Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Türkiye

Bir ülkeye yönelik yabancı sermaye yatırımlarını ikiye ayırarak incelemek gerekir: (1) Doğrudan yabancı sermaye yatırımları; bir ülke sınırları dışındaki yatırımcıların ilgili ülkeye fabrika gibi üretim tesisleri kurarak, şube açarak, taşınmaz edinerek veya var olan bir şirketi tamamen ya da kısmen satın alarak yaptıkları yatırımlardır. (2) Dolaylı yabancı sermaye yatırımları ise hisse senedi alımı, tahvil alımı gibi yollarla gerçekleştirilen portföy yatırımlarını kapsamaktadır.

Doğrudan ve dolaylı yabancı sermaye yatırımları arasındaki üç temel fark vardır: (1) Doğrudan yatırımlar kalıcıdır (uzun vadeli) buna karşılık dolaylı yatırımlar geçicidir (kısa vadeli.) O nedenle dolaylı yabancı sermaye yatırımlarına sıcak para da denir. (2) Doğrudan yatırımlar, yatırımcısına yönetim yetkisi vermesine karşılık dolaylı yatırımlar yatırımcısına yönetime karışma yetkisi vermez. (3) Doğrudan yatırımlar, kârlılığı artırmak için verimliliği artırmaya dolayısıyla yeni teknoloji getirmeye veya üretim biçiminde değişikliğe gitmeye dönük değişiklikler yapabilirler. Oysa dolaylı yatırımların yönetim yetkisi olmaması nedeniyle böyle değişikliklere gitme hakkı bulunmamaktadır.

Bütün bu nedenlerle özellikle gelişmekte olan ülkeler doğrudan yabancı yatırımları çekmeye uğraşırlar. Gelişmiş ülkeler de geliştirmek istedikleri sektörlere, benzer biçimde doğrudan yabancı sermaye çekmeye çabalarlar. Gelişmekte olan ülkelerin yüksek miktarlı doğrudan yabancı sermaye çekebilmesinin bazı koşulları vardır: (1) Diğer ülkelere göre daha çekici bir ekonomik ortamın bulunması önemli bir koşuldur. Ücretlerin diğer ülkelere göre düşüklüğü ya da verimliliğin yüksekliği, nüfus ve buna bağlı iç talep yüksekliği, potansiyel olarak büyüme eğilimi göstermesi bu alanda ilk ağızda sıralanacak koşullardır. (2) Siyasal, sosyal ve ekonomik istikrarın bulunması gereklidir. İstikrarsız bir ülke, risklerin büyük olduğu bir ülke demektir. Ki yabancı sermayeyi en çok ürkütecek konu budur. Böyle bir durumda faizler artacağı, borsada hisseler önce düşüp sonra toparlanacağı için yabancı sermaye, doğrudan yatırım formundan sıcak para olarak adlandırılan dolaylı yatırım formuna geçer.    

Aşağıdaki tablo çeşitli ülkelerin küresel sistemde yıllar itibariyle çektiği doğrudan yabancı sermaye miktarlarını gösteriyor (Sayılar milyar Dolar olarak okunmalı. Veriler için kaynak: UNCTAD, World Investment Report 2016, 2010 ve 2006.)

2003
%
2007
%
2010
%
2015
%
Dünya
557,9
100,0
2.100,0
100,0
1.388,8
100,0
1.762,2
100,0
  Gelişmiş Ekonomiler
358,5
64,3
1.444,1
68,8
699,9
50,4
962,5
54,6
       Avrupa Birliği
253,7
70,8
923,8
64,0
384,9
55,0
439,5
45,7
       ABD
53,2
14,8
266
18,4
198,1
28,3
379,9
39,5
       Japonya
6,3
1,8
22,6
1,6
-1,3
-0,2
-2,3
-0,2
  Gelişen Ekonomiler
175,1
31,4
564,9
26,9
625,3
45,0
764,7
43,4
       Hong Kong
13,6
7,8
54,3
9,6
72,3
11,6
174,9
22,9
       Çin
53,5
30,6
83,5
14,8
114,7
18,3
135,6
17,7
       Brezilya
10,1
5,8
34,6
6,1
83,7
13,4
64,6
8,4
       Hindistan
4,6
2,6
25,0
4,4
27,4
4,4
44,2
5,8
       Rusya
8,0
4,6
55,1
9,8
31,7
5,1
9,8
1,3
       Türkiye
1,8
1,0
22,0
3,9
9,1
1,5
16,5
2,2

Tablo bize şunları anlatıyor:

(1) Gelişmiş ekonomiler, gelişen ekonomilerden daha fazla doğrudan yabancı sermaye yatırımı çekiyorlar. Doğrudan yabancı sermaye yatırımı yapanlar ağırlıklı olarak gelişmiş ekonomiler olduğuna göre demek ki birbirlerine doğrudan yabacı sermaye yatırımı yapıyorlar.

(2) ABD, Avrupa Birliğini bir devlet olarak kabul etmezsek, tek başına en yüksek doğrudan yabancı sermaye yatırımını çeken ekonomidir. Japonya ise doğrudan yabancı sermayenin yavaş yavaş terk ettiği bir ekonomi durumuna girmiştir.

(3) Hong Kong, Çin’in gerisinde başladığı doğrudan yabancı sermaye yatırımı çekme yarışında 2015 yılından başlayarak Çin’i geçmiş bulunuyor. Bununla birlikte Hong Kong’un artık Çin’in bir parçası olduğu düşünülür ve ikisinin toplamına bakılırsa Çin, rakipsiz konumunu sürdürdüğü söylenebilir. Rusya ve Brezilya, önce bir çıkış yakalamış olsa da son dönemde o yakaladığı ivmeyi kaybetmiş görünüyorlar. Buna karşılık Hindistan’ın onların kaybettiği yatırımları çekmiş bulunuyor.

(4) Türkiye, küresel kriz öncesinde ciddi bir sıçrama yapmış bulunuyor. Bunun konjonktürden kaynaklanan etkisinin yanı sıra Türkiye’nin Avrupa Birliği ile tam üyelik müzakerelerinin başlangıçta son derecede ciddi yol almış olmasından kaynaklandığını düşünüyorum. Müzakerelerin başlangıçtaki olumlu havasını kaybetmesi bu alanda Türkiye’nin ivme kaybıyla karşılaşmış olmasına yol açmış bulunuyor.

