Dışsal Artı Ekonomiden Dışsal Eksi Ekonomiye
Artısı ve eksisiyle dışsal
ekonomiler
Bir ekonomik birimin bazı faaliyetleri
sonucunda bir başka ekonomik birime, herhangi bir karşılık söz konusu
olmaksızın ekonomik bir fayda sağlaması ya da maliyet yüklemesine dışsal ekonomik
etki deniyor. Tanımdan görüleceği gibi dışsal ekonomik etki iki şekilde ortaya
çıkabilir. Eğer bu tür bir faaliyet, başka ekonomik birimlere yararlı etkiler
yaratmışsa dışsal artı ekonomi, tersine bu faaliyet başka ekonomik birimlere zarar
getirmişse dışsal eksi ekonomi olarak adlandırılıyor. Fabrikasının yakınından
otoyol geçmesi halinde ürettiği malı pazara çok daha kolay ve düşük maliyetle nakledebilecek
duruma gelen şirketin maliyetlerindeki düşüş dışsal artı ekonominin örneğidir. Bir
fabrikanın nehre bıraktığı atıklar o nehrin suyunu tarlalarını sulamada
kullanan komşu çiftliğin daha pahalı olan şebeke suyunu kullanmak zorunda
kalması sonucunu yaratmışsa buradaki maliyet artışı da dışsal eksi ekonominin
örneğidir.
Fabrikanın atıklarıyla nehri
kirleterek komşu çiftliğin bedelsiz nehir suyu yerine bedelli şebeke suyu
kullanmasına yol açmasının dışsal eksi ekonomi olarak tanımlanmasında tartışma
yok. Buna karşılık aynı fabrikanın bir süre sonra arıtma tesisi kurup da
atıkları arıtarak nehre vermesi halinde komşu çiftliğin yeniden nehir suyunu
bedelsiz kullanmaya başlaması dışsal artı ekonomi olarak kabul edilir mi? Eski
durumun yeniden oluşturulması eğer bir kaybın devam etmemesine yol açıyorsa dışsal artı ekonomi olarak kabul edilebilir. Tersi de söz konusu olabilir. Yani arıtma tesisinin bozulması ve tamir ettirilmemesi halinde nehir suyunun yeniden kullanılamaz hale gelmesi de dışsal eksi ekonomiye dönüş olarak kabul edilmelidir. Aşağıda parasal genişleme ve sıkılaştırma sürecini dışsal artı ve dışsal eksi ekonomi çerçevesinde ele alırken bu kabullerle hareket edeceğim.
Küresel krizde ABD Merkez Bankası
Fed ve diğer merkez bankaları piyasadan vadesi gelmemiş tahvilleri alıp
karşılığında nakit vererek parasal genişlemeye gittiler. Bu genişleme piyasalarda
büyük bir likidite bolluğu yaratarak küresel düzeyde borç verilebilir fonlar
arzının artmasını sağladı. Arzı artan malın fiyatı düşeceği için borç
verilebilir fon arzının artması da faizlerin düşmesine yol açtı. Böylece
gelişmekte olan ekonomilerden tasarruf açığı olanlar bu açıklarını bol ve ucuz
borçlanmayla kapattılar, hatta bu ucuz borçlanma imkânını bulmuşken
borçlanmalarını artırarak açığı bu yolla kapattılar. Ucuza ve kolaylıkla dış
borçlanmaya gidilebilmesi gelişme yolundaki dış finansman ihtiyacı olan
ekonomilerin yatırımlarını ve dolayısıyla büyümelerini artırabilmelerine olanak
sağladı. Bu ekonomiler bu nedenle krize fazla girmeden büyümeye devam ettiler.
Aşağıdaki şekil bu durumun
geometrik olarak gösterimini sunuyor. Dikey eksende faiz (r), yatay eksende de
borç verilebilir fonlar arzı (Q) yer alıyor. D borç verilebilir fonlara olan
talebi, S1, S2, S3 ve S4 eğrileri borç verilebilir fonlar arzını gösteriyor.
Parasal genişleme (QE) başlamadan
önce küresel borç arz ve talebi D ve S1 eğrilerinin kesiştiği V noktasında (0r1
faiz düzeyi ve 0q1 arz ve talep miktarında) dengede bulunuyordu. Parasal
genişleme başlayınca piyasada likidite bolluğu ortaya çıkmaya başladı ve bu
bolluk borç verilebilir fonlar arzını artırdı. Böylece S1 borç verilebilir fon
arzı eğrisi bu genişlemeyi temsilen sağa kayarak S2 konumuna geçti. Yeni X denge
noktasında faiz 0r2’ye düşmüş ve borç verilebilir fon arzı ve talebi 0q2’ye
genişlemiş oldu. Genişleme devam ettiği için Z denge noktasına kadar gelinmiş
bulunuyor. Günümüzde Fed parasal sıkılaştırmaya başlıyor, buna karşılık
İngiltere, Avrupa ve Japonya Merkez Bankaları genişlemeyi sürdürüyor. Parasal
sıkılaştırmayla VZ patikasından dönüş başlayacak ve borç verilebilir fon
miktarı 0q4’den geriye doğru azalırken faizler de 0r4’den yukarı doğru tırmanmaya
başlayacak.
