İşsizliği Artıran Büyüme?
TÜİK’in açıkladığı Temmuz ayı işgücü
istatistikleri işsizlikte artış olduğunu ortaya koydu. 2017 Haziran ayında
yüzde 10,2 olan işsizlik oranı Temmuz ayında ciddi bir artışla yüzde 10,7’ye
yükseldi.
İstihdam anketinin uygulandığı
gün ve önceki hafta içinde kâr karşılığı, yevmiyeli, ücretli ya da ücretsiz olarak
hiç bir işte çalışmamış kişilerden son 4 hafta içinde iş arama kanallarını
kullanmış ve 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda bulunan 15 ve daha
yukarı yaştaki kişiler işsiz sayılıyor. İşsiz sayısının toplam işgücüne
bölünmesiyle işsizlik oranı bulunuyor. Buna literatürde resmi işsizlik oranı
deniyor.
Bu işsizlerin dışında bir de
çeşitli nedenlerle bir iş aramayan, ancak iş bulursa 2 hafta içinde işbaşı
yapmaya hazır olduğunu belirtenler var. Bunlar iki grupta toplanıyor: (1) Daha
önce iş aradığı halde iş bulamayan ya da kendi niteliklerine uygun bir iş
bulabileceğine inanmadığı için iş aramayan ancak işbaşı yapmaya hazır olduğunu
belirtenler. (2) Mevsimlik çalışma, ev kadını olma, öğrencilik, irat
sahibi olma, emeklilik ve çalışamaz halde olma gibi nedenlerle iş aramayıp
ancak işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirtenler.
İşsizlerle bir iş aramayan, ancak
iş bulursa 2 hafta içinde işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirtenlerin toplamı
bize geniş işsizler sayısını veriyor. Bunların toplamını işgücü ile bir iş
aramayan, ancak iş bulursa 2 hafta içinde işbaşı yapmaya hazır olduğunu
belirtenler toplamından oluşan geniş işgücü sayısına oranlarsak karşımıza geniş
işsizlik oranı çıkıyor.
Buraya kadar yaptığımız tanımları
bir tabloya dökelim:
Bin Kişi
|
2017 Haziran
|
2017 Temmuz
|
Değişim (%)
|
İşgücü
|
31.954
|
32.200
|
0,8
|
Çalışmaya hazır
|
2.226
|
2.258
|
1,4
|
Geniş İşgücü
|
34.180
|
34.458
|
0,8
|
İşsiz
|
3.251
|
3.443
|
5,9
|
İşsizlik Oranı (%)
|
10,2
|
10,7
|
5,1
|
Geniş İşsizlik Oranı (%)
|
16,0
|
16,5
|
3,3
|
Tabloya göre Haziran ayına göre
Temmuz ayında yüzde 1’den az artış gösterirken işsiz sayısı yüzde 5,9 artmış.
Dolayısıyla işsizlik oranı da yüzde 6’ya yakın artış göstermiş bulunuyor. Ayrıntıları
incelediğimizde tarım dışı sektörlerde başta hizmetler sektörü olmak üzere
istihdam kayıplarının ortaya çıktığı görülüyor. İstihdamı artırmak için SGK
primi ödemelerinin ertelemesi gibi önlemlerin yürürlükten kalkması yılın son
çeyreğinde işsizliğin daha da artmasına yol açabilir.
Türkiye, kamu mali disiplinini
feda ederek büyümesini hızlandırmasına karşılık işsizliği bir türlü tek haneye
düşüremiyor. Üstelik Temmuz ayında iş tersine döndü, işsizlik oranı arttı. İşsizlik
oranındaki bu yükselişin büyümenin rekor kırması beklenen üçüncü çeyreğin ilk
ayında ortaya çıkması işi daha da ilginç bir görünüme sokuyor.
Bugüne kadar ‘istihdam
yaratmayan büyüme’ kavramıyla uğraşıyorduk acaba bugünden başlayarak bir de ‘işsizliği
artıran büyüme’ kavramıyla mı uğraşacağız?
acaba büyümeye vereceği tepki geç olabilir mi? sonuçta birden işsizliği etkilemesini beklemek yanlış olmaz mı?
YanıtlaSilAslında bakarsan tam tersi; işsizliğin daha önce azalması, büyümenin de daha geç cevap vermesi gerekir.
SilAslında bakarsan tam tersi;mal ve hizmetler artığı için daha çok üretme ihtiyacından dolayı ilave iş gücüne ihtiyaç duyulur,fakat gelişmekte olan ekonomilerde Bhagwati'nin "Yoksullaştıran Büyüme" hipotezinin geçerli olduğunu düşünenlerdenim.Örneğin; yükselen kur,paranın değersizleşmesi,yurt içi üretimlerin ucuzlaması ve bu mallara yönelik talebin artması ve ülke ihracaatının artması ve GSYH'nin artması bu döngü içinde aslında artan dolar kuru ile nominal bir artış söz konusu,reel olarak bir kazanç artışından söz etmek bence yanlış olur.
SilBüyümenin işsizliğe etkisini belirleyen kesit buyumenin yatırımlar içerisindeki payıyla alakalıdır.Sonuçta yatırımlar işgücü yaratır.%5 in üzerinde bir büyüme performansı görüyor iken yatırımın büyüme içerisindeki payı bakıyorsunuz %2'lerde kalmış.o zaman bence şunu sormalıyız kendimize.Yaptıgımız altyapı vb. harcamalarla büyüdüğümüzü düşünüp bunada şükür mü diyeceğiz yada kalkınmayı ve istihdamı artıran bir büyüme modelinimi destekleyeceğiz
SilHocam sorum basit.