Türkiye, petrol, doğalgaz ve sermaye malı ithalatçısı gelişmekte olan bir ekonomidir. İç tasarruflarının yatırımlarını karşılayamaması sonucu cari açık vermektedir. Cari açığını kapatmasının üç yolu vardır: Yatırımlarını düşürmek, tasarruflarını artırmak ve/veya yetersiz kalan tasarruflarını dış tasarruf ithal ederek kapatmak. Yatırımları düşürmek, büyüme oranının düşmesine neden olmaktadır. İç tasarrufları artırmak faizi artırmayı gerekli kılmaktadır ki o da yatırımları kısıtlamaktadır. Bu durumda en kolay yol dışarıdan tasarruf ithal edip iç tasarrufların açığını kapatmaya çalışmaktır. Türkiye de yıllardır bu yolu izlemektedir. Bu yolu izlerken de önümüzde iki seçenek bulunuyor: (1) Doğrudan yabancı sermaye yatırımları artırmak, (2) Dış borçlanmayı artırmak. İdeal olan doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını artırabilmektir. Bunun da tek yolu sosyal, siyasal ve ekonomik istikrarı sağlamaktır. Bu istikrarın nasıl sağlanabileceği sorusunun yanıtını bulabilmek için dönüp Türkiye’nin 2002 – 2008 yılları arasında izlediği politikalara bakmak gerekir. 

Yorumlar

  1. merhaba hocam . Sayın Cumhurbaşkanının Rusyaya geçtiğimiz günlerde yaptığı ''ülkeler arasındaki ticarette kendi paralarımızı kullanalım doları bir kenara bırakalım '' çağrısını nasıl değerlendiriyorsunuz ? Ticaretin bugün bu şekilde yapılmamasının önünde engeller mi vardır ? Bu durum gerçekleşir mi ? Gerçekleşirse dünya ekonomisine etkileri neler olur ? Bu konudaki görüşlerinizi apayrı bir yazıda anlatırsanız çok müteşşekkir olurum . Saygılar .

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bunu yazdım zaten: http://www.mahfiegilmez.com/2016/08/turkiye-ile-rusya-arasnda-ruble-ve-tl.html

      Sil
    2. çok teşekkür ederim .

      Sil
    3. Sayın cumhurbaşkanım ekonomiden anlamıyor.o yüzden onun söylediklerine fazla takılma.o çünkü işler yanlış gitti mi,sebep olarak kaldırılmasına bağlıyor.

      Sil
  2. o zaman daha iyi doğrudan sermaye istemek

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bence daha da iyisi sermaye'yi dogrudan istemek. Yani sen parayi ver de gerisine karisma gibi. Yerler mi orasi ayri mesele..

      Sil
  3. peki hocam bu doğrudan yabancı yatırımın bize para dışında bilgi-beceri aktarımı (sanırım bunun adına know-how diyorlar)ne durumda ? bu konuda bilginiz var mı? ya da okuyabileceğimiz Türkçe bir araştırma?

    Bilgi aktarımı olmadan bence sadece taşeronluk yapmış oluruz. Ucuz insan sermayesinden kar edip çıkarlar.

    YanıtlaSil
  4. Bakalim bu buyulu 7 yilin sirri neredeymis.

    Real faizlere bakalim, yani kabaca'yabanci yatirimciya' ne kadar ne kadar maliyetle borclanmisiz:

    Yil Enflasyon Reel Faiz Orani
    2002 - 29.87% 55% - 29.87%= 25.13%
    2003 - 12.71% 50% - 12.71%= 37.29%
    2004 - 9.37% 43% - 9.37% = 33.63%
    2005 - 7.72% 28% - 7.72% = 20.28%
    2006 - 9.65% 23% - 9.65% = 13.35%
    2007 - 8.39% 27% - 8.39% = 18.61%
    2008 - 10.06% 25% - 10.06%= 14.94%

    Simdi birakin reel faizi normal faiz orani 8-9%. 7 Yilin ortalamasi 27.205%!!!Peki sonraki kotu yonetilen yillar:

    2009 - 6.53% 18% - 6.53% = 11.47%
    2010 - 6.40% 15% - 6.40% = 8.6%
    2011 - 10.45% 14% - 10.45%= 3.55%
    2012 - 6.16% 16% - 6.16% = 9.84%
    2013 - 7.40% 9.50%-7.40% = 2.1%
    2014 - 8.17% 10.25%-8.17% = 2.08%
    2015 - 8.81% 9% - 8.81% = 0.19%

    7 sene ortalamasi: 6.3% . Onceki 7 yil ortalamasindan 4.31 kat!! daha dusuk maliyetle borclanabilmisiz.

    Demekki basarinin sirri neymis? 25% uzeri faiz vermekmis. 3000 yilda AB'ye giremez diye politika yapanlar bizim AB'ye girecegimizi dusunerek yatirim yapmalari da olabilir tabi neden olmasin.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. sadece yillara gore reel faizleri yazabilir misin tabloyu tam goremedim. rica etsem yillara gore reel faizler. cunku reelfaizler enflasyon buyume ve issizlik uzerine bir aratirma planliyorum. Aralarindaki bagi irdliyecegim.Rica ediyorum sadece yillara gore reel faizler!

      Sil
  5. Merkez Bankamız tarih yazıyor, kıskananlar çatlasın.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Enflasyon hedefi % 5, gerçek enflasyon % 8,8. Gerçekten de tarih yazıyor.

      Sil
    2. Yüzdeli ifadeler yazılırken önce rakam sonra % ifadesi yazılır Mahfi Bey. Faizi indirmelerine rağmen dolar düşüşünü sürdürdü bence önemli olan noktada bu.

      Sil
    3. İki konuda da yanıldığınızı söylemek zorundayım. Yüzdeli ifadelerde Türkçe'de önce % sonra sayı yazılır (% 5 gibi.) Sizin dediğiniz batı dillerinde geçerli olan uygulamadır. Onlarda önce sayı sonra % yazılır (5 % gibi.)
      Faizi indirmesine rağmen dolar düşüşünü sürdürmedi. Şu anda Dolar 2,9420'lerde görünüyor. 13:59'da yani TCMB faiz indirimini yapmadan hemen önce 2,9390 idi.

      Sil
    4. Siz de yanılıyorsunuz. Batı dillerinde geçen uygulama olduğu doğrudur ancak Türkçe'de yazarken yüzde işareti ile rakam arasında boşluk bırakılmaz. % 5 değil %5 olur.

      http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=182:Sayilarin-s

      Sil
    5. Ek olarak Dolar'ın düştüğünü haberde okumuştum siz tam tersini söylüyorsunuz anlık olarak takip etmediğim için bilmiyorum. Hatalıysa verdiğim bilgi düzeltme için teşekkürler.

      http://www.trthaber.com/haber/ekonomi/faiz-karari-sonrasi-dolar-dustu-borsa-yukseldi-267720.html

      http://www.bigpara.com/doviz/haber/merkez-karari-sonrasi-dolarda-yon-neresi_ID1434604/

      Sil
    6. Rica ederim. Hepimiz yanılıyoruz. % işaretinden sonra boşluk bırakılmayacağını bilmiyordum mesela şimdi sizden öğrendim. Önemli olan doğruyu öğrenmeye çalışmak ve hatada ısrar etmemek.