Gelişmiş ekonomilerin uyguladığı
parasal genişleme sonucu ortaya çıkan V’den Z’ye geçiş, dış kaynak ihtiyacı
olan gelişme yolundaki ekonomiler için tam anlamıyla bir ‘dışsal artı ekonomi’
yarattı. Kendileri herhangi bir şey yapmadığı halde piyasadaki likidite
bolluğundan ve onun yarattığı düşük faizlerden yararlanarak dış kaynak
ihtiyaçlarını dış borçlanmayı artırarak rahatça karşıladılar.
Şimdi Fed’in başlattığı ve bir
süre sonra diğer merkez bankalarının da izleyeceği parasal daralma ile birlikte
yaşanacak olan Z’den V’ye doğru dönüş, bu kez işi terse çevirerek likidite
azalması ve faiz yükselmesi yaratacak ve bu da gelişme yolundaki ekonomiler
açısından (yukarıda değindiğim kabul çerçevesinde) bir ‘dışsal eksi ekonomi’
yaratacak.
Fed’in parasal sıkılaştırmasının
zamana yayılı olması ve öteki büyüklerin henüz parasal gevşemeye devam etmeleri
nedeniyle dışsal artı ekonominin yarattığı kolay dış kaynak bulma ortamı bir
süre daha devam edecek. Bu süre içinde yapısal reformlarını yaparak kendilerini
eninde sonunda ortaya çıkacak olan dışsal eksi ekonomi sürecine hazırlamış olan
gelişme yolundaki ekonomiler bu dönüş sürecini az hasarla atlatacaklar. Diğerleri
için dış borçlanmaya daha yüksek bedeller ödeyerek ulaşmaya çalışmaktan başka
seçenek görünmüyor.
Sanırım piyasa daha fed'in aksimyalrını dikkate almış değil çünkü piyasadaki fiyatlamalar henüz terse dönmüş derecede tepkide değil.
YanıtlaSilNormaldir çünkü piyasa bir süre daha bu durumdan para kazanmaya devam edecek.
SilHep olumsuz düşüncelerdesiniz, ekonominin hiç mi iyi tarafı yok?
YanıtlaSilOlumlu taraflarını söyleyen o kadar çok kişi var ki benim tekrarlamama gerek yok. Elinde bir kanıt olmadan karalayan da çok. Olumsuz tarafları kanıtlarını da göstererek söyleyen sayısı çok az. Esas onlara ihtiyaç var. Çünkü ancak onları dikkate alarak kötüye gidişe çare bulunabilir.
SilBu yorum yazar tarafından silindi.
SilBu yorumunuzu "pin"lemelisiniz.
SilSpayderman
SilBen dövizle kredi alıyorum Tüm parayı toprağa yatırdım.malum toprak degerli. döviz kredileri faizi düşük ancak nasıl ödeyeceğini bilemiyorum. Dört çocuğum var hanım çalışmıyor.
Döviz yükselir mi?
Bence toprağı satabiliyorsan sat. Koş borcu kapat. O gözü kör olası dolar biraz daha yükselirse, toprağı satamazsın. Borcunu ödeyemezsin ve toprak %72 si yabancılara satılmış bankacılık sektörünün olur. Yaptığın geçmiş ödemelerde kredi faizine sayılır. Hatta üstüne daha da ödeyeceğin bir tutar çıkartır bankalar. İnsaf da bekleme. Çünkü dediğim gibi , artık bankacılık sektörünün %72 si yapancılara geçti. Ama toprağın çok değerleneceği ile ilgili hükümet tarafından bir bilgi aldıysan yani onlara yakınsan Mehmet Cengiz gibi, o zaman bence bekle. Krizde olsa senin sırtın yere gelmez. Saygılar
SilHocam saygılar. Yazılar ile bizleri aydınlatdığınız için çok teşekkür ederim. Hocam youtube da fizik dehası olarak anılan ve evrende yolculuk isimli kitabı da olan Ali Ant isimli genç bir hocamız var. Youtube de 5 dakikalık kısa kısa videoları var. Büyük Krize Doğru videosunu izledim ve gerçekten ürktüm. Ancak sıradan biri olmadığı için de endişem daha da arttı. Haddim olmayarak size de önerebilirmiyim? Görüşünüz için. Sizce anlattıkları mümkün olabilirmi? Saygılar hocam.
YanıtlaSilTeşekkür ederim.
SilHocam mali musavirlik nasil bi meslek sizce?
YanıtlaSilSanki biraz itibar problemi var gibi
Sayı arttıkça sorun artıyor.