YanıtlaSilVarlık fonunu yönetenler,fonda toplananları satmak, menkul değerler sokuşturup borsada oynamak gibi yetkilere sahip ise, devlet kendi yaratacağı bir kriz ile borsadan haksız kazanç elde edebilirmi?
Not:çok bilgi sahibi değilim.
Tessekkür ederim.
Çok güzel bir soru. Yanıtı ülkeden ülkeye değişir.
SilÇok fazla para kazanamaz, bizim borsa sığ, atılacak taş ürkütülecek kurbağaya değmez. Zarar edecek olan yatırımcı iyice soğur borsadan.
SilTeşekkürler kaleminize sağlık...
YanıtlaSilSağ olun.
SilHocam büyüme ile işsizliği ele alarak reel olarak büyüme olduğunu fiili olarak da birşey olmadığını ve de işsizliğin reel büyümeyi takip ederek arttığını söylüyoruz peki enflasyon oranlarını da eklersek Türkiye gibi bir ülkenin ekonomisi ne olurdu sizce
SilHocam bence bırakın bu ülkeye üzülmeyi. Makale falan yazın. Gönüllü dersler verin. Ömrünüzden giden 1 dakika bile hebadır dedirtecek noktaya geldi bu devlet. Yani geri döndürülemez cehaletin tam da göbeğindeyiz. O yüzden, kıymetli vaktinizi insanlık için daha verimli kullanmaya bakın. Saygılar...
YanıtlaSilBen Türkiye'yi düşünmeyi bırakamam. Nutuk'u ilk okuduğum 18 - 19 yaşımdan bu yana bu benim için neredeyse bir yaşam biçimi haline geldi.
Silİyi ki varsınız Hocam.
SilHocam ne zaman issizlik, liyakat, egitim sistemi gibi insanların (dolayısıyla benim) hayallerini-hayallerimi calan sorunlarimizi dusunsem sonra aklima hemen siz geliyorsunuz. Nedeni yukaridaki yorumunuz. Sizi cok seviyorum hocam, iyi ki varsınız.
SilBize göre böylesi bir büyümeye;"açlıktan nefesi kokan büyüme" denir.
YanıtlaSilÇok ilginç bir tanım. :)
SilBürokratlar devletin memuru değil de hükümetin memuru olup istatistikler üzerinde makyaj yaparsa bunun bedeli ne olur?
YanıtlaSilKötü olur.
SilVurgun olur.
SilHocam bunun aciklamasi cok basit bence, buyume kagit ustunde, issizlik reel. Buyume rakamlari manipulasyonla sisirilmis, issizligi manipulasyonla dusurmek zor ozellikle anket vs yapiliyorsa. Buyume rakamlarini da anketle cikarsinlar bakalim buyume mi cikacak yoksa aslinda kuculme mi sonucta.
YanıtlaSilAdsiz 18:03, yanlis bilginiz var. Buyume rakamlari daha reel verilere gore hesaplaniyor, saglamasi yapiliyor. Issizlik arastirmasi ise sadece anketlerle gore yapiliyor. Anlayacaginiz issizlik rakamlari ile oynamak cok daha kolay.
SilCogu insanin gozden kacirdigi, IMF egitimli iktisatcilarin yorumlari ile hareket etmek. O da "gelismekte olan ekonomiler hizli buyumelidir" soylemi. Bati coktandir buyumedense, issizlik, enflasyon (faiz), uretim kapasitesi, siparisler, maaslar gibi indikatorlerle ekonomiyi takip ediyor. Bu alt bilesenlerin bir tanesi buyumeyi ileriye tasiyabiliyor ancak buyume bu haliyle surdurulebilir olmuyor.
Ama biz kolayi severiz, detayli incelemektense, usten bakar isimize geleni kabul eder etmeyeni inkar eder aksam da rakimizi yudumlayip tum dertlerimizden ariniriz.
Sayın Mahfi Hocam,
YanıtlaSilElimizdeki veriler bunlardan ibaret ama veriler tutarsız ise analiz yapmak imkansız hale geliyor. Sizin analiz metodunuza göre ne yapmak gerekir acaba?
Analiz yapmaya devam etmek gerekir. Çünkü analiz sonuçta o verilerin tutarsız olduğunu da gösterir bize.
SilÜretim istihdam çelişkisi midir hocam bu durum?
YanıtlaSilEğer üretim tamamen robotlara dönmüşse olabilir. Ama bizdeki gibiyse olmaz.
SilHer konuda, kol saati için kolunu kesip veren bir iktidarımız var artık. Hakkımızda hayırlısı.
YanıtlaSilBüyüme yalan. Ortada büyüme filan yok demek ki.
YanıtlaSilBüyümenin istihdam yaratmamasının iki nedenden kaynaklanabilir;
YanıtlaSil1) Büyüme oranının hesaplanmasında yanlışlık olabilir.
2) işgücü verimliliği yükselmiş olabilir.
Sizce bu nedenlerden hangisi büyüme artarken işsizliğin de artması parodoksuna yol açıyor. Ya da başka bir neden mi var.
Büyümede yeni GSYH serisinden kaynaklanan bir zorlama olduğunu düşünüyorum.
SilYani aslinda soylendigi kadar buyumuyoruz!!
SilMerhaba yazınız için elinize sağlık
YanıtlaSil1-çalışan sayısının içinde gelire göre bir kırılım var mıdır ? Örneğin asgari ücretlilerin oranı nedir ?
2-bu verileri rakip ve gelişmiş ülkelerle kıyaslayabilir miyiz?
3-bu veriler ışığında büyümenin yatırım yerine tüketim harcamaları nedeniyle olduğunu söyleyebilir miyiz?