      Sil
    7. sayın hocam yüzdede sayı öncemi sonramı yazılır çokmu önemli.bizim için verdiginiz bilgi önemli.arkadaş aklınca sizi ters köşe yapmaya çalışmış. bence tenezzül edip cevap bile vermeseniz olurdu.dogru yapılan işi niye kıskanalım.dogru yapılan iş türkiyenin yararınadır.bizler vatan hainimiyizki akp hep yanlış yapsın türkiye batsın isteyelim.bu nasıl saçma mantık.arkadaş başkalarınıda kendi gibi sanıyor herhalde.şükrü sert

      Sil
    8. Hocam arkadas sizi ekonomiden yere seremedi. Dilbilgisinden sermeye calisiyor.😃

      Sil
    9. % isaretinden sonra bosluk birakilmamasinin nedeni imladan cok guvenlik ile ilgili bir durum. Ozellikle banka ticari islemler alim satim vs. gibi durumlarda spekulasyona dusmemek ve araya kotu niyetli de olsa bir rakam attirmammak sahtekarliga onlem olarak uygulanan bir imla kurali. Nasil ki banka hesablarinda islem yapilirken 1285lira yazilir ve ardindanyaziyla binikiyuzseksenbes diye ardina kodlanir bunun gibi bir sey. Tamamen sahtekarliga spekulasyona ve guvenlige dayali bir imla kurali.

      Sil
    10. 23 Ağustos 2016 Enflasyon hedefi % 5, gerçek enflasyon % 8,8. Gerçekten de tarih yazıyor. demişsiniz 21.05.2024 tarihinde TÜİK tarafından en son açıklanan enflasyon oranı %69,80 merkez bankamız tarih yazmaya devam ediyor...

      Sil
  6. Japonyadan fabrikalar uretim reel yabanci yatirim tasiniyor diyebilir miyiz bu tabloya bakarak.

    YanıtlaSil
  7. Hocam doğrudan sermaye yatırımlarının hangi sektöre yapıldığı da önemli bir konu mu ? türkiyeye doğrudan yabancı sermaye yatırımların büyük kısmı sigorta ve bankacılık gibi finansal hizmetlere galiba değil mi ? Endüstri yatırımları çok olması tercih edilir sanırım?

    YanıtlaSil
  8. üstat 2. paragraf 2. satırda yazım yanlışı var. bu küçük bir ayrıntı, büyük ve ayrıntı olmayanı ise yine çok bilgilendirici bir yazı olduğu gerçeğidir. kaleminize sağlık, hoşçakalın.

    YanıtlaSil
  9. Kaliteli dogrudan yatiri gelmiyor bir Polonya ve bir Meksika ya gelen yatirimlar tipinde varolan yatirimlarin hepsi kalitesiz fakat kaliteli fiyata satilan urunler

    YanıtlaSil
  10. Yorum/soruları sabırla yanıtlıyorsunuz.
    İnsanları küçümsemiyorsunuz.
    Niçin?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Beni ve yazdıklarımı ciddiye alıp okuyan ve yorum yapan herkes benim için önemlidir.
      Ayrıca ben kimim ki insanları küçümseyim?

      Sil
    2. Hocam dikkatimi çeken çok iyi bir özelliğiniz var.
      Biri sizi haksız yere terbiyesizlik yaparak eleştirse bile ona tepkiniz çok sert olmuyor. Ama bazen bazıları araştırmadan etmeden cahil cahil şeyler yazınca bunu yaparken size karşı saygılı bir dil kullansalar bile tepkiniz çok sert olabiliyor.
      İşte bu sizi diğerlerinden farklı ve bilim insanı yapan.

      Sil
  11. MAHFİ EĞİLMEZ'İN DİKKATİNE:

    Hazine bugünkü ihale öncesi ROT'ta 1,272.8 milyon TL borçlandı.

    Hazine Ağustos ayı borçlanma programı çerçevesinde bugün gerçekleştireceği 5 yıllık gösterge tahvilin yeniden ihracı öncesi rekabetçi olmayan tekliflerde (ROT) 900.8 milyon TL’si piyasa yapıcı bankalardan (PY), 372 milyon TL’si kamudan olmak üzere 1,272.8 milyon TL borçlanma gerçekleştirdi.

    Hazine bugün 17 Şubat 2021 itfalı 6 ayda bir yüzde 5.35 kupon ödemeli 5 yıllık gösterge tahvili yeniden ihraç edecek.

    http://www.paraanaliz.com/2016/forex/hazine-rotta-1-2-milyar-tl-borclandi-1568/

    YanıtlaSil
  12. Üstad faiz indirimi ile ilgili yorumlarınızı çok merak ediyoruz. Saygılar.

    YanıtlaSil
  13. Hocam merhaba

    Yazinizi yine cok beğendim ama benim bir sorum olacak.Kafam cok karisti normalde faizin dusmesi kurlarin artmasina yol acmaz mi?Yani yabanci sermayeyi cekmek icin yuksek faiz orani kullanilmaz mi? Ya da ben yanlis biliyorum.Aydinlatirsaniz sevinirim

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. olay şu:
      Faiz düşer -> döviz çıkışı olur-> döviz talebi arzdan büyük olursa -> döviz talebi artmıştır -> bu talep fazlası da kurda artış yaratır.

      Yabancı yatırımcı çekmek için yüksek faiz oranı kullanılmaz mı?

      Onada şöyle bakalım:
      Nominal faiz - enflasyon= reel faiz
      Eğer enflasyon nominal faizden büyükse burda negatif reel faiz vardır. Yani yüksek faize rağmen paranız erir
      Tam tersi nominal faiz enflasyondan az da olsa büyükse burda pozitif reel faiz vardır. Bu fark pozitif yönde ne kadar büyükse yatırımcı için o kadar kazanç demektir.

      Sil
  14. İç tasarrufu artırmak için halen tasarı halinde olan bes kanunu değişikliği mevcut. Ancak en önemli unsur üstadın yazdığı gibi istikrar. Diğer bütün unsurlar hastaya kullandırılan ilaç gibi yan etkileri mevcut. Netameli günlerin son bulup normale döndüğümüz günlerin ümidiyle elinize sağlık üstad

    YanıtlaSil
  15. Hocam Merhaba,
    2007 den sonra artan doğrudan yatırımların, tüm dünyayla birlikte Türkiyede de artmasının en büyük sebebi nedir?

