Kayıtlar

Hindistan Ekonomisinin Görünümü

Resim
Hindistan, dünyanın en kalabalık ülkesi konumuna gelmiş durumdadır. Hızlı bir büyüme sergilemekte ama henüz kalkınmışlıktan uzak bulunmaktadır. Türkiye Hindistan’dan 2023 yılında 7,9 milyar dolarlık ithalat yapmış buna karşılık 1,6 milyar dolarlık ihracat yapmıştır. Buna göre Türkiye, Hindistan’a 6,3 milyar dolarlık dış ticaret açığı vermektedir. Türkiye, Hindistan’dan en çok şu malları ithal ediyor: Organik kimyasallar, makineler, nükleer reaktörler, kazanlar, demiryolu, tramvay dışındaki araçlar, mineral yakıtlar, yağlar, damıtma ürünleri, elektronik cihazlar, suni filamentler, debagette ve boyacılıkta kullanılan hülasalar, tanenler ve türevleri, pigmentler GSYH Hindistan’ın GSYH’si 2023 itibarıyla 3,6 trilyon dolardır (Türkiye’nin 2023 GSYH’si 1,2 trilyon dolardır. Demek ki Hindistan Türkiye’den iki kat daha fazla GSYH’ye sahip durumdadır.) 2012 yılında 1,8 trilyon dolar GSYH, 2023 yılında ikiye katlanarak 3,6 trilyon dolara ulaşmış bulunuyor (Türkiye’nin GSYH’si 2012’de 880 mil

ABD Ekonomisinin Görünümü

Resim
Dünyanın en büyük ekonomisi konumundaki ABD, aynı zamanda para birimi doların bir çeşit dünya parası olmasının da verdiği üstünlükle, yirminci yüzyılın ikinci yarısına doğru ele geçirdiği hegemon devlet pozisyonunu, Çin’den gelen meydan okumaya karşın sürdürüyor. ABD, Türkiye’nin ihracatında (2023 yılında 14,8 milyar dolar) Almanya’dan sonra ikinci büyük ülke konumunda yer alıyor. Buna karşılık ithalatımızda da (15,8 milyar dolarla) en büyük beşinci ülke durumunda bulunuyor. Buna göre Türkiye, ABD ile olan dış ticaretinde 1 milyar dolar açık veriyor.   GSYH ABD’nin GSYH’si 2023 yılı itibarıyla 25,5 trilyon dolar (Türkiye’nin GSYH’si 1,1 trilyon dolar.) Demek ki ABD, yaklaşık olarak 23 Türkiye zenginliğinde bir ekonomi. 2012 yılında 16 trilyon dolar olan GSYH on bir yılda on trilyon dolara yakın büyüyerek 25,5 trilyon dolara ulaşmış. Bu yükseliş eğilimindeki tek düşüş 2020 yılında yaşanan pandemi sırasında gerçekleşmiş. Kişi Başına Gelir ABD, 64.623 dolarlık kişi başına gelirl

Çin Ekonomisinin Durumu

Resim
Dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan Çin, üretimiyle, teknolojiye yaptığı katkılarla bütün dünyanın adeta girdi sağlayıcısı konumunda bulunuyor. Çin, Türkiye’nin dış ticaretinde önemli bir partner. İhracatımızda 19’uncu sırada (2023’de 3,3 milyar dolar) yer almakla birlikte ithalatımızda (2023’de 45 milyar dolar, toplam ithalatın yüzde 12’si) Rusya’dan sonra ikinci sırada yer alıyor. Çin’e ihracatımızda mermer ve traverten, metal cevherleri ve konsantreleri, kurşun, krom, bakır, demir çinko en fazla yer tutan maddeler. Çin’den ithalatımızın ağırlığı ise makine, manyetik veya optik okuyucular, kazanlar, demir, çelik, organik kimyasallar ve plastiklere ait. Bunlar dışında akla gelebilecek pek çok çeşit mal, ucuzluğu nedeniyle Çin’den ithal ediliyor. Bu, yalnızca Türkiye’ye özgü bir durum değil, Çin, yüksek teknolojiye ve ucuz emeğe sahip olmanın avantajıyla bütün dünyaya her türlü malı ihraç ediyor. Çin’in 2023 yılı toplam ihracatı 3,3 trilyon dolar, ithalatı 2,6 trilyon dolar, cari fazl