4-sanayi 4 ile çalışan sayılarında ciddi düşüş trendinin devam edeceğine göre gelir kayıpları yaşanması kaçınılmaz peki herşeyden tasarruf etme amacıyla yapılan teknolojik yatırımların sonucunda işveren kime ne mal satacak? Bence asıl sorunlar bu gelişmeler sonucu oluşacak.
Saygılar.
1. Bu dağılım en azından benim elimde yok.
Sil2. ILO verileri veya OECD verileri kullanılarak kıyaslanabilir.
3. Öyle bile olsa sonuçta tüketim artışı üretim artışına o da yatırım artışına yol açar ve bu gelişme işsizliği düşürür.
4. Kapitalizm buna bir formül bulur merak etmeyin. Şimdiye kadar öyle karmaşık sorunlara formüller buldu ki.
4. soruya çözüm yok hocam.
SilNeden çözüm olmasın? Hiç bir şeyden bu kadar emin konuşmamak lazım.
SilSanayi 4/5/6... ülkelerde ciddi işsizlik yaratacaksa, girişimler ürettikleri ürün ve hizmetleri insanlar işsiz kaldıkları için alamayacaklarsa bir çözüm muhakkak bulunur.
Ama işte bu süreç bir anda gelmeyecek, ve her ülke olumsuz etkilenmeyecek. Sıkıntı yaratacak olan işte bu geçiş süreci olacak.
hocam kapitalizm kış mevsimini yaşıyor. yaşasın enformasyonizm diyelim...
SilBence bu konuyu IMF'e sormak lâzım. Ne de olsa IMF'e borç veren bir ülkeyiz, herhalde cevap verirler: Eeey IMF, ben senin çalışanın olsam, 1 sene önce bir tahminde bulunsam ve o tahmin %100'den fazla şaşsa beni daha kaç gün işte tutarsın? Senin %2,5'luk büyüme tahminin nasıl oldu da bir anda %5,1 oldu diye sormak kimsenin aklına gelmiyor nedense. Böyle büyümeye böyle istihdam. Yukarıda bir arkadaş da yazmış, kafayı yormayın bu işlerle hocam, size yazık. Zemberek koptu, yaylar boşaldı, işler iyice zıvanadan çıktı. Ben artık haber falan da izlemiyorum, yoksa kafayı yiyeceğim. Saygılar...
YanıtlaSilSonunda sanırım IMF'ye soracağız zaten.
SilMevcut datalar ulkenin ucuruma gittigini ozetliyor. Genc issizlik %21 iken enfladyon %11lerde iken butce acigi rekor vergilerle kapatilmaya calisilirken siz %5 buyuseniz de ne refahi ne issizligi dusurursunuz.
YanıtlaSilBu arada akp sempatisi nedeniyle kendi ulkesindeki sorunlardan(ekonomik sosyal kan davasi vs...) kacan sinirlarin acikligindan yararlanan afgan ve paki tayfasini saymiyorum bile....
Bu heriflerden biri akpyi elestiren arkadasima bicak cekti bunu da buraya not etmeli.....arkadadimda dogal olarak durumu ehemniyet birimlerine bildirmedi.sebebi belli akp ve adalet guvenlik birimleri, beni mi tutar, yoksa pakiyi mi???
Para basimi şart. İssizligin panzehiri antibiyotigi serumu ilaci para basarak piyasaya surmektir. Syrulen para talebi ve arzi azdirir insanlara rizik olarak doner.
YanıtlaSilDerhal hazine avansi sistemine yasal kosullar dahilinde gecilmeli buyume ve issizlikte ciddi ilerleneler kaydedilmelidir.
Aynen, katiliyorum dediklerine. Soyle bir Dolar 10 lira olsun da rahatlayalim. Para basmadan 3.6 civarinda dolaniyor, bir de bassak ne olacak...
SilDolar basimi devam ediyor. Bizim de tl basmamizda bir sorun gormuyorum.guzel gunler gorecegiz milletce azcik daha sabir. Ekonomik vergi reformlari yapiliyor sonucta.milletce alkisliyoruz
Silkesinlikle para basılsın değil mi ya!. basılsın ki kurlar 5-6 tl ye zıplasın dövizde açık pozisyonları olan reel ekonomik taban olduğu gibi çöksün sonra işsizlik patlasın, bankalara geri dönmeyen krediler karınca gibi çoğalsın ve mali ekonomi de giderek daralsın... moratoryum ilan edelim sonra da!. ne ekonomi ama!. gerçi yakında para basılacak eh tulumbada artık su kalmıyor değil mi.
SilMakyaj makyaj nereye kadar? Algı yarat, hikaye sat, masal anlat, insancıklar da inansın....
YanıtlaSilCok dogru bir yorum Mehmet. Mesele su insanciklar buna neden inaniyor? Biat kulturu olunca ne versen Kabul ediyorlar, sorgulama filan yok. Istenen de bu zaten, insanciklar inansin, saraylar yapilsin birilerinin de bu arada kupu dolsun. Nereye kadar? Romanya'da Nikolay Cavuseku nasil devrildiyse oraya kadar...
SilHocam genel işsizlik artışı bir problem
YanıtlaSilAma asıl sıkıntı genç işsizliğin çok yüksek oranlarda oluşu TÜİK verilerinden de daha yüksek malesef.sonumuz hayrola
Çok doğru ve giderek de artacak gibi görünüyor.
SilBenim anlamafigim bizde genc fazla yuksek genc nufusu kit olan ulkelerde niye yuksek
SilSanayi üretimi 2011 ocak ayından sonraki en yüksek değerinde. 700 bin kişinin üzerinde net istihdam artışı var. Son 10 yılın ortalama artışı 332 bin… Bunun iki katı gerçekleştirilmiş durumda şu ana kadar.