SilAnladığım kadarıyla 'dışsal artı' ekonomi gelişmekte olan ekonomilere 'dışlama'dan 'yer açma' pozisyonuna geçmelerine imkan tanıdı. Doğal olarak 'dışsal eksi' ekonomiye geçilince hazırlıksız olanlar yeniden 'dışlama' durumuna geçecekler. Peki hazırlığını yapmış olanlar varsa, örneğin Çin, Hindistan gibi, gelecekte yukarıda saymış olduğunuz merkez bankalarının yerini alarak ihtiyacı olanlara ucuza borçlanma imkanı sağlamaya devam edemez mi? Veya Norveç'in olduğu gibi devasa miktarda kaynağa sahip varlık fonu olanlar ihtiyacı karşılayamaz mı? Belki başka bir alternatif daha vardır?
YanıtlaSilNorvec varlik fonunun bugunku degeri 7 trilyon 810 milyar Norveç kronu yani 1 trilyon dolar. Fed 3.5 trilyon dolar'in uzerinde genisleme yaratti, bunun 2.5 trilyonunu geri cekecek. Norvec varlik fonu elindekinin hepsini verse bile (ki vermez) gerisini kim karsilayacak? Sen fon sahibi olsan okullarinda matematik yerine cihat ogretilen Turkiye'ye yuksek faizi ile bile olsa para verir misin? Norvecliler enayi mi? Baska alternatif yok, ne ka ekmek o ka kofte. Yapisal reformlari yapmazsan (ki Turkiye bu kafayla yapamaz) surunursun, olay bu usta.
SilHocam 'Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi'nde moderatörmüşsünüz. Burada işlemiş olduğunuz konular üzerine sormuş olduğumuz sorulara kongre programına bakınca orada cevaplar bulunabilir gibi geliyor.
YanıtlaSilBakacağız neler olacağına.
Silkonumuzla alakası yok ama daha önce bir yazınızda akılyurutme ile ilgili agatha cristie yi onermissiniz buna bütün kitaplari dahil mi ?? 80 den fazla kitabi var 😊 ve siz hepsini okudunuz mu?
YanıtlaSilHayır. Sanırım 15 kadarını okudum. Okuduklarımın hepsinde akıl yürütme yöntemi kullanılıyordu.
SilUzun sözün kısası parasal sikilasma sürecinde yumuşak geçiş dönemi içinde yapısal olarak ödevlerini yapmayan ülkeleri bekleyen o ülkelerin var olan açıklarını ekonomik dengeler ışığında absorve edecek olan iki olgu var biri develuasyon/döviz fiyatlarının kontrollu kontrolsüz artışı diğeri faiz artışları....
YanıtlaSilTüm bu iki etmenin de bir sinsi kardeşi var ki o da enflasyon hele buna bir de üvey kardes işsizliği katarsak şayet oldu mu sana al sana stagflasyon!
Geriye dua etmek kaliyor
Gouler dua etsinler de emtia fiyatları(gıda/petrol vs) artmasın dua etsinler ki gelişmiş dünyanın büyümesi biraz daha artsın süreklilik kazansin
Hocam asagidaki cumlede "arti" kelimesi atlanmis gibi duruyor: ".... yol açıyorsa bence dışsal "ARTI" ekonomi olarak kabul edilebilir".
YanıtlaSilO paragrafı olduğu gibi yeniledim. Çok teşekkür ederim uyarı için.
SilEski Türkiye değil kriz çıkmaz millette para çok. Herkesin altında son model araba.kialisyon dönemleri geride kaldı artık kavga gürültü yok istikrar ve yatırım ortamı var.yollar yapılıyor yeni yeni evler yapılıyor millette devlette para olmazsa bunlar yapılır mı ?
YanıtlaSilEkonomi çok iyi biraz da iyi yönleri ile analiz etmeye çalışsa iz keşke. Gençler okuyo..Almanya bile bir olmuş bizimle uğraşıyor. Açın bakın Avrupa gazetelerini..Avrupa Almanya batıyor Türkiyemizin ilerlemesini istemiyor bölgesel güç olmasi agirlarına gidiyor
Mahfi hocam bigun gelin Almanya'ya konferans verin
Dortmundan sevgiler
Birol Sevincer
Hayırlısı olsun.
SilAlmanya'ya gelmeyeyim ben oraya geldiğimde batar matar kalırız oralarda maazallah.
Birol, nasil yaparsin bunu! Yerli ucagimiz havada, yol yaptilar kopru yaptilar diye yazmamissin. Bu nasil trolluk? Almanya batiyorsa (kime batiyor?) neden hala orada surunuyorsun bilader, gul gibi memleketimize gelsene. Asgari ucretle gecinir gidersin, hastane kuyruklarinda arkadas edinme imkani da artisi. Gencler okuyo (ama ne okuyo? matematik fizik yerine fikih, mezhepler, vs. ama olsun) senin cocuklari da imam hatip'e gonderirsin, nailsa kadrolarinin yarisi bos. Gunde 7.5 saat calisip Mercedes'e binerken oradan yazmasi kolay tabii.