    Sonuç olarak bizim gibi gelişmekte olan ekonomiler için pozitif bir etki olmuş ve düşük maliyetli fon bulma fırsatı yaratmıştır bu artış.

    Hocam Çin'in uyguladığı kur politikasının ekonomik gelişmesine etkisini kaleme alcağınız bir yazı yazabilir misiniz? Daha geniş bir yazıyla gelişmeye etki eden diğer unsurlarıda ekleseniz tadından yenmez (Kur, faiz, regülasyonlar) v.s.

    YanıtlaSil
  16. Yerli ve milli bir iktisatçı mısınız?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. "Yerli ve milli iktisatçı" ne demek? Açıklama getirmediğiniz sürece manasız saçma sapan bir soru...!

      Sayın mahfi egilmez bu vatanın yetiştirdiği sayılı evlatlarındandır. Devletin bir çok kademesinde liyakatla görev yapmıştır. Şimdide bir çok vatan evladına edindiği bilgi birikimini ücretsiz bir şekilde sunuyor. Bu sorunun sorulması bile abesle iştigal.

      Sil
  17. Çok güzel bir teşekkürler.

    YanıtlaSil
  18. Çok güzel bir yazı yine teşekkürler.

    YanıtlaSil
  19. Hocam çok fazla cari fazla vermek de dengesizlik doğurmaz mı. Uzun vadede Ülke parası değerli olup işssizlik artmaz mıdır

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cari fazla veren devletler, eğer bu fazlalık "petrol" gibi doğal kaynaklara bağlıysa bu parayı "varlık fonuna" aktarıyor bkz. Norveç
      Ama bu cari fazlalık doğal kaynak dışında oluştuysa bu defa bu para "kalkınma fonu"na akar.

      Fazla para bu şekilde fonlar aracılığı ile değerlendirilir.

      Sil
  20. ben yabancı yatırımcı olsam türkiyeye para yatırmayı şahsen düşünmem.bir gün malına el konulması tehlikesi var,demokrasi,yargı,sosyal politikalar hak getire.başka ülkelerin işine burnunu sokma had safhada ve yabancı tasarrufa bagımlılık had safhada.ayrıca açıklanan tüm veriler şaibeli.böyle bir ülkeye kim dogrudan yatırım yaparki.olsa olsa kısa vadeli vur kaç fonlar gelir çıkarkende fincancı katırları gibi ortalıgı darmadagın eder.korkarım bir gün yunanistanın durumuna düşecegiz.yalan dolan nereye kadar......şükrü sert

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. şükrü sert, hangi yabancı yatırımcının (zararlk faaliyet içinde olmayan) malına bugüne kadar el konulmuş?
      "açıklanan tüm veriler şaibeli" derken bu iddianızı kanıtlamak zorundasınız. Yönetimi beğenmeyebilirsiniz, eleştirebilirsiniz bu sizin ifade hakkınız ama bunu yaparken kişi ve kurumları zan altında bırakamazsınız. Kurumların itibarını sarsacak ve küçük gösterecek nitelikte yorumlar suçtur.
      Lütfen yorumlarınızda buna dikkat edin yoksa başınız derde girer. İyi günler dilerim.

      Sil
    2. şu anki hükümetin açıkladıgı rakamların hiç birine inanmıyorum.hükümetin tüm kurumlar üzerinde etkisi olduguna inanıyorum.bilhassa işsizlik ve enflasyon rakamlarına hiç inanmıyorum .çarşıya pazara giden birim .sizce türkiyede eflasyon rakamları açıklanan gibimi.yüzde 7- 8 deniyor.bumudur yani .keza işsizlik rakamları sizce 9 civarındamı.bu rakamlara inanmadıgımı söylemenin neresi suç.peki dogru olmayan beyanlarda bulunmak ,halka dogru olmayan bilgiler vermek suç degilmi.yunanistan bunu yıllarca yaptı.sonucu ortada.yunanistan batık bir ülke haline geldi.burada yazılanlar kendi fikrimdir.kimseye yatırım tavsiyesi vermiyorum.o halde bunun neresi suç.fikir beyanı ne zamandır suç oldu.burada sayın hocamda ekonomik bilgiler veriyor .zaman zaman kendi fikrinide söylüyor .odamı suç işliyor.burda yazılan yorumlara ,fikirlere suç gözüyle bakmayın lütfen.tam aksine bu adamlar bu kanıya nede varıyor diye düşünmeniz gerekir.sizede iyi günler sayın kardeşim

      Sil
    3. Sukru serte katiliyorum. Turkiye ozel mulkiyetten AKP mulkiyetine gecmis bir ulke. Yabanci yatirimcilar turkiyeye yatirim yaparken cok dusunmesi lazim. AKP yaptigi yatirima el koyabilir baskiyla zorla yaptigi yatirimi verimsilestirebilir. AKP cunku herkese dusman bir parti. Yabanci yatirimciyi birak bir gurbetcinin ev almasi bile turkiyede sakincali. Ne malum devletin akplilerin o eve coreklenmeyecegi. Ha bu dediklerim araplar haric. arap soylular yatirima devam edebilirler. Cunku AKP araplari turkiye halkindan daha cok seviyor. Sorun AKP mulkiyeti sorun akpnin her seye sahip olma sevdasi acgozlulugu hatta akpye dunyayi versen doymaz. ayi ister merkuru ister venusu ister. AKP cunku maddeye tapan bir parti mala mulke tapan bir parti kisilere tapan bir zihniyet.

      Sil
    4. Ülkeye güven kalmadı ki bırakın yatırım için güvenmeyi adaleti sağlayacak hukuk sistemine bile güven yok. Devleti kendi malları sanıp ona göre yöbetirlerse böyle olur. Evrensel ilkeler var , hukukun üstünlüğü , güçler ayrılığı , liyakat gibi. Ülkemizde daha bunlar bile yok ki.

      Sil
    5. iki arkadaşda katılıyorum. hayırlı akşamlar

      Sil
    6. "Hukuk ekmektir"diye bir söz hatırlıyorum. Kim söylemişti hatırlayamadım. Mahfi hocam siz mi söylemiştiniz? Hukuk işliyorsa yb sermaye gelir, U.V yatırım yapar...

      Sil
    7. Bu sözü ben söylemedim ama güzel bir sözmüş.