YanıtlaSilYani işsizliğin düşmüyor olmasına takılmamak lazım.Birincisi kadınların işgücüne katılımı geçmiş yıllara artmış durumda, ikincisi Ermenistan, Gürcistan ile olan vizesiz seyahatlere bağlı gelenlerin sigortasız çalıştırılması ve Suriyeli sığınmacıların yine kayıt dışı çalıştırılması gibi faktörler TÜİK'rakamlarına dahil olmayan verilerdir.Yeni açılan iş alanlarına, rekabet,maaliyeti düşürme gibi nedenlerle kayıtlara girmeksizin yukarıda işaret edilen grupların işgücüne katılmalarını gözönünde bulundurmak gerekir diye düşünüyorum.Bütün bunlar
hep işgücüne katılımla ilgili çabalar.Türkiye, 7.7 milyon yeni iş yarattı. Avrupa'daki birçok ülkenin nüfusundan daha fazla... Ama işgücüne katılım oranı da son derece yüksek olduğu için biraz zayıf kalıyor.
Yok, biz takılmıyoruz zaten. İstihdam, mistihdam, boş işler bunlar. Kapı gibi dünya liderimiz var, o bize yeter de artar. Büyüyoruz diyorsa büyüyoruzdur, ondan iyi mi bileceğiz?
SilAynen. Üç çocuk da yetmez, en az on olmalı. İleride padişaha kelle lazım. Aç olmaları dert değil nasıl olsa.
SilDünya Gazetesi Alaattin Aktaş'ın istihdam seferberliği ile ilgili yazısını da tavsiye ederim okuyuculara.
YanıtlaSilBu seferberliğin 2016 yılı aynı dönemine göre başarılı, 2015 yılı aynı dönemine göre anlamlı bir başarı sağlamadığından bahsediyor.
Elde bir modelimiz olsaydı, 2017 de seferberliğin uygulanmaması durumunda ne olurduyu öngörebilseydik bu seferberliğin etkisini daha iyi analiz edebilirdik.
Istihdami boyle seferberlik gibi seylerle arttiramazsiniz. Bilimsel dusunce, yapisal reformlar bidi bidi.
SilElinde model var aslında. Atatürk ün eserini tahrip edeceklerine, anlamaya çalışacaklardı sadece.
SilOkun Yasasında büyüme ile işsizligin ters orantılı olarak çalıştıgını biliyoruz,ancak issizligi artıran büyüme yazınızda işsizligin büyümeyle dogru orantılı oldugunu anlatmışşınız. Hocam bu cercevede yorumlarınızı bekliyoruz.Ekonomının genel kurallarına aykırımıyız sizce ?
YanıtlaSilHocam Merhaba,
YanıtlaSilKonu dışı ama bir konuda sizden bilgi almak istiyorum. Vergi uygulayıcıları dediğimizde bu kavram tam olarak kimleri kapsıyor ? Şimdiden teşekkürler hocam.
Ya vergi oranlarını ayarlayan devleti-hükümeti ya da bizzat vergi toplayan kurumu ifade ediyordur.
SilDeğerli yazılarınız için çok teşekkürler hocam şu an bir çok üniversite ve bölümü niteliksiz mezun vermekte ve bu mezunlar düşük ücretlerle çalışmak istememekte.Bence ileride bu mezunlar çok büyük bir sorun haline gelecek
YanıtlaSilEvet ileride bu daha büyük sorun yaratacak.
Silİspanyada issizlik cok yuksek
YanıtlaSilSizce bunun sebebleri neden?
iş arzındaki kıtlığa rağmen iş talebinin yüksek olması.
SilGenç işsizlerin ebeveynlerinin seçtikleri politikacıların aynen bizdeki gibi ülke kaynaklarını betona gömmelerinden dolayı.Ve bu okumuş işsizler''Anne babalarımızı asla affetmeyeceğiz zira geleceğimizi refahları için sattılar''diye yabancı basında röportajları mevcut.
Silİspanya'da işsizlik global ekonomi iyiyken de gelişmiş ülkelere kıyasla yüksekti. Bunun nedeni olarak İspanya'nın faşist Franco döneminden kalan katı işgücü piyasaları gösterilir. Mesela kovulma tazminatı yüksek ve bu da şirketlerin işgücü istihdam edip etmemesinde tereddüt yaşamalarına neden oluyor. İşgücü piyasasını esnetme konusunda da son zamanlarda bazı adımlar atıldı diye biliyorum.
SilTum adsiz dostlari,
SilParadoks su, asil celiski surda yatiyor sanki. İspanyada benim bildigim son 35 seneyi askindir dogum orani yerlerde Almanyadan dusuk italya ile ayni kulvarda. Kisaca genc nufus yok! Yaslilatda bugun yarin emekli olma evresinde. Nasil oluyorda genclerde issizlik hem italyada hem ispanyada normal issizlik seviyesinin iki katindan fazla? Bu korkunc bir paradoks! Hani bizde dogum orani yuksek niteliksizlik egitimsizlik hatta egitimlilik niteliklik de ortafa peyfayda ettigi tartisilir duzeyde de bu ulkelerxeki celiski benim kafami kurcalayan.