Silİlahiyat okuyan talebelerin %5inden fazlası sadece derse giriyor. Söylediğiniz ilimleride okumuyorlar. Okusalar en azından genel kültür kazanırlar ama yok. Gerçi doğa Bilimleri okuyanlarda da aynı halt var.
SilSözün özü, EĞİTİM KURUMLARI SADECE ÇOCUKLARA KİTAP OKUMAYI SEVDİRSİN. Onlar zaten yolunu bulacaktır.
Mig29, kendi işimi yapıyorum Almanya'da günde 7,5 saat değil 7gun 24 saat dene n tabirle çalışıyorum.kendi isi olanlar bilir iş asıl dükkanı kapatılan sonra baslar.sorumluluklar odemeler bağlantılar planlar vs...kisaca kendi isimin patronuyum goruldugu gibi kendi isimde surunuyorum.
SilBu arada Mercedes değil iş güç aile çoluk çocuk gereği wv minibüse biniyorum.
Bu, iktidar yanlısı yorumlar yazan zevatın (sosyal medyada takip edebildiğim kadarıyla) en belirgin özelliği, yazdıklarının imla hatalarıyla dolu olması; biraz kitap okuyun arkadaşım...
SilBirol, anlamadigim neden Almanyada durdugun hala? Akli olan insan hic kotu yerde durur mu? Donsene vatanina, burda calis. Yok Almanya daha iyi diyorsan da hic boyle soylemlere girme. Herkes en cok rahat edecegi yerde yasamak ister. Senin elinde tercih var, madem orda kendi isnin patronusun, Turkiyede de aynisini yaparsin. Ama herkes gibi sen de oranin iyi oldugunu bildigin icin, Almanyada yasayip Turkiyeye akil veriyorsun..
Siladsız 16:27 eski türkiye değil demişsin!. doğru eski türkiye de sadece kamu borçluydu yeni türkiyede herkes borçlu!. eski türkiyede her 100 kişiden sadece 3 borçludu yeni türkiyede her 100 kişiden 66 sı borçlu durumda!. eski türkiyenin borç stoku 129 milyar dolardı yeni türkiyenin borcu 618 milyar dolar. millette para çok demişsin. doğru o paralar bizim değil dış dünyanın yüksek reel faiz vererek getirebildiğimiz tasarruflarıdır. yol köprü evler yapılıyormuş. yahu zaten bunlar bizim dışa bağımlılığımızı artıran harcamalardır. bunlar 30 yıl öncesinde kalmış gelişmişlik lügatlarıdır. artık büyüme-gelişme tamamen inovasyonda ar-ge de uzay sanayisinde ve sanayi 4.0 devriminde. sen hala eski tas eski hamam ekonomi kafasında takıl dur bakalım. almanya türkiyenin bir yılda yaptığı toplam ihracatı sadece bir ayda yapıyor be!. sen git de önce bunu öğren. daha içinde yaşadığın ülkenin ekonomisini bile bilmiyorsun gelmişsin bu blogda türkiye ekonomisi hakkında ahkam kesiyorsun. almanyanın dünya ekonomisi içersindeki payına bakınız bir de türkiyenin payına bakınız. almanya kat be kat fazla paya sahiptir. dünya çapında tek bir marka bile üretemiyoruz adamların sadece otomotiv sanayisinde çok sayıda küresel markası var kardeşim. biz türkler ne zaman kendimizi dev aynasında görmekten çıkarıp da gerçeklerle yüzleşip bu doğrultuda ilerleme kaydedebileceğiz çok merak ediyorum doğrusu. sadece beton yapmakla övünen dünyada bir tek biz ve araplar var zaten. halimizde ortadadır.
SilBen Almanya da market isletiyorum.kurulu duzenin var bu düzeni bozup nasıl baştan yeniden Türkiye'de düzen kurayim.is aile çocuklar ve çevre vs...malum iş de hele hele perakendecilik işi de af buyururdu iz biraz çevre eş dost kalici musteri lojistik isi.bu da kafadan en az 5 yılda oturuyor size ve koşullara bağlı olarak
SilYazdıklarımda imla anlatım hatası olabilir kabul! Bunu uzun süredir y.disinda olmama ve telefonumun yabancı dile uygun sistemine verin.
Türkiye'ye ya da kimseye akıl vermiyorum estağfurullah. Sadece Almanya mark öncesi gibi değil Türkiye'de akparti öncesi gibi değil diyorum ki ortak nokta yıl olarak 2002dir.
Birol sevincer
Adsiz 16:27 Almanya dan biran önce dön ve ülkemde iş kur , bırakın Almanları artık ! Türkiye Almanya'dan büyüktür...