      Sil
  21. Gelişmiş ülkeler daha çok yabancı doğrudan yatırım çekerken büyüme oranlarının çok düşük olmasının nedeni yatırım yapanların da gelişmiş ülkeler olması mı? Yoksa dolaylı yatırımların düşük olması mıdır? Bu doğrudan yatırımlar daha çok satın alma yoluyla mı yapılıyor ?
    Bir diğer sorum : Gelişmiş ülkelerin daha çok doğrudan yabancı yatırım çekmesi yatırım güvenliğinden mi? (1. nedeni) Teşekkürler

    YanıtlaSil
  22. Sn. Eğilmez yazınız üzerine kendi kendime bir fikir jimnastiği yaparak, kendime sordum. Doğrudan yatırımcı yapacak yabancı sermaye ne arar? Yanıtlarımı şöyle sıraladım:
    1. Sermayesini koruyabileceği bağımsız bir yargıya dayalı hukuki ortam.
    2. Öngörülebilir, istikrarlı ve iktidara gelmiş partiye göre büyük değişiklikler göstermeyen bir devlet politikası. Güçler ayrılığının iyi işlediği ve yürütme, yargı ve yasamanın birbirini denetlediği bir demokratik ortam.
    3. Düzgün işleyen ve görünmeyen giderler yaratmayan bir bürokrasi.
    4. Sermaye ve kar transferleri anlamında serbest bir ekonomik sistem.
    5. Doğru ve tarafsız işleyen rekabet kuralları.
    6. Anlaşılır, gri alanları az olan, birbiri ile çelişmeyen muhasebe, vergi, gümrük ve çalışma kuralları.
    7. Üretim faktörleri anlamında sermayenin kar edebileceği ekonomik ve sektörel bir ortam.
    8. Ülkede yaşayan bireylerin daha iyi yaşamak gayesi ile çalışma ve katma değer üretimine odaklanması. Diğer bir deyişle iç huzurun varlığı.

    Açıkçası son 75 yılda biz bu faktörleri bırakın yabancı sermayeye,kendi iş adamlarımıza ve girişimcilerimize sağlayamamışız. Sağlamış olsaydık, bugün başka konuları konuşuyor olurduk düşüncesindeyim. Saygılar ile.

    YanıtlaSil
  23. fes giyer misiniz

    YanıtlaSil
  24. Hocam buluş yapan bi ülke olan Japonya'nın geleceği hakkında ne düşünüyorsunuz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Buluşları azaldı. Buluş yapma özelliğini Çin ve Kore'ye kaptırdı.

      Sil
  25. Fes II. Mahmut döneminde batılılaşma hareketi kapsamında sarığın yerini almamışmıydı! (Kılık kıyafet reformu kapsamında)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yani öyle oldu diye Fes mi giyelim?

      Sil
    2. O anlamda söylemedim hocam, madem geçmişe öykünüyor insanlar "osmanlı" tam olsun diyorum bi tık daha geriye gidelim. Bir önceki büyük reform günleri işi yarım bırakmak gibi oluyor.

      Sil
    3. Ben fes giyiyorum. Fes moda oldu herkes giymeye başladı.Sonuçta bir batılılaşma hareketi.Fes giymek sarık ve şalvara karşı bir tercih.

      Sil
  26. Sn.hocam
    Rakamlara net hata noksan tutarları eklendimi? Eklenmemiş görünüyor
    1 Türkiye'nin Net hata noksan kalemi 30 milyar doları buluyor yıllık.
    2 Bir kere reis imiz var bir kükredimi dünya yerinden oynuyor
    3 Birde Şeyh lerimiz var nefesi kuvvetli
    Bunlar olduktan Sonra sırtımız yere gelmez allah ın izniyle

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Net hata ve noksan tutarlarının doğrudan yatırıma değil sıcak paraya eklenmesi gerekir. Türkiye'de kayıtlı doğrudan yabancı sermaye yatırımı yapacak para kayıtsız girmez.

      Sil
  27. Hocam faiz indirimi ile enflasyonun artmaması için ne gibi önlemler alınmalı ? Bence Mb 1.hedefi olan fiyat istikrarını es geçti bu faiz indirimi ile ama bizim ülkemizin sağlam ekonomik yapısı olmadığı için faiz artırması mümkün değil mevcut sartlarda büyüme sağlamak içinde böyle bir yoldan başka bir şansı yok gibi geliyor.

    YanıtlaSil
  28. Hocam elinize sağlık, çok güzel özetlemişsiniz.
    Hastalığı teşhis edip, reçeteyi yazmışsınız.
    Ben bilirimci, kutuplaştırıcı, tektipçi, yönünü ağırlıklı olarak Ortadoğu'ya çevirmiş politikalar terkedilir, yerine tüm toplumu kucaklayan, Batı dünyasıyla uyum içinde olunan, "yurtta barış, dünyada barış" felsefesi benimsenen bir politikaya dönülürse ülke rahatlar, rahatladıkça da riskler azalarak yabancı yatırımlar artar.

    YanıtlaSil
  29. http://www.businessht.com.tr/ekonomi/haber/1286743-dogrudan-yabanci-yatirimda-sert-gerileme

    Hocam yukaridaki linkte yer alan habere gore dogrudan yabanci yatirimlarda yaklasik yari yariya bir azalis var 2016 ilk 6 aylik donemde.

    Buna ilaveten tabloda dikkatimi ceken bir baska husus ise; ekonomik ve siyasi problemlerin arttigi bir donemde dahi 16 milyar dolarlik bir dogrudan yabanci sermaye girisi olmus 2015 yilinda. Bu nasil gerceklesmis ve bu konu basari olarak nitelendirilebilir mi?

    YanıtlaSil
  30. insan iliskilerinde bile bir dedigi bir dedigini tutmayan , davranislarinda istikrar olmayan , bir hedefi olmayan bir durusu olmayan insanlarla gorusmemeyi tercih ediyoruz.ucuz etin yahnisi az olur der buyuklerimiz. ucuz is gucumuz var diye kim bize niye yatirim yapsin..Turkiyenin jeopolitik konumu ziyan oluyormus gibi geliyor bana. Dil bilmiyoruz , lobilesemiyoruz, is adamlarimiz hukuk bilmiyor.. ve en buyuk sorunumuz dokumantasyon eksigi.yaptigimizi yazip kaydedemiyoruz.data eksigimiz var. Almanya'da bir bisiklet tamircisine gitmistim. Adam istatistiki veri sunmustu bana su kadar yildir su kadar bisiklet tamir ettim diye,ayrica bisikletleri nasil tamir ettigine dair bir bilgilendirme kitapcigi bile hazirlamisti.bizim kayit tutma aliskanligimiz yok. basit gibi geliyor belki ama bunlardan baslamaliyiz bence. hadi bize yatirim yapin demekle olmuyor. Bir yabancinin sicak parasini belli sure sonra ulkesine goturmesi de beni uzuyor acikcasi. nedenler cok acik asil sorun nasillar.. Nasil diye sormaya basladigimiz zaman degisecek tablo.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Söylediklerinizle örtüşen başka bir durumda yazılı prosedür eksikliği varolan bir çalışma sistemi var. Mevcut şartnameler uygulanmıyor ve/veya gerekli iyileştirmeler yapılmıyor. Bunun sonucu olarak Soma faciası gibi şeyler yaşanıyor.