Elma ile armutu karşılaştırmamak için iş gücüne katılım oranlarını aynı almanız gerekir. Eğer İspanyanın kriterini ülkemize uygularsak, iş arayan kişi sayısı ( Ya da işgücüne katılım) yaklaşık 3 milyon işsiz eklenerek bulunur. ( İspanya % 59, Türkiye % 53 )
SilSayın Eğilmez, büyümenin bu derece yüksek çıkmasının sebebi Türkiye'ye giren kaynağı belirsiz para olabilir mi? Her bir ekonomik kriz başlangıcında yurda kaynağı belli olmayan para giriyor ve uyuşturucu etkisiyle uyutuluyoruz, ekonomik kriz geçti zannediyoruz. Ekonomimiz büyüdü zannediyoruz ancak işsizlik, enflasyon gibi göstergeler bunu doğrulamıyor. Artık net hata - noksan tabir edilen bence kaynağı belli olmayan uyuşturucu para ekonomimizin sağlığını sıhhatini bitirdi, ancak bizler ekonomimiz uçuyor gibi rüyalar görüyoruz. Acaba yanılıyor muyum?
YanıtlaSilEkonomik büyüme salt para girdisi ile gerçekleşmez. Büyüme olabilmesi için giren paranın harcamalara veya yatırımlara etki etmesi gerekir. Bu zaten etki ediyorsa o zaman giren para büyümede kullanmış demektir. Bu da zaten büyümedir. Yani yatırım ve harcamalarda kullanılan ek paranın en basit bakış açısı ile ek istihdam yaratması beklenir.
SilYok eğer bu para ek yatırım veya harcamalarda kullanışmamışsa büyüme de etkisi olmaması beklenir.
Teşekkürler.
Ah hocam ah mahvetti bu iktisat beni
YanıtlaSilİktisat kimseyi mahvetmez. Ama kişiler iktisatı mahvedebilir.
SilHocam bosuna okuduk iktisadı.ekmegimizi iktisattan kazanamiyoruz. 4 yil okuyup da,okudugun bolumun insana para kazandirmamasi cok incitiyor insani
SilBu yazıya alternatif büyümeli başlık alternafleri;
YanıtlaSilMilleti Borçlandıran Büyüme,
Evli Çiftlerde Ayrılma rekoru kırdırtan Büyüme,
Kredi Kartı ve Kredi Borçlusunu arttıran Büyüme,
İcra Dosyalarında patlama yaratan Büyüme,
Cinayetleri ve intiharları arttıran Büyüme,
Kadına şiddeti arttıran Büyüme,
Hayvanlara uygulanan şiddeti arttıran Büyüme,
Tarımı ve Çiftçiyi çökerten Büyüme,
Küçük Esnafı Bitiren Büyüme,
Borçlu Doğan bebeklerde Büyüme,
vs....................... Büyüme şeklinde bir çok kombinasyon oluşturulabilir bir düzende ayakta durmaya çalışan ve kendini BÜYÜMÜŞ hisseden ama, keşke hiç BÜYÜME yip çocuk kalsaydım diyenlere selam olsun. Selam ve Saygılarımla..
Hocam işsizlik yetmez gibi UYP açıklandı, 688 milyar dolar yükümlülük varken net UYP 462,4 milyar dolar açık vermiş.. Geçen hafta küresel borçlanma konusuna değinmiştiniz ama Türkiye açısından korkunç bir rakam değil mi bu? Bir senede %19 net açık önümüzdeki sene de aynı seyirle giderse GSYH'yı geçme olasılığı yok mu? Bunun sonu nereye varacak?
YanıtlaSilEvet gerçekten de korkutucu bir artış var UYP de.
Sil"Yatirimlarini Turkiye de konut ve arsa satin alarak degerlendiren 140832 yabancinin % 44 unu Avrupa Birligi ulkelerinin vatandaslari olusturdu."
YanıtlaSilDöviz kuru farkı dolayısıyla burdaki evler bedavaya geliyor galiba. ??
Amerikada yayınlanan emlak ve yap-sat türü programları takip ediyorum cidden orda sıradan tek katlı eve ödenen parayla burda apartman satın alınır heleki kur farkından 4 kat kazanç elde ediyorken cidden ev onlara bedavaya geliyor?
Sizin görüşünüz nedir hocam?
ABD'de nereye baktığınızı bilmiyorum ama NY ile kıyaslıyorsanız bu kısmen doğru ama başka kentlerle kıyaslıyorsanız pek doğru değil.
Silvegas ve boston. 3+1 müstakil 350bin dolardan başlıyor.
SilRocky dağları eteklerinde dağ evleri var o bu kıyaslama dışında.
Hocam son 15 yılda okun kanunun isledigi bir dönem oldu mu?
YanıtlaSilSon 50 yılda giderek daha kötüye gitti.
SilBence stajerleri ve ciraklari calisan isci olarak saymislardi.
YanıtlaSilTürkiyenin en önemli sorunu arge,kore ve tayvan argeye gereken önemi vererek 30 yılda düşük gelirden yüksek gelirli ülkeler kategorisine geçti.Çözüm:bilime dayalı eğitim,korumacılık,argeye en az gsmh % 3 ü ayırma,belli alanlarda uzmanlaşma,katma değerli üretim,ithalatın hammadde ağırlıklı,ihracatın işlenmiş ürün ağırlıklı olması,imalat sanayisinin gsmh payının yükseltilmesi,dünya çapında tanınan markalar yaratma,en büyük şirketler sıralamasında daha fazla şirket yer alması.
YanıtlaSilGeçmiş yazılarınızdan birinde dünyada borç stoğunun çok yükseldiğini anlatmıştınız. Bir diğer konu ise küresel piyasalarda borsalar tarihin rekorlarını kırarken, hisseler aşırı değerlenirken karlılık çok aşağılarda. Bunun bir balon oluşturduğunu düşünüyor musunuz? Borçlar ve borsaları değerlendirdiğiniz zaman yeni bir küresel ekonomik kriz bekleniyor mu? Eğer bekleniyorsa bunun zamanı hakkında bir öngörünüz var mı?
