeti tarafından özel olarak seçilmiş yerler. Hepsi, İslam'ın "cihad yolu"nda cenk edilmiş yerler! Propaganda malzemesi!
Neydi Sayin cumhurbaskanim izin bu talimati vermesindeki amac.
Sil"Muhtarlarin farkli kültürleri görebilmesi icin"
Farkli kültür dedikleri, 700 ile 1500 yillari arasinda Emevi Islam kütürünün Iber yarimadasini etkisine aldigi dönemin kültürüne gittiler muhtarlarimiz.
Tekrar edelim. Neymis farkli kültür dedikleri. Endülüsteki emevilerin iz biraktigi Islam kültürü ve eserleri ziyareti ile muhtarlarimiz bilgi ve tecrübelerini gelistirecekler.
Hem de orada ""Osmanli izi ve eserlerini ziyaret ederek"
Bu 15 yildir osmanlicik tezgahinin sonuclaridir. Ispanyada osmanlinin izini arayan muhtarin bilincaltina öyle bir girmisler ki. Saniyor 100 yil öncesine k
kadar Tüm Dünyayi Osmanlilar yönetti.
Bir ülkenin cumhurbaskani Amerikayi Kolomb degil müslümanlar kesfetti derse, muhtarlarin Ispanyada Osmanli izi ramasina sasirmamak lazim.
Bu ara hangi izi diye sorsaniz eminim ki cami den baska bir sey degildir.
Güleriz aglanacak halimize
Ülkedeki yabancı firmaların fazlalığı ve bunların iş hacimlerinin yüksekliği, o ülkenin her ne kadar krizi gerektirecek yanlışları olsa da krizin çıkmasına mani olunup mevcut sistemin devamı için bir neden olabilir mi?
YanıtlaSilOlmaz.
SilTürkiye de 1,5 milyon çalışana ihtiyaç var. İş yapacak insan bulamıyoruz. Sanayide ara personel yok. Usta yok. İşçi yok.
YanıtlaSilAdsız 18:41'e,
Silİşçiye vaat ettiğiniz maaş az.
İşçiyi 7 gün 24 saat sömürmek istiyorsunuz. Yorgunluktan, sosyal hayatı bitiyor. Çocuğunun yüzünü görmeye hasret kalıyor.
Sonra, '1,5 milyon çalışana ihtiyaç var. İş yapacak insan bulamıyoruz. Sanayide ara personel yok. Usta yok. İşçi yok.' diye hayıflanıyorsunuz.
İşverende (patronda) kabahat hiç mi yok?
Tecrübeli ve tecrübesiz köleler mi arıyorsunuz kendinize?
Hem 3 dili bülbül gibi şakısın, hem satış & pazarlama sihirbazı olsun, hem matematik dahisi olsun, hem kodlama & Endüstri 4.0 heyecanıyla yanıp tutuşsun, hem şirketinizi Google-Apple-SpaceX seviyesine yükseltsin; ama, az maaşla yaşasın, 7/24 çalışsın. Böyle köleler bulabileceğinize hakikaten inanıyor musunuz?
Nerede bu Millet, nerede bu Devlet.
SilVer aylık en az 2-3 bin TL, ustasınıda bulursun ara elemanınıda.. ancak insanca çalışma koşulları sağla yeter..
Silkimse mesai yapmak istemiyor!!!!!! calistirdigim muhemdisime veriyorum 1916 lira mesai yapmam diyor. Memelketimiz nasil kalkinacak
SilAdsız 07:58'e,
SilSiz, çalıştırdığınız mühendisinizi pestili çıkana kadar yorduktan sonra, üzerine mesai yapmasını da isterseniz; "19.916.000" lira para verseniz de mesai yapmaz.
Mesele sadece "çok maaş, çok mesai ücreti veriyoruz, daha ne istiyorsunuz?!" değil.
Mühendisinizin beyni ve vücudu dengeli yorulmalı, pestili çıkana kadar değil.
Siz ise; 7/24 robot gibi çalışan, gıkını çıkarmayan mühendis istiyorsunuz ve "1916" lira maaşla kandırabileceğinizi zannediyorsunuz.
Parayla her şeyi satın alamazsınız.
Mühendisinize hem makul çalışma saatleri vaat etmelisiniz, hem yüksek maaş vaat etmelisiniz. Eğer bunları samimiyetle yaparsanız, mühendisiniz, mesaiye kalmayı da memnuniyetle kabul eder.
7/24 köle gibi sömürdükten sonra, hiçbir mühendis, sizle bir daha çalışmak istemez; "mesai ücreti bik bik bik" parayla da kandıramazsınız. Sonra ah vahlarla "nasıl kalkınacak memleketimiz!" diye diye dizinizi döversiniz!
mahfi amca, n'olacak bu kurların hali mahfi amca?