YanıtlaSilMahfi Bey benim merak ettiğim bir konu var yanıtlarsanız çok sevinirim.Dolar arttıkça MB faiz arttırıyor peki MB bu faizi nereye kadar arttırabilir ,faizlerin yüzde 20 olması durumunda MB nasıl bu faizi ödemek için fazladan Tl basacak demektir bu da enflasyonu arttırır sonuç olarak enflasyonla faiz aynı seviyelere dengeye gelir sıkıntı olmaz yanlışmıyım ?
YanıtlaSilYanlış değilsiniz, oraya kadar varmaz diye düşünülüyor. Ama olmaz olmaz.
SilHocam bazı ekonomistler küresel likidite bolluğunun ABD krizinden bu yana değil 2002'den beri var olduğunu söylüyor. Az önce merkez bankası sitesinden faiz ve enflasyon verilerine baktım. 2002'de ortalama ticari kredi faizleri %50, enflasyon %45 gözüküyor. 2017'de ticari kredi faizi yaklaşık %16, enflasyon %11 yazıyor. Reel faize bakıyorsunuz fark yok, her iki yılda da %5 civarı. Nasıl oluyor da geçen bunca yılda, likidite bolluğu da varken reel faiz düşmüyor? Acaba bankalar mı çok açgözlü, yoksa merkez bankası verileri palavra mı?
YanıtlaSilDoğru. Hatta 1990'ların ortalarından beri bolluk söz konusu. Esasen krizi de o bolluk çıkardı. Ama asıl artış 2008 sonrası oluştur.
Sildaha önce bir yazınızda akıl yurutme ile ilgili agatha cristie yi onermissiniz buna bütün kitaplari dahil mi ?? 80 den fazla kitabi var ve siz hepsini okudunuz mu?
YanıtlaSilYukarıda yanıtladım.
Silcok teşekkür ederim hocam iyi ki varsiniz
SilAlmanya da yaşayan birisinin oradaki kasap alışverişi. Sonra TR güçlü. Hayaller güçlü TR, gerçekler fakir TR.
YanıtlaSilhttps://youtu.be/G4EgdI9opJs
https://youtu.be/l-9eyFCJ2As
hocam norveç varlık fonu 1 trilyon dolar olmuş. bu ülkeler varlık fonunu nasıl kullanıyor buradan vatandaşlara transfer harcaması mı yapıyor vatandaşlarına teşvik mi veriyor? diğer sorun varlık fonunun belki yarışı büyüklüğünde norveç ekonomisi bu nasıl mümkün oluyor hocam ?
YanıtlaSilPetrol ve dogalgaz ihrac ediyorlar kazadiklari parayla saray vs yapmayip varlik fonunda tasarruf ediyorlar. Norvec krali herkes gibi metroya biner mesela. Zaten nufus da az, altyapi coktan yapilmis baska yapacak birsey de kalmamis, gelecek nesillere bugunku petrol parasini aktariyorlar. Bizim varlik fonu da ters onde, gelecek nesillerin henuz kazanmadigi parayi 350 odalik yazlik saray yaptirabilmek icin bugunden harcamak icin kuruldu.
SilHocam bitcoin vb dijital paralarin yayginlasirsa merkez bankaları fonksiyonunu icra edemez hale gelir mi?
YanıtlaSilHocam, Fed niye hem faiz artisi hemde bilanco kucultmrsini betaber yapiyor? parasal daralma zaten faizleri yukseltecek. enflasyon yukselecek. enflasyonu istedikleri seviyeden daha fazla yukselmemesi icin faiz arttirmalari gerekiyor tabii ama once enf isyedikleri orana 2.5 civarina gelmeden faizi niye arttiriyorlar?
YanıtlaSilYazılarınız icin size müteşekkiriz hocam.
YanıtlaSilTR de doviz kuru politikasina iliskin hangi eserleri tavsiye edersiniz?
Hocam, Fed niye hem faiz artisi hemde bilanco kucultmrsini betaber yapiyor? parasal daralma zaten faizleri yukseltecek. enflasyon yukselecek. enflasyonu istedikleri seviyeden daha fazla yukselmemesi icin faiz arttirmalari gerekiyor tabii ama once enf isyedikleri orana 2.5 civarina gelmeden faizi niye arttiriyorlar?
YanıtlaSilİyi gunler hocam.
YanıtlaSilYazilarinizi takip etmekteyim.
Cok buyuk amerikali hisse fonu yoneticisi
Fed parasal genisleme((quantattive easing) yaptiginda. Para basmadigini. Simdi de bilanco indirmesinin para arzini kismayacagini grafiklerle ispatliyor. Sizin dusunceniz nedir??
Hocam dolar endeksi son yıllarda değer kazanmış. Buna karşılık abd borsaları son yıllarda artmış. Anlamadığım şey şu abd para birimi daha değerliyken ihracattaki azalış abd borsasını nasıl arttırıyor? Aklıma şu geliyor abd de bize benzer ithalatla mı büyüyor ve borsaları artıyor?