YanıtlaSilSn. Eğilmez, büyüme rakamları ve işsizlik oranlarını olduğu gibi kabul etsek de hesaplamada başka bir sorun var. Bu kadar göçmenin bir şekilde kayıt dışı çalıştığı ülkemizde, bu kişiler aslında GSYH'nın oluşumuna emekleri ile katkıda bulunuyorlar ama ne iş gücü hesabında ne de kişi başı milli gelir hesabında yoklar. Yani hayalet gibi GSYH'ı arttırıp, yarattıkları iş gücü arzı ile de işsizlik artışına etki ediyorlar. Bir başka mesele de işgücümüzün eğitim ve niteliği konusunda ciddi sorunlar var. World Economic Forum'un yayınlamış olduğu (26 Eylül 2017) 2017-2018 Global Competitiveness Report isimli çalışmada, Türkiye'nin rekabet endeksinde 54. sırada olduğu belirtilmiş. G20 içinde 17. sırada olan ülkemizi en çok geriye çeken faktör 127. sırada olduğumuz işgücü piyasasındaki verimlilik. Saygılar ile.
YanıtlaSilHocam merhaba istihdam yaratmyan ve işsizliği artıran büyüme ayni yola cikmiyorlat mi?
YanıtlaSilUfak da olsa farklar var.
SilMerhaba Hocam,
YanıtlaSilDeğerli yazılarınız ve engin sabrınız için tekrar tekrar teşekkürler.
Sadece işsizlik artmıyor istihdamın koşulları da kötüleşiyor. İstihdamsız büyüme kadar çalışan yoksullar sorunu da var. Kayıtdışılık artışı astronomik düzeye doğru gidiyor. İşe girebilen her 100 kişiden 58'i kayıtdışı bir işe giriyor...
http://xebatistihdam.blogspot.com.tr/2017/10/sigortasiz-calisan-sayisi-10-milyonu.html
Teşekkür ederim, çok doğru.
SilHocam istihdam anketi kimlere uygulanıyor? Sokakta rastgele yapılan anketler gibi mi?
YanıtlaSilHayır seçilmiş kişilere.
Silbizim insanımız barzaniye söverken, düşman ilan edilirken, diğer taraftan şii haşdi şabi militanları kerküke girdi, , yani türkiye kerkükü barzaniden alıp, irana teslim etti,,,,iradesine köle olursan sana birşey demezler, ancak ben de insanım, ben de kendi geleceğimi kendim tayin etmek istiyorum dediğinde, seni hain ilan ediyorlar...
YanıtlaSilMahfi bey,
YanıtlaSilÇok şefkatlisiniz.
Baba sıcaklığı var sizde.
nerden anladın,,,
SilE babayım zaten hatta dedeyim.
SilSoru 1: Torununuz da iktisatçı mı?
SilSoru 2: O da, "enflasyon sebep, faiz sonuçtur" diyor mu ;-)
Sayın hocam yazilarinizin altında epeydir para basılması iyidir panzehirdir elin yabancısı devamlı basıyor eee tabi bizde basalim yorumları var ayrıca zaten basılıyor diyende var ...bu mevzu ile ilgili bir yazınız olur mu burada acaba ?
YanıtlaSilTeşekkürler...
Bu konuda yazmayı gereksiz buluyorum çünkü para basan ekonomilerin enflasyon oranı yüzde 2'den düşük bizde ise yüzde 11'den yüksek. Yani bir de para basarsak herhalde enflasyon yüzde 20 - 25 olur.
SilSayın hocam, bir işsiz olarak size yazıyorum. O kadar eğitim al tecrübe edin ama sonuçta olmayınca olmuyor işte. Kirgınım anlayacağınız. Üstüne sizin yazınızı okudum. Gelecek için çok korkuyorum.
YanıtlaSilMaalesef Türkiye'nin en ciddi sorunlarından birisi bu.
SilHürriyet Gazetesi yazarı Uğur Gürses bugünkü yazısında hazine garantisi olan ulaştırma projeleri ve şehir hastanelerine ödenecek paranın bütçe açığının yüzde 10’una denk geldiğini kaleme aldı.
YanıtlaSilBu rakam bu tarz büyük projeler için normal değil mi hocam?
Ne kadar normaldir bilmiyorum, incelemek lazım. Ama asıl sorun bu kadar artan bütçe açığı varken bu yeni projeleri ekleyip açığıo daha da artırmak doğru mudur sorusunun yanıtında yatıyor.
SilDünya Gazetesinden Açıl Sezen'in "köprüler ve otoyollarda ilişkin bugünkü yazısından bir bölüm."Söylenen köprü ve otoyollar ın yapılması fızibl değil. Kaynak azken bunlar yapılmamalıydı" ise bu bana kalırsa doğru bir bakış açısı değildir. Zira örneğin İstanbul'u İzmir'e bağlayan bir otoyolu, Avrupa trafiğini İstanbul'a sokmadan Anadolu'ya yönlendirecek Çanakkale Köprüsü'nü, Karadeniz hattını Avrupa'ya bağlayacak olan Kuzey Anadolu Geçişi'ni ne kadar erken devreye sokarsanız, ekonomik katkıyı o kadar erken devreye almış olursunuz. Örneğin, Çanakkale Köprüsü'nün sadece işletme süresi boyunca kendi güzergahına sağlayacağı etki 4 milyar dolar civarında hesaplanıyor. Üstelik, devletin getirdiği hizmetler mutlaka fizibl olmak zorunda da değildir. Nasıl ki her kasabada bir Ziraat Bankası şubesi açmak fizibl olmamasına rağmen devletin üstlenmek zorunda olduğu bir maliyetse, bazı hizmetler ticareten karlı olmasa da verilmek zorunda olabilir. Devletin işi, bu hizmetleri en minimal maliyetle sunmaktır.