      Sil
  31. Mahfi Eğilmez'e sormuşlar, "sen kimin adamısın!"

    O da üşenmemiş cevap vermiş, "bilim adamıyım"...

    YanıtlaSil
  32. Cerablus üzerinden Suriye'ye yönelik başlatılan askeri operasyonun, ekonomiye etkileri üzerine yazı yazmak için veri toplamaya başladınız mı Hocam?

    Bu, 30 dakikada bitecek bir operasyon mu, yoksa ne zaman biteceğini kestirmek zor mu?

    2001 yapımı 'Black Hawk Down', 'Kara Şahin Düştü' isimli bir film var.

    Filmin ilk sahnelerinde, Mogadishu/Somali'ye operasyona gidecek askerlere konuşma yapan komutan, '30 dakikada işimizi bitirip çıkacağız. Su mataralarınızı yarım doldurmanız yeterli, üzerinizde ağırlık yapmasın, endişeye mahal yok.' diye espri yaparak harekatın başlama emrini vermişti. Operasyon, 2 gün sürdü!

    Cevabınız nedir?

    YanıtlaSil
  33. Mahfi bey, Dolar-TL 3,30'u bulacak gibi gözüküyor ama sizin öngörü/tahmin gerekçelerinizin dışında gerekçelerle olacak gibi gözüküyor, ne dersiniz?

    Gerçi siz "eğer kendi kendimize sorunlar çıkarmazsak, katmerlemezsek, kur pek yükselmeyebilir" dersiniz hep. Galiba bu "kendi kendimize" ifadenize, Suriye'ye TSK'nin girmesi de dahil?

    YanıtlaSil
  34. Hocam , her yazınızda olduğu gibi bu yazınızda bilgilendirici ve destekleyici.Teşekkür ederim.
    AB için Türkiye hala ısrarcı olmalı mı? model yapısı itibariyle demiyorum,birliğe katılmak için soruyorum. AB yi yok-sayarsak alternatif bir model nasıl oluşturmalıyız, sizin bugün ve gelecek için alternatif modeliniz ne?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Benim samimi düşüncem şu: Biz AB idealinden vazgeçersek çok daha kötüye gideriz. Alternatif model filan da oluşturamayız. Cumhuriyetin getirdiği tevhid-i tedrisat sitemini bir terk ettik sonu Fetö okullarıyla bitti. Onun için AB olayına sımsıkı sarılmamız lazım.

      Sil
    2. ama mahfi bey şu an ab ekonomisi hiç iyi değil belki dağılacak bile. buna rağmen birliğe dahil olmalı mıyız...

      Sil
    3. "Efendiler!
      Avrupa'nın bütün ilerlemesine,yükselmesine ve medenileşmesine karşılık Türkiye tam tersine gerilemiş ve düşüş vadisine yuvarlanadurmuştur.Artık vaziyeti düzeltmek için mutlaka Avrupa'dan nasihat almak .bütün işleriAvrupa'nın emellerine göre yapmak,bütün dersleri Avrupa'dan almak gibi bir takım zihniyetler belirdi.
      Halbuki hangi istiklal vardır ki,yabancıların planlarıyla yükselebilsin? Tarih böyle bir olayı kaydetmemiştir."
      Gazi Mustafa Kemal Atatürk
      (6 Mart 1922 TBMM )
      Atatürk'ün , Avrupa'nın ,dolayısıyla yabancıların da; nasihatı ,dersi ve emelleri bizi istiklale vardırmayacağı söyleminden neyi nasıl anlamalıyız.
      fikirlerinize verdiğim önemden dolayı soruyorum.

      Sil
  35. faizlerin daha da düşmesi lazım. kur kıpırdamıyor bile.

    YanıtlaSil
  36. Hocam bence su nufus ve faiz konularinda apacik analitik dusunemiyoruz. Illa siyaseti dini ve arkaplandaki yargilarimizi kullaniyoruz. Bulaniklasiyoruz.

    Nufus artisi bir ulkede eger uzun vadede %2.2-%2.5 bandindaysa o ulkede bir cok sorun halledilir bu bandlarin alti da ustu de uzun vadede sikinti hem ekonomi hem sosyal durumlar icin
    ayni sekilde
    Enflasyonda bir ulkede eger uzun vadede %2.2-%2.5 bandiyasa o ulkede bir cok sorun halledilir bu bandlarin alti da ustu de uzun vadede sikinti hem ekonomi hem sosyal durumlar icin

    Bundan gerisi hikaye zaten bu yukarida ki konuma gore en saglikli faiz politikasi para politikasi ekonomi ve issizlik ve hatta egitim saglik politikasi uygulanabilir

    Katilir misiniz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Katılırım yalnız nüfus artış oranı için yüzde 2,2 - 2,5 bandı yüksek ona katılmam. Bence bu bant 1,5 - 2 aralığında olmalı. Başımıza ne geldiyse nüfus artışından geldi. Nüfus artışı eğitimden başlayarak toplumun kalitesini inanılmaz düşürdü.

      Sil
    2. Tesekkur ederim fikirlerimi sundugum ufak paragrafima ilgi alaka ve istirak gosterdiginiz icin. Ancak su konuda Hocam yanildiginizi dusunuyorum. %2.1-2.2 mukemmel bir oran hocam

      bunun alti yasli populasyonu arttiran saglik ve sosyal sistemi bozma egilimi gosteren ekonomide uzun vadede durgunluga sevk eden bir oran hatta acigin yabanci gocle tamamlandigi bir oran

      bunun ustu ise yine sistemi zedeleyen bir oran
      Butun bunlari ben soylemiyorum nufus bilimciler arastirmacilar dunya capinda soyluyor.

      Sil
    3. Toplumsal sosyal kaliteyi artırana kadar %1,5-2 iyidir. Sonra %2.1-2.2 bandına geçilebilir.

      Sil
  37. Suriye'ye askeri harekattan sonra, Türkiye'nin CDS'sinde kıpırdanma oldu mu Mahfi hocam?

    Salı neydi, Çarşamba ne oldu oran?