YanıtlaSilkim demiş işsizlik var diye;
YanıtlaSilhttps://m.gercekgundem.com/buyuk-ayip-9-aylik-asgari-ucret-icin-once-elediler-sonra-293685h.htm
Adsiz 21:53, cok ince bir tespit yapmissiniz bravo.
SilResmi rakamlarda milyonlarca issiz var. Belki sifira indirmek mumkun degil ancak bu rakam bolgesel iddiasi olan bir ulke icin utanilacak bir durumdur. Turkiye'de boyle bir sorun olmadigini soyleyen kimse yok.
Ama bu insanlarin is begenmeme, calismak istememe huylarinin olmadigi anlamina da gelmiyor. Turkiye bulundugu konum itibariyle bolluk icerisinde olan bir ulke. Gerek binlerce yildir ana ticaret yolu uzerinde olmasi, gerek verimli topraklara sahip olmasi, gerekse uzun yillardir guclu bir devlet gelenegine sahip olmasi insanlari diger cografyalarda oldugu gibi acimasiz kosullarda yasatmiyor. Bu da acikcasi insanlari simariklastiriyor.
Isgucu piyasasi yetenek ile ilgilenir, diploma ile degil.
O yuzden kimse "ben bilmem kac sene okudum hakkim bu" diyemez. Yeteneginiz ne ise ancak o isi yapabilirsiniz. Okul sizin yeteneklerinizi arttirmaniz icin cok buyuk bir sanstir ancak tek basina yeterli degildir. Diplomayi goklere cikartan Turkiye'deki imtiyazli sinif yaratma politikalarindan baska hicbir sey degildir.
Imtiyazli sinif yaratma politikalarina ek olarak Fransiz'lardan yadigar "memur, isci" ayrimi, imtiyazli calisan gruplari olusturma politikasi var. Bunun degismesi yonunde de en buyuk direnci komiklik yapmadan elestirmeyi beceremeyen guruh gosteriyor. SGK'nin kurulmasi ilk (ve onemli) bir adim olarak atilmisken sirada 657'nin kalkmasi var. Baskanlik sistemi ile bu da mumkun olacaktir umuyorum.
Malesef simdiye kadar vesayet odaklari ile yonetilmis bir toplum oldugumuzdan kendimizi yani halki suclayamiyorum ancak ozellikle son 20 yillik cizginin devam etmesi ile bundan sonra haklin bu yanlislari duzeltmesi yonunde pek bir bahanesi kalmadi. Halk kendisi icin en dogruyu herkesten daha iyi bir sekilde bulacaktir, buna hic kusku yok.
Sayın hocam, sizce şekildeki Z denge noktasından Y, X, ve V denge noktalarına geçiş ne kadarlık bir süre içerisinde olabilecektir.
YanıtlaSilMerhaba hocam
YanıtlaSilDevlet, vergilerin baska ülkelerin paralarıyla da ödenebileceğini açıkladı diyelimki.
Sonucta insanlar vergi odemek icin TL lerini baska paralara cevirmezler ancak ellerindeki dövizleri vergi vermek icin kullanabilirler.
Bu durumda döviz rezervlerinde artış olup TL yi güçlendirmez mi?
Teşekkürler
Hocam yazılarınız çok faydalı çok şeyler öğreniyoruz
YanıtlaSilKgf genişletilecek mı sayın hocam ! Genişletilmesi bir nevi parasal bolluk mu yoksa kısa vadede iyi bir şey mi ?...
YanıtlaSilHocam blogunuzda yazıları sosyal medyada paylaşmak için bir buton olmadığını görüyorum bu da biz takipçileriniz için bir negatif dışsallık mıdır? :)
YanıtlaSilMTV ye ekstra zam yapılmış 2018 de %40 , kurumlar vergisi arttırılmış....vs...vs.. vs...vs....
YanıtlaSilHocam merhaba. Bir ülkedeki durgunluktan çıkışta para politikası maliye politikasına şu yüzden mi tercih ediliyor? Maliye politikası harcamaları bütçe açıklarına neden olur bu da faizleri yükseltir. Para politikasında ise tahvil alımı faizleri düşürür. Yani olay maliye pol. faizleri yükseltmesi, para politikasının ise faizleri düşürmesi mi?
YanıtlaSilpara pol daha hızlı sonuç veriyor. mal pol ona destek olarak kullanılıyor.tam sermmaye hareketi olan bir ülkede milli geliri esnek kur sistemi yani para politikasıyla büyütürsün. söylediğin olay dışlama etkisi dediğin etki doğru ama ordan bakarsan para politikasını kontrol etmezsen de enflasyona neden olur.
SilVergide Yapısal Reform GELİYOOORRR..!