SilÖrneğin, Osmangazi Köprüsü'ne sadece köprü geçişi diye bakarsak, hata etmiş oluruz. Bu projenin özü, İstanbul-İzmir Otoyolu.
mesele yol yapmak değil o yollarda gidecek taşıtları biz mi yapıyoruz yoksa başka ülkeler mi?.. o taşıtların benzinleri yani ham petrol bizde çıkartılıp bizde mi işleniyor yoksa başka ülkelerden mi alıyoruz?. yine bu yollar bizim ürettiğimiz mal-hizmetleri mi pazarlarımıza taşıyor yoksa yabancı sermayenin ürettikleri mal-hizmetleri mi pazarlarımıza taşınmasına aracılık ediyor?. sonra bu yollar ve köprüler yerli mühendislik ve teknolojiyle mi yoksa ağırlıklı olarak yabancı mühendislik ve teknolojiyle mi yapılıyor?. bunların cevapları açık ve net hafriyatçılık dışında tamamen yabancı girdileriyle yapılmıştır. sadece borç stokumuzu artırmaktan başka ve yandaş hafriyatçılara vatandaşların ceplerinden para transferleri yapmaktan başka hiçbir işe yaramaz. iktisadi açıdan bence prodüktif olmaktan hayli uzak ve katma değeri zayıf olan sözde yatırımlardır bunlar. hizmet bahane rant şahane dedirten işlerdir bunlar. üstelik kapitalizmin özüne aykırı biçimde yatırımı yapanlar değil hazine riskleri üzerine alarak yapıldı bunlar. ne ekonomi yönetimi ama. böylesi düşman başına!.
SilKahramanmaraş’ta inşaat mühendisi olarak çalışıyorum 4-5 tane şantiye var ilgilendiğim çalışanların yarıdan fazlası Suriyeli işçiler ve tamamı da kayıt dışı çalışıyor keza Antep ve civarı yerlerin hepsi aynı şekilde bu Suriye politikasının işsizlik rakamlarına 500 bin etki ettiğini düşünüyorum. Sadece inşaat sektörü değil tekstil sektörünün yarısı da Suriyeli işçilerden geçilmiyor.
YanıtlaSilPakistan afganistanlilari da saymali.
SilEnflasyon, her zaman her yerde parasal bir olgudur.
YanıtlaSilİşsizlik, her zaman her yerde demografik bir olgudur.
Mahfi bey, ilk onermeye girmeyecegim sualimde. İlk onerme ile ikincisi arasinda nasil guzel bir arguman yarati mi olusmus mu? Benzesimi bwgendiniz mi?
Dahasi ikinci onermeye katilir misiniz?
Enflaayon ve issizlik arasinda malum ters oranti varsayilir hep
Ya para miktari ile nufus miktari arasinda bir oranti olabilir mi?
Enflasyon para miktari
İssizlik. Nufus miktari
%11. X
%11. 80
İlkini bir yana bırakarak ikinci önermeyle ilgili kısmen doğruluk payı var ama tek başına açıklamaz derim. Çünkü büyümenin düşük kalması, istihdam artırıcı olmaması, ücretlerin durumu gibi başka nedenleri de var işsizlik meselesinin.
SilEskiden ülkede nüfus planlaması, doğum kontrolü diye kavramlar vardı, bunlar rafa kaldırılıp en az üç çocuk politikasına geçildi. E ne bekliyordunuz? Daha bu çocuklar büyümedi bile. Hukuku, bilimi, eğitimi, özgürlüğü ortaçağa döndür, sonra da istihdam yaratılmasını bekle. Ya bu yetişen nesli tarlada ırgatlık yapmaya ikna edeceksiniz, ya da bu işsizlik yirmilere otuzlara yürüyecek.
YanıtlaSilDünya Bankası, Türkiye'nin büyüme tahminini yükseltecek.
YanıtlaSilDünya Bankası Türkiye Direktörü Johannes Zutt, "Türkiye'nin bu yılki büyüme tahminini yüksek ihtimalle IMF'nin beklentisine benzer şekilde yüzde 5 - 5,1 civarına revize edeceğiz. Çünkü ikinci çeyrekte izlediğimiz güçlü performansın üçüncü çeyrekte de devam etmesini bekliyoruz."
Bütün sorun sonraki çeyreklerde bu hızın devam edip edemeyeceği. Çünkü vergi indirimleri, SGK prim ertelemeleri ve KGF uygulamalarıyla bir ivme yakalandı ama bu sürdürülebilir bir ivme değil ne yazık ki.
Silali hakan sen dünya bankası ımf gibi küresel sermayenin taşeronlarının türkiye konusunda yaptıkları güzel yalanların trollüğünü yapmaya devam et.. aslında senin şu yandaş iş adamlarından birisi olman gerekliymiş çünkü sözde bahsedilen büyüme sadece onların refahını artırıyor. eğer bir gün bu ülke gerçekten sanayiye tarıma ve yüksek teknolojiye dayalı katma değerli büyüme modeli ile büyümeyi başarır da borçlanma ekonomisinden kurtulursa işte o zaman bu ımf dünya bankası kredi derecelendirme kuruluşlarının yapacakları türkiye ekonomosi tahminlerini de görürüz. kesinlikle borçlanmadan tamamen iç kaynakların yüksek prodüktivitesel kullanımına dayalı büyüyen türkiye istemeyecekleri için sürekli vur abalıya yapacaklardır. sürekli borçlan küresel sermayeye geleceği ipotek ettir sonra da gelsin bunlardan övgüler... sen de bunun burada reklamını yap ali hakan..