Servet Vergisi

Resim
Bütçenin rekor açık verecek olması nedeniyle son günlerde servet vergisi uygulanması yolunda bazı öneriler medyada ve sosyal medyada yer almaya başladı. Servet vergisi; gerçek ve tüzel kişilerin sahip oldukları servetlerine dâhil olan menkul ve gayrimenkul mallar, para ve alacakları üzerinden alınan dolaysız bir vergi çeşididir. Devamlılık gösteren bir vergi olarak alınmak yerine genellikle ülkenin sıkıntılı dönemlerinde, mesela savaş hali, doğal afetler (pandemi gibi olaylar da dâhil), büyük bir ekonomik kriz yaşanması gibi durumlarda geçici olarak uygulanmış bir vergi türü olarak öne çıkmaktadır. En tipik örneği miras bırakanın ölümü halinde varlığının geçtiği mirasçılarına ya da bağışlayanın yaptığı bağış nedeniyle bu mal varlığını edinen kişilere bu varlıklar üzerinden tahakkuk ettirilen veraset ve intikal vergisidir. Türkiye’de, emlak vergisi, motorlu taşıtlar vergisi ve veraset ve intikal vergisi dışında servet vergisi uygulaması 1942 yılında çıkarılan Varlık Vergisi yasasıyl

Alman Ekonomisinin Son Durumu

Resim
Almanya, Türkiye’nin dış ticareti açısından en önemli ülkedir. 2023 yılında toplam 255 milyar dolarlık ihracatımızın 21,1 milyar dolarlık kısmını (yüzde 8,2) Almanya’ya yapmışız. Bu miktarla Almanya, bir numaralı ihracat ülkemiz konumunda bulunuyor. Aynı yıl toplam 361,7 milyar dolarlık ithalatımızın da 28,7 milyar dolarlık kısmını (yüzde 7,9) Almanya’dan yapmışız. Bu miktarla Almanya, ithalat açısından en fazla ithalat yaptığımız üçüncü ülkedir (birinci ülke Rusya, ikinci ülke Çin.) Bu çerçeveden baktığımızda Almanya ekonomisi bizim açımızdan çok önemli bir yer tutuyor. Almanya’da işlerin kötü gitmesi, büyümenin düşmesi demek ithalatta da daralma olmasına yol açıyor. Alman ekonomisinin 2023 yılında önce stagflasyona sonra da resesyona girmesi sonucu ihracatımız 2023 yılında 2022 yılına göre binde 3 oranında gerilemiştir. Büyüme Pandemiyle birlikte 5 çeyreklik bir resesyon dönemine giren Alman ekonomisi, 2021 yılının ikinci çeyreğinden sonra güçlü bir çıkış yapmış ve sonrasında uzu

Türkiye Ekonomisi: Mart 2024 İtibarıyla Özet Görünüm

2023 yılı büyüme oranı: % 4,5 GSYH 26.276 milyar TL  / 23,48 2023 Ortalama Kuru = = 1,119 milyar USD (Sığınmacıların mal ve hizmet üretimi dâhil.) KB Gelir 13.110 Dolar (sığınmacılar kişi başına gelir hesaplanırken nüfusa dâhil edilmiyor.) Tüketim artışı % 12,8, tüketim harcamalarının GSYH içinde payı % 60.   Enflasyon, Şubat 2024 12 aylık TÜFE % 67,07 1.       Arjantin: % 254 2.       Lübnan: % 177 3.       Türkiye: % 67   İşsizlik: Yüzde 9,1, Geniş İşsizlik : % 26,5 (2023 Yılı Ocak Ayında % 21,9 idi.)   Bütçe açığı Ocak ayında 151 milyar TL (2022 yılının toplam yıllık bütçe açığı 143 milyar TL idi.) Şubat ayında 2 aylık nakit açığı 405 milyar TL (2023 Şubat iki aylık açık 226 milyar TL idi.)    Türkiye’nin dış borç stoku (eldeki son veri olan 2023 yılı üçüncü çeyrek sonuçlarına göre) 483 milyar dolar. Bunun 242 milyar dolarlık kısmı özel kesime ait.  Cari Denge Ocak 2024 itibarıyla 12 aylık olarak 37,5 milyar dolar. İhracat 2023 yılı Ocak ayına göre