YanıtlaSilkemeri daha da mı sıkalım, belimiz kalmadı mahfi amca?
bir deri bir kemik kaldık mahfi amca, ne yapmalı mahfi amca?
Hocam, hükümetin bu sene ihtiyacından fazla borçlandığını biliyoruz. Bu fazladan borçlanma teşvikler ve sübvansiyonlar için mi ayrıldı? Senelik verilecek teşvikler bütçede yer alıyor mu ?
YanıtlaSilHalk Bankasi icin ABD'ye odenecek ceza icin ayrildi. Birileri 50-60 Milyon Euro rusvet yedi dive ve bir baskasi da bu rusvetlerden payini aldi diye memleket 10 Milyar dolar ceza odeyecek hepimizin vergilerinden. Keske bastan bu parayi ceplerine koysaydik da hukuksuzluga bulasmasalardi, devlet de ceza odemeseydi diyecegim ama gene yaparlardi cunku nefisleri doymak bilmiyor.
SilŞu yaşlıları yönetimden indirmeli artık.
SilCari denge sayisi olan -437,4 milyar USD ayni zamanda kamu brut borc stoku mu Hocam?
YanıtlaSilHocam, ekonomik büyümede tüketimin katkısı yüksek gidiyor, ciddi bir enflasyon da var.
YanıtlaSilBasit bir hesapla, Enflasyon + reel büyüme, hanelerin tüketim bütçelerinin geçen seneye kıyasla 20%'ye yakın artmış olması lazım.
Nedir bu artışın sebebi bir görüşünüz var mı?
Syg.
Hocam fedin faiz arttırılmasına rağmen dolar endeksi neden düşük
YanıtlaSilsayin HOcam merhaba
YanıtlaSilYazilarinizi severek okuyorum, bir cok konuda bilgilenmemizi sagliyor. Size acik kaynaktan halki bilgilendirdiginiz icin tesekkur ediyorum.
Hatirladigim kadariyla gecen yilin bilancosunda yuklu miktarda kulce altin ithalati ve ihracati yer aliyordu, hatta bazi ekonomistler bu konuya dikkat cekmisti ama ciliz birkac yorum olarak gunluk yorumlar arasinda kaynadi gitti. Turkiye neden kulce altin ithalati ve ihracati yapiyor? Bunun mantigi nedir? Sizden rica etsem, bir gun yazinizda bu konuya deginebilir misiniz?
Selam ve sevgilerimizle
Kara para aklaniyor
SilHocam paylaşımlarınızı çok severek ve ilgiyle takip ediyor, yorumlara verdiğiniz yanıtları da yer yer kahkahalarak atarak okuyorum. Yazılan çoğu yoruma yanıt vermekle gösterdiğiniz nezakete hayranım. Bunun yanısıra burada trollere verdiğiniz yanıtlarla yeni bir internet fenomeni olma yolunda emin adımlarla ilerlediğinizi de belirtmeden edemedim. Burası, sadece ekonomi değil, yorumlar itibariyle komedi ve eğlence alanında da zevkle takip ettiğim bloglardan biri haline geldi.
YanıtlaSilSormak istediğim iki konu var. Kurdaki artış eğilimine ve yüksek enflasyona rağmen büyümenin zorlanmasının kırılganlığı arttırdığını tespit ettik. Fakat yine de, bu büyüme öncelikle devlet teşvikleri ve yatırımlarıyla gerçekleşen Keynesyen bir büyümeyse, bunun izlerini bütçe açıklarında ve devletin borç miktarındaki artışta görmemiz gerekmez miydi? Her ne kadar bu ikisinde de artış olsa da, bu büyüme rakamlarını açıklayacak ölçekte değil gibi duruyorlar.
İkinci soru, enflasyon artışında en büyük pay cari açığa mı aittir? Buradaki neden sonuç ilişkisi bana pek açık gelmiyor. Hepsi birbirinin sonucu olmak üzere, Yüksek cari açık, yüksek kırılganlık, daha az dış yatırım, yükselen döviz kuru, daha büyük cari açık, daha büyük kırılganlık ... şeklinde devam eden bir fasit daire tarif etmiş oluyoruz. Eğer 2008'ten beri bu spiralde ilerliyorsak, şimdiye kadar çoktan büyüyemez hale gelmemiz gerekmez miydi?
Devlet garantileri kamu borcu sayılmıyor.
SilÇoğu büyük ölçekli altyapı yatırımı devlet garantisi ile yapılıyor ve ödenmesi garanti edilen miktarlar euro yada dolar üzerinden. Bu firmalar doğrudan yurtdışı finans kuruluşlarına borçlanıyorlar ve bu borçlar devlet tarafından ödenmek zorunda kalınıyor. Örnek olarak Osmangazi köprüsü için devletin ödemesi gereken miktara bakabilirsiniz.