SilHocam sonunda reform yapıldı.
https://tr.sputniknews.com/ekonomi/201709271030335776-vergi-yasasi-tbmm/
hocam Fed niceliksel sıkılaşmaya ekimde başlayacak.önceden vadesi gelen hazine kağıtlarını yeniliyordu.peki bu nasıl oluyordu? mesela 2017 mart ayında vadesi gelen bir tahvil var. hazine anaparasını+faizini hazırlamış verip tahvilini alacak. fed tahvilin biraz daha bende kalsın sonra bu parayı bana ödersin mi diyor? yani geleneksel devlet işlemlerine aykırı bir durum var burada. tam olarak ne oluyor bu aşamada ve hazine yeniletmeyi niye kabul ediyor?
YanıtlaSilHocam ECB'nin parasal sıkılaştırmaya gitmemesinin sebebi nedir?
YanıtlaSil1)enflasyon oranlarının istenilen seviyeye gelmemesi istenilen seviyede uzun süreli kalkamayacak direnç te olması
Sil2)bazı euro bölgesi ekonomilerde hala devam eden top arlanma emarelerinin zayıflığı
3)işsizlik oranlarının hala kriz öncesi seviyeden yüksek oluşu bu nedenle büyümenin henüz toplama yansımaması.bunun yarattığı kirilganlik
4)Euro dolar kurunun bölgede henüz ABD'ye göre iyileşme tamamlanmamisken çoğu euro bölgesi ülkeyi enflasyon ve ihracat bakımından zora sokacak şekilde euro/dolar kurunun yüksek oluşu. Mesela1.20gibi
Diye nedenlerle özetlenebilir....
Hocam anadoluda bi uni de iktisat bölümü okudum is bulamıyorum bi daha sinava girip boğaziçi iktisat okumak istyrm
YanıtlaSilodtü de oku gardaş. Boğaziçili de boşta.
SilAynı hatayi tekrar yapma! Universiteler isssizligi oteleme yeridir TRde. http://m.haberturk.com/turkiyede-son-10-yilda-126-bin-universite-mezunu-yoksullasti-1649760-ekonomi
Silhocam dış ticaret politikaları da esasında ülkeler arası maliye ve para politikasıdır dİyebilir miyiz örneğin gümrük vergilerinin vergi olarak maliye politikası aracı olması gibi
YanıtlaSilHocam, yeni bir zam furyası başladı, borsa ufaktan çakılırken dolar da hafif hafif ben buradayım diyor ama ehonomi çoooh eyi.... Beklenen sonbahar başlıyor mu sizce?
YanıtlaSilHükümetin yeni vergi düzenlemeleri ile mtvyi guncellemesi ve maaşı çok olanın gelir vergisini arttirmasi piyango finans vs gibi haksız rekabetiz anlık kazananlardan vergiyi arttirmasi bütçe istikrarına aciklarina nasıl etki eder?
YanıtlaSilAyrıca, maaşı çok olandan arabası olandan ve finans kesiminden arttırarak güncelleyerek alacağı vergileri kaynak olarak alt gelirli yoksul insanlara ve mültecilere sosyal yardım amaçlı kullanacak olması sizce ülkemizdeki gelir adaletsizligindeki şeytanın bacağını kırar mi gelir dağılımı düzelir mi?
Samed Balcı
Sayın Hocam, 10 yıllık döner ustasıyım ama işimi kaybettim, bu sektör Suriyeli kardeşlerimizin eline geçti. Bu bağlamda, Suriye'deki iç savaş benim için negatif dışsallık yaratmıştır diyebilir miyiz? Son zamanlarda Suriyelilerin ekonomimize katkısını öve öve bitiremeyen çok sayıda yazıyla karşılaştım. Suriyeli göçmenler ulkemize bilim ve teknoloji mi getirmiş yoksa fakir Türk halkının ekmeğini elinden mi almış, ne dersiniz? Bu konuda değerli kaleminizle kamuoyunu aydınlatabilirseniz çok memnun olurum.
YanıtlaSilMtvye o/o40 zamla Akp bir taşla birden fazla kuş vurma derdinde. Bize de bu kuşları saymak düşer
YanıtlaSil1. Bu zamlı yüksek oranlı vergi ile bütçede ciddi bir gelir elde edecek.tipki sigaradaki güçlü hazir gelir gibi...tek bir farkla sigaradan kaçak Göcek sigara kacak tütüun gibi kayıtdışı alanlar varken mtvde yolda cirit atan arabaların kayıtdışı vergisiz olma dolasma ihtimali taktir edilir ki 0dir. Yani herkes seve seve ödeyecek butcesi güçlenen devletin faiz harcamaları azalacak ekonomik sarsıntılarıdan
daha az etkilenecek. Brlki kredi notuna da bu yyansiyacak..arti olarak 2019 seçimşmalarına kaynak artacak
2.mtvye gelen zamla yeni araba alımında zaten otv ile örülen vergi ağı bu sefer yeni araba almak isteyenleri daha da caydıracak bu da cari açığa fren olacak. Türkiye'de satılan araçların çoğunlugu komple ithal.. montajı vs ile kullanima hazır geliyor.