    YanıtlaSil
  38. Önemli olan ülke ekonomisinin ve ülkenin yatırımcı için güvenilir olması. Bu da sağlıklı, düzün ve uzun vadeli planlarla olur. Sonrasında yatırımcıyı ülkeye çekmek Türkiye için zor olmaz. Coğrafi konum olarak çok iyi bir yerde, para birimi değersiz bu nedenlerle Avrupa'nın üretim üssü olabilecek özelliklere sahip. Fakat ne yazık ki uzun vadeli politikalara sahip bir yönetim anlayışından uzak.

    Son bir yıl içerisinde yaşananlardan sonra yatırımcıların Türkiye'ye ürkerek yaklaşması çok normal. Japonya ekonomisi kötüye gidiyor deniyor, fakat durum hiç öyle değil; tam tersine çok iyi durumda. Bakın mesela Brexit ve Fed tartışmalarında, Avrupa krizlerinde güvenilirliği ile hep sıcak parayı kendine çekti.

    YanıtlaSil
  39. Hocam bizde vergi toplayan kurum özelleştirilmeli mi? Birçok gelişmiş ülke bunu yapıyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hangi gelişmiş ülke yapıyor söyler misiniz? Bilmediğim için soruyorum. Dünyada vergi toplamayı ilk özelleştiren ülkelerden birisi Osmanlı İmparatorluğudur (iltizam usulü ve mültezimler eliyle vergi toplamıştır.) Ve Osmanlı'nın finans sisteminin iyice çökmesinde bu sistemin önemli rolü olmuştur.

      Sil
    2. bu yolun sonu cek sened mafyasina getirir memleketi. Zaten takdir edersiniz ki mafyacilik sektoru de kayit disidir.

      Sil
  40. Bir topluluğa girdiğinizde selam alıp verirken, kadınlar elini uzattığında sıkmayıp, -haramdır- deyip, elinizi kalbinize götürüp, baş selamı verip devam mı ediyorsunuz Mahfi bey?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Niçin böyle saçma sapan bir şey yapayım ki?

      Sil
    2. adsız 21:25
      Hem sosyal hem tasavvufi nezaket gereği usul şudur:
      "önce kadın elini uzatır", ve uzatılan el havada bırakılmaz. Yobazlığın manası yok.

      Sil
    3. Bence bu yobazlık filan değil alenen terbiyesizlik.

      Sil
    4. terbiyesizlik değil hocam oda ayrı bie terbiyenin davranışı. Belki bu terbiye size anlamsız gelebilir ama terbiyeden yoksunluk manasına gelen terbiyesizlik değildir.
      Olsa olsa nezaketsizliktir oda yobazlığın ürünüdür.

      Dediğim gibi kadına direl el uzatılmaz önce onun uzatması beklenir. Selamlama da kadına uyulur,
      -kadın el uzatırsa elini sıkarsınız
      -tebessümle selamlarsa siz el uzatmaz aynı şekil karşılık verirsiniz.
      Modern anlayıştada tasavvufi anlayıştada durum bu olmalıdır.

      Sil
    5. Yorumlarin arasinda surekli bu tarz sorular ayni formatta amac ayni mahfi hocayi tartismaya cekmek enerjisini tuketmek ilgisini ve dikkatini dagitmak. Bir zamanlar teror orgutu dogu ve guney doguda ogretmen leri katlederdi amaci bolge halki egitimsiz ve cahil kalsin. Onu yapan zihniyetle suan bunu yapan zihniyet ayni sanal terorist.
      Yanliz benim anlayamadigim nokta siz neden bunlara prim veriyorsunuz. Bu ifade ozgurlugu degil hocam , yayinlamayin bunlarin yorumlarini musade etmeyin bunu yapmalarina . Sahsen Ben uzun zamandir takipciniz olarak bunlari gorunce sinirlerim bozuluyor. Bu zihniyet ve bunun emir erleri tek hucreli asalak yasayan canlilar gibi bunlar ilgi saygi hosgoruyle tedavi edilemez, nasil ki yilana soktugu icin kizilmaz cunku yilanin fitratinda bu varsa bunlarin fitratinda bu var bunlarin varlik formlari degismeye gelismeye musait deil.Nasilki kangren olan bacak kesilirse kalani kurtarmak icin bunlarda kesilip atilmali zehirlenmeli yasama saygi duymak adina yasami tehdit eden bu canli turunu yok etmeli.Bu canli turu kutsal kitapta " yeryuzunde bozgunculuk mu yapiyorsunuz? Fitne fesat mi cikariyorsunuz?" Diye tanimladigi canli turunun bizati kendisi. Toplumun her alanina bulasmis bu hastalikli canli turuyle mucadele edilmeli, bu mucadelede en buyuk silah bu canli turunu yok saymak. Yok sayildigi zaman hayatini idame ettirmek icin yapisacak insan bulamayan bu tek hucreli canli turu zamanla kuruyacak ve yok olacaktir.

      Sil
  41. Musteri, banka mudurune gider ve kredi ister. Banka muduru, bilancoyu izlediginde musterisine sunu soyler: Kardesim sen sirketine guvenmemissin, kazandigin ile yatirim yapmayip parayi cikarmissin. %98 ihtimalle de parayi emlaga gomdun. Bu yasanmis olaydir. Emlaktaki satislarin cogu banka kredisi olmadan nakit ile donuyor. Luks arabalar ile sirkete alinmis ve leasingli. Piyasada tahsilat durma noktasina geldi. Bana gore 2001 krizinden daha kotu bir piyasa var. Yabanci hisseyi paketleyemiyor. Cunku paketleyecegi kesimin mali alacak hali yok. Ozellestirilen rakipsiz premium fabrikalardan temettuler yurtdisina daha tam cikarilmiyor. Cumhuriyet tarihinde yapilmis olanlar 55 milyar dolara peskes cekildi. En fazla 10 yillik temettu bedeline. Bu fabrikalari bugun kurmaya kalksaniz en az 550 milyar dolar. THY, konjenktur bittiginden devasa zararlar yaziyor. Ekonomi Bakani cikmis tasarruf oranimiz cok dusuk. Bizden geliri cok daha dusuk olan ulkeler bizden fazla tasarruf ediyor diye aglaniyor. Nasil olsa gun geldiginde huzurla yabanci bir yatirim bankasinda bol sifirli bir iste calismaya baslayacak. Yalan borcu yok. Aristokrasimiz yerlerde. Yeri geldiginde masaya cagrilip hadi pamuk eller cebe. 3 er milyar dolari ortaya atacak 50 oligarkimiz da yok. O meshur yastik alti altinlarina da bel baglanmasin. Omur boyu yastik altindan cikmazlar. Askeriye arazileri, sitler, 3. kopru guzergahi ile de bir sure idare ettikten sonra. Bir NAPALM e hazirlikli olunmasi tavsiye olunur. RIP.