SilHocam girişimcilik eğitimi, meslek eğitim kursiyerleri, işbaşı eğitim programları dahilinde olanların da geçici olarak sigortalı olduğunu ve işsiz sayısına dahil olmadığını düşünürsek durum daha vahim aslında.
YanıtlaSilBize özel uyanık hareketlerden biri olsa gerek; oranı düşük tutmak için, geçici mesleki, girişimcilik bilmem ne eğitimleri verip geçici sigorta yapmak.
Atatürk olanı değil olması gerekeni söylemiş. Türk Milleti Uyanıktır!
katma değeri düşük dar tabanlı sektöre yani bilhassa da inşaata aşırı sermaye bağlarsanız sanayi-tarım gibi kritik sektörlere önem c-vermez ranta dayanırsanız kısacası üretimi sürekli baltalayıp rantiyecilere cenneti yaşatırsanız elbette işsizlik artacaktır. bu arada türkiyenin büyüdüğü filan yok borçlanıp da borç stokunu büyüttüğü oranda sözde büyüyor. borçlanma ekonomisiyle nereye kadar. 2 yıl sonra duvara çok fena toslayacağız haberiniz olsun..
YanıtlaSilHocam bir ülkedeki iş veren yapısına bakıldığında basitçe özel sektör ve kamu olduğunu düşünelim. Kamudaki istihdam kararları ise büyüme odaklı değil genelde politik ve oy kaygısı ile yapılan istihdam kararları..Bunların bir kısmı direkt kamu çalışanı bir kısmı ise dolaylı ( sözleşmeli ) kamu çalışanları. Bu varsayımlarla ilerlediğimizde bir ekonominin özel sektör tarafı büyürken kamu tarafında yapılan istihdam olması gereken seviyelere getirilirse bu başlıkta yer alan durumla karşılaşmamız teknik olarak mümkün müdür?
YanıtlaSilTeşekkürler.
Yani kamu kesiminde istihdam azalırsa mı diyorsunuz? Eğer öyle olursa istihdam artsa da işsizlik de artar. Ama bizde olan bu değil.
SilTeşekkürler hocam. Bir taraftan kamunun hizmet alımları ile yarattığı istihdamın ne kadar olduğunu merak ediyordum. Çünkü siyasetçilerin eskiden oy kaygısı ile yaptıkları işe alımları kadrolu devlet kaynaklarına yapıyorlardı. Artık bunun yerine hizmet alımları ile yapılan kısma kaydığını düşünüyorum. İhale edilen bir kamu hizmetinin ihtiyacı 100 birim ise bu 200 birim ile gerçekleşiyor. Bu kısımlarda yapılan alımlar düşüyor olabilir diye düşündüm. Tabi benim bu gözlemim çok küçük bir yüzdeye tekabül ediyor olabilir. Cevabınız için teşekkürler.
SilSayın hocam, bu güzel özet için çok teşekkürler. Ellerinize sağlık.
YanıtlaSilToplumun temel yapı taşları olan hukuk ve eğitimde her geçen gün geri gidiyor olmamız sadece ülkedeki adalet duygusunu sarsip cehaleti artırmiyor, aynı zamanda yatırımcıları da tedirgin ediyor.
Yatırımcı, bir ülkenin geleceğine yatırım yapar ve başına bir şey geldiğinde hakkını arayıp arayamayacagina bakar. Bizde cehaletin artması, ülkenin geleceğine dair soru işaretlerini artırırken hukuk düzeninin her geçen gün yıkılması da yatırımcıyı korkutuyor. Dolayısıyla bence dünyada likidite azalmasa bile biz zaten zora düşecektik ama şimdi likiditenin kısılması bizi diger ülkelere göre daha da zor durumda bırakacak.
Sizin de sık sık yayımladığınız kırılgan 5linin para birimlerinin sene başından bu yana değer kaybını gösteren grafik de bunun bir uzantısı değil mi?
Saygılarımla
70'lerden itibaren biriktire biriktire geldiğimiz bir sorun. Aynı tarımda uluslararsı anlaşmaları imzalaya imzalaya geldiğimiz yer gibi. 60'larda DPT kuruldu, planlar hazırlandı ama ne eğitimde ne tarımda ne de dış politikada bir devlet aklı (politikası) olmadı, oluşturulamadı. Başa gelenler bildiklerini ya da onlara gösterileni okudu, yaptı hep.Yukarıdaki üç konuda hata yaptığınız an devlet olarak ağır bedeller ödersiniz ve genelde de bunu gariban vatandaş öder. Sorunlar gerçekten ağırlaştı işsizlik oranının dışında istihdam yapısının da sağlıklı olduğu söylenemez, krizlere aşırı bir duyarlılık da söz konusu.Aşılması zor bir problemle karşı karşıyayız milletçe. Başta Mahfi Bey Siz olmak üzere işini hakkını vererek yapan herkese saygılarımı sunuyorum. Sağolun.
YanıtlaSilTürkiye' de büyüme oranı %5 enflasyon %10 işsizlik %10. Ekonomi büyürken işsizliğin ve enflasyonun yüksek olmasını nasıl açıklarız.. Tesekkurler..
YanıtlaSilBurası Türkiye diye açıklarız :)
SilÜretim olmadığı sürece işsizlik oranı devamlı artacaktır.
YanıtlaSilÜretmiyoruz, sürekli dışardan tüketim var, fabrikalar satılıyor,yerli üretimi öldürdüler daha ne olsun
YanıtlaSilHocam bu makale için teşekkürler. Yorumlardada herşey güzel anlatışmış . Emeği geçen herkese teşekkürler
YanıtlaSil