Nasıl sayılmaz? Uzun vadeli yükümlülükler altında görünmüyorlar mı? Harcama gerçekleştiğinde bilançoya girmiyor mu? Şu ana kadar bu projeler için yapılan harcamalar, mesela Osmangazi ve üçüncü köprüde ilk yılların garanti ödemeleri bütçeyi olumsuz etkilemediyse, bundan sonrakilerin bütçe açığı yaratacağını neye dayanarak söyleyebiliriz?
SilSayın Hocam,
YanıtlaSilTürkiye'nin devleri sayılan 3 büyük grupta son aylarda enteresan şeyler oluyor.
İlk başta Ülker, sonra Doğan grubu satışı, sonrasında da Doğuş grubu... Her yerde dedikodular var. Sizin spekülatif ortamlardan uzak durduğunuzu biliyoruz fakat bu ülkeyi de çok iyi bilen bir kişi olarak :
a) Bu gruplar mevcut parasal ve ekonomik şartlara hazırlıksız yakalanıp şuan kendi durumlarını en iyi duruma mı getirmeye çalışıyor?
b) Bizlerin bilmediği fakat bu grupların bildiği gelecekle ilgili bir durumlar mı var?
Bu iki şıktan hangisi sizin görüşünüze göre daha ağar basıyor? Teşekkürler.
Hocam merhaba, gerçekten bu doları yükselişi artık daha da korkutuyor, dilerim herkesi önlem almaya zorlar, benim sorum bugun İran'da yapılan yarın bizde de yapılır mı (sabit kura geçiş) gerçekten facia olur fakat ekonominin karar vericileri geçici önlem konusunda bu tarz yol izleyebilirler mi diye insan düşünmüyor değil malum günü kurtarma konusunda dünyada tekiz:( cevabınız için teşekkür ederim.
YanıtlaSilAdmin sabit kura gecmemiz mumkun degil su anki doviz rezervi ile. Eger IMF sinirsiz destek verirse belki ama yurutemeyiz, daha onceki gibi cakilir. Boyle bir secenek yok. En makulu serbest kambiyo rejiminden geriye donmek, 1980 oncesine ama bu da ayri bir felaket olur. Yapilacak birsey yok malesef, iki ucu boyali degnek gibi.
SilKurlar çok hızlı yükseliyor, maliyetler yükseliyor, ekonomi cayır cayır yanıyor, ama, kimseden ses çıkmıyor!
YanıtlaSilHocam, kimse kılını kıpırdatmıyor! Niçin?
Mahfi bey,
YanıtlaSilEkonomi bu vaziyetteyken, bebek yapılır mı?
Tavsiye eder misiniz?
Not: Bir iktisatçıya bu soruyu soracağım hiç aklıma gelmezdi!
Ekonomiyi filan bos ver hemen yap. Ama makul sayida yap, mesela sadece 1 tane. Hayatinin en guzel donemlerini yasayacaksin bunu bil. Ilk 1 yil biraz zor ama sonra tecrube kazanirsin. Cocugunla gecirdigin her gunun kiymetini bil. Unutulmaz ve benzeri olmayan bir tecrube, ekonomiyi bosver nasil olsa bir yolunu bulursunuz.
SilTürkiye'nin ve Rusya'nın "CDS"leri nereden nereye yükseldi?
YanıtlaSilElinizde veri varsa, tarihleriyle birlikte paylaşır mısınız?
TL uzlasmali vadeli doviz ihalesi ne demek Hocam?
YanıtlaSilTürkiye ekonomisinde SUDDEN STOP bekliyor musunuz?
YanıtlaSilCevabınızı gerekçelerinizle yazar mısınız?
Fisher denklemi:
YanıtlaSilNominal faiz oranı = Reel faiz oranı + Beklenen enflasyon
Kurlar sürekli artıyor, maliyet artıyor, enflasyon artıyor. Enflasyonda daha ne "bekleniyor"?
Fisher denkleminin sonucu ne olacak?
Kurların yükselişi:
YanıtlaSilİşsizliği arttırır mı?
Prekarya'ya dahil olanların sayısını arttırır mı?
Dolar/TL kuru %20 artsa buna devaluasyon der misiniz?
YanıtlaSilEger derseniz ulkemizde devaluasyon oldu! 2013 yilindan bu yana Dolar kendini 2 ye katladi TL karsisinda. Bir gecede olsaydi bu yer yerinden oynardi, zamana yayilinca hicbirsey olmamis gibi hayatimiza devam ediyoruz. Uzuluyorum halimize, aglanacak durumdayiz. TL bazinda buyudugumuzu ilan edip Dolar bazinda kuculdugumuzu sakliyoruz ama kendimizden sadece.