    YanıtlaSil
  42. Hocam Ulusların Zenginliği Kapital gibi kitapları orta seviye iktisat bilgisine sahip biri anlayabilir mi yoksa ek kitaplarla mı okunmalı? Ek kitaplardan kasıt Kapitali U. Zenginligi Anlama Rehberi gibi kitaplar var.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Her iki kitap da ağır kitaplar. İki nedenle ağır: (1) Yazıldıkları dönemin farklı dünyasına ilişkin kuramları ortaya koyuyorlar. Bunların bir bölümü bugün geçerli değil. (2) Belirli bir görüş ortaya attıktan sonra onun üzerine inşa edilmiş başka görüşlere dayanıyorlar. Özellikle Kapital oldukça ağır bir kitap.
      Bu kitapları okumak için giriş iktisadından fazla bilgi gerekir. Sözünü ettiğiniz rehberleri okumadım o nedenle bir fikrim yok. Benim önerim Gülten Kazgan'ın İktisadi Düşünce kitabını okuyup çerçeveyi yerine oturttuktan sonra bunları okumaktır.

      Sil
    2. Hocam Thomas Piketty 'nin 21. yüzyılda kapital kitabını okumaya başladım bu kitap gayet anlaşılır bir dilde. Bu kitap hakkında görünüz var mı acaba?

      Sil
  43. Mahfi Bey Merhaba,
    Malesef üzerinde durulmayan önemli bir konuyu ele almışsınız. Benim tez konumdu doğrudan yabancı yatırımlar.. Ancak şunu eklemek isterim; 2002 - 2008 yıllarında istikrarın çok daha hissedildiği ortamda bile yatırımcı çekme konusunda başarılı değildik. Bu oranların %70'ini özelleştirmeler oluşturuyordu. Malesef sıfırdan yeni yatırımları çekmek için çok yolumuz var..

    YanıtlaSil
  44. Hocam mesela ABD ve AB şu an bir varlık alım programı başlatsalar veya genişletseler bu para Türkiye'ye ne şekilde gelir. Normalde devlet tahvillerine geliyorlar ama bizim de bütçe açığımız yok su an. Devlet fazla tahvil ihrac etmez su an galiba hocam?

    YanıtlaSil
  45. Hocam, gençken sizin saçlar nasıldı? Bu stil size yakışıyor ama mümkün olsaydı uzun saçlı takılmak ister miydiniz?

    YanıtlaSil
  46. ağır gerçekten o kitaplar, ben okumadım hiç

    YanıtlaSil
  47. Hocam bilgi birikminizi ve değerli görüşlerinizi bizimle paylaşmanız çok güzel emeğinize sağlık teşekkürler. Size konuyla alakası olmayan bir soru sormak istiyorum iktisat sosyolojisi alanında uzmanlaşmak istemek hayalden öteye gidebilir mi yoksa sizde iktisat alanında uzmanlaşmış birçok kişi gibi iktisat sosyolojine gereksiz ve gelecek olarak vadettiği çok bir şeyi olmayan bir uğraş olarak mı bakıyorsunuz fikriniz ve tavsiyeniz çok önemli.

    YanıtlaSil
  48. Üstad faiz indirimi ile ilgili yorumlarınızı çok merak ediyoruz. Saygılar.

    YanıtlaSil
  49. Hocam bir ülkenin uluslararası yatırım pozisyonu açığı tam olarak resmi dışborcuna mı eşittir?

    YanıtlaSil
  50. Hocam sizce OHAL sırasında kapatılan örgüte ait şirketler milli gelirde üretimde göze çarpacak oranda bir durgunluk yaratırmı?

    YanıtlaSil
  51. Hocam kıyaslamak çok doğru değil ama Güngör Uras'la sizin konu anlatımınız birbirine çok benziyor. İkiniz de çok açıklayıcı sade bir dille anlatıyorsuniz.

    YanıtlaSil
  52. Hocam merhabalar..Şu an ülkemizdeki tek ekonomi kanalındaki yorumları izlediğimde açıkçası herkes ekonominin güçlü olduğundan ve SP nin puan düşürmesinin siyasi olduğundan bahsediyor?Size sormak istediğim 15 temmuz'da ülkenin meclisi bile bombalanması normal de SP nin not indirmesi mi yanlış?Saygılarımla

    YanıtlaSil
  53. Hocam MB'nin faiz indirimini hepimiz eleştiriyoruz enflasyon artacağı için. Eleştirelim ama şöyle de bir durum yok mu? Bugün MBnin faiz indirimi bankaların mevduat ve kredi faizine yansımaz deniyor. Yansımazsa enflasyon da artmaz. Kredi ve mevduat faizi değişmez sadece MB boş yere bankaları ucuza fonlamış olur.
    Ne düşünüyorsunzu hocam bu konu hakkinda?

    YanıtlaSil
  54. Hocam merhabalar bugün türkiyede parasını mevduata yatıran negatif rerl faizle karşılaşıyor peki dibs'e yatıran da aynı durumla karşılaşıyor mu. Dibslerin faizi mevduat faizine göre nasıl

    YanıtlaSil
  55. Hocam eskiden bilgi kısıtlıydı. Siz ekonomik gelişmeleri nasıl takip ediyordunuz. Mesela Bretton Woods sisteminin çöküşü veya diğer önemli gelişmelere nasıl ulaşıyordunuz? Tahminim birçok veriye ulaşmak imkansız gibi tutup da Abd'nin Ab'nin cari açığı,kredi mevduat oranı gibi verilere ulaşmak extra zordu heralde?

    YanıtlaSil
  56. Kapital'i çok dikkatli okudum. Çok faydalandım.

    YanıtlaSil
  57. kuresel kriz oncesi sicrama yapmasinin bir baska nedeni de 2006 basinda yapilan kurumlar vergiside etkili oldugunu beyan edebilir miyiz

    YanıtlaSil
  58. Hocam konuyla ilgisi olmayabilir fakat bir iktisat öğrencisi olarak merak ettigim bir sey var.Türkiye televizyonlarinda döviz kurunun artıs azalışının sürekli gösterilmesini yabancı sermaya yatırımlarıyla ilişkilendirebilir miyiz?Mesela Avrupa ülkelerinde de buna benzer bi durum söz konusu mudur?Döviz kurunun sürekli göz önünde olması faydalı bir şey midir?Şimdiden teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  59. Hocam, dolaylı yurt dışı yatırımları ve vergi gelirleri arasındaki ilişkiyi ortaya nasıl koyabiliriz?

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Paradan Para Kaybetme Dönemi

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!