3.Yeni araba almak istemeyen kişiler iç piyasaya bakacak ic piyasaya akacak...ikinci ele yönelecek ikinci el piyasada fiyat artışları hareketlilik oluşacak. Türkiye'de bilenler bilir piyasanin barometresi ikinci el araç pazarıdir. Bu piyasa harejetkiyse piyasada para dönüyor demektir.piyasada canlilik var demektir.burdaki canlilik diğer piyasalarada yansir. sonucta borcu harcı olan ya da yeni model almak(ki yeni model almak bundan sonra zor) isteyen bu piyasada ciddi hareketten yararlanacak....olusan anį talep karşısında istedigi fiyattan kazancını cikartacak. Zamanla mtvden kaçmak isteyen piyasadaki hareketi gören ikinci el sahipleri de zamanla arzi arttıracak arabalarını elden çıkarmaya çalışacak.... alım satım vergiergisiyle de devlette nasibini alacak.
Kısaca bütçe disiplini cari açık azaltma iç piyasa hareketiyle akp bir taşla birden fazla kuş vurma in keyfini sürecek.Bana kalırsa çok zekice hazırlanmış bir uygulama.
Hocam argümanlarıma katılıyor musunuz ne dersiniz olasılığı hakkinda ??
Sen kendini kandır. Amaç sadece ve sadece bütçe açığını gidermek
SilNiye kendimi kandırayım? Kandıra Kandiranlar ortadayken😀
SilYazıyı okumadigin belli 😉oncelikleri bütçe açığını sağlam gelirle kapatmak demişim. Cari açık frenleme ve ikinci el araç piyasasi hareketi de işin garnituru....
Mtvye o/o40 zamla Akp bir taşla birden fazla kuş vurma derdinde. Bize de bu kuşları saymak düşer
YanıtlaSil1. Bu zamlı yüksek oranlı vergi ile bütçede ciddi bir gelir elde edecek.tipki sigaradaki güçlü hazir gelir gibi...tek bir farkla sigaradan kaçak Göcek sigara kacak tütüun gibi kayıtdışı alanlar varken mtvde yolda cirit atan arabaların kayıtdışı vergisiz olma dolasma ihtimali taktir edilir ki 0dir. Yani herkes seve seve ödeyecek butcesi güçlenen devletin faiz harcamaları azalacak ekonomik sarsıntılarıdan
daha az etkilenecek. Brlki kredi notuna da bu yyansiyacak..arti olarak 2019 seçimşmalarına kaynak artacak
2.mtvye gelen zamla yeni araba alımında zaten otv ile örülen vergi ağı bu sefer yeni araba almak isteyenleri daha da caydıracak bu da cari açığa fren olacak. Türkiye'de satılan araçların çoğunlugu komple ithal.. montajı vs ile kullanima hazır geliyor.
3.Yeni araba almak istemeyen kişiler iç piyasaya bakacak ic piyasaya akacak...ikinci ele yönelecek ikinci el piyasada fiyat artışları hareketlilik oluşacak. Türkiye'de bilenler bilir piyasanin barometresi ikinci el araç pazarıdir. Bu piyasa harejetkiyse piyasada para dönüyor demektir.piyasada canlilik var demektir.burdaki canlilik diğer piyasalarada yansir. sonucta borcu harcı olan ya da yeni model almak(ki yeni model almak bundan sonra zor) isteyen bu piyasada ciddi hareketten yararlanacak....olusan anį talep karşısında istedigi fiyattan kazancını cikartacak. Zamanla mtvden kaçmak isteyen piyasadaki hareketi gören ikinci el sahipleri de zamanla arzi arttıracak arabalarını elden çıkarmaya çalışacak.... alım satım vergiergisiyle de devlette nasibini alacak.
Kısaca bütçe disiplini cari açık azaltma iç piyasa hareketiyle akp bir taşla birden fazla kuş vurma in keyfini sürecek.Bana kalırsa çok zekice hazırlanmış bir uygulama.
Hocam argümanlarıma katılıyor musunuz ne dersiniz olasılığı hakkinda ??
Cc., Arkadaş bütçe açığını kapatmak gidermek demiş zaten üstüne basa basa.
YanıtlaSilNiye kandırmak olsun. Acı gerçekleri dile getirmis kaleminin yettiğince
Cc. benim takma adimdan mi esinlendin? Hoca bir daha takma adla yazmam. Bu son olsun.
YanıtlaSilSayın Mahfi Eğilmez Hocam;
YanıtlaSilBen ekonomi ile yeni ilgilenmeye başladım ve ekonomik anlamda ilk takip ettiğim kişi sizsiniz.Açıklamalarınız gerçekten ekonomiyi sevmeme neden oluyor.Çünkü yeni başlayan biri çok fazla terim bilmez ekonomik anlamda ama örnekleriniz bunun önüne geçiyor.
TEŞEKKÜRLER