Türk Lirasının Dış Değeri

Resim
Bir ulusal paranın yabancı paralar karşısındaki değer değişimini (kayıp ya da kazanç) iki şekilde izlemek mümkün: (1) Herhangi bir yabancı ülke parası karşısında ulusal paranın değer değişimini dönem sonu kurlarını alarak ölçmek. (2) Reel efektif kur endeksi denilen bir yöntemi kullanarak ölçmek. TL’nin dolar karşısında yıllar itibarıyla ortaya çıkan değer değişimini önce dönem sonu kurlarıyla gösterelim (grafik, TCMB döviz kuru verileri kullanılarak tarafımdan hazırlanmıştır): Grafik bize TL’nin dolara karşı sürekli değer kaybı içinde olduğunu gösteriyor. Şimdi de daha teknik bir ölçme yöntemi olan reel efektif kur endeksine bakalım. TCMB uygulaması açısından, Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip ülkelerin para birimlerinden oluşan sepete göre TL’nin ağırlıklı ortalama değerine nominal efektif döviz kuru (NEK), NEK’deki nispi fiyat etkilerinin arındırılmasıyla oluşturulan ortalamaya da reel efektif döviz kuru (REK) adı veriliyor. TÜFE bazlı REK hesaplaması Türkiye’deki

Kayıt Dışı Enflasyon

Optik yanılsama; algılanan görüntüler ile nesnel gerçekliğin farklı olduğu durumlar için kullanılan bir ifadedir. Duyularımızın elde edip beyne gönderdiği bilgiler, bilgi kaynağının fiziksel durumuyla tam olarak uyuşmayan bir algı oluşturabilir. Bu gelişmenin sonucu olarak gerçeği görmekten uzaklaşmış oluruz. Bu duruma optik yanılsama deniyor.  Saydam ortamda bulunan bir gözlemci, farklı bir saydam ortamdaki cisme baktığında o cismi olması gerekenden farklı boyutta ya da düzeyde görür. Örneğin su dolu bir havuza üstten bakıldığında, havuzda yüzen balık, olduğundan daha farklı bir konumda görünür. Algılamada ortaya çıkan bu yanılsama, ışığın ikinci ortama geçerken doğrultu değiştirmesi yani ışığın kırılmasıyla meydana gelir. Ekonomide optik yanılsama, fizik bilimlerden farklı olarak, insan yapımı yanılsamalar şeklinde ortaya çıkar. Bunların en bilinenleri bilanço ya da bütçe makyajlaması, enflasyon, kur ve işsizlik oranlarının olduğundan düşük, kişi başına gelirin, büyüme oranının yük

Hissedilen Enflasyon, Hissedilmeyen Büyüme

Resim
Son günlerde ekonomi sözlüğüne “inflation perception” olarak giren ve bizde TÜİK tarafından önce hissedilen enflasyon olarak kullanılan sonra medyada eleştiri ve hatta espri konusu olduğu için algılanan enflasyon olarak değiştirilen enflasyon ölçüsünü kısaca insanların algıladığı enflasyon oranı olarak tanımlamak mümkün. Ülkenin istatistik kurumu tarafından tüketicilere uygulanan anketlerle belirlenen enflasyon oranı dünyanın birçok ülkesinde açıklanan enflasyon oranına göre daha yüksek çıkıyor. Bir başka ifadeyle sokaktaki insan, yaşadığı enflasyonun, istatistik kurumunun açıkladığından daha yüksek olduğuna inanıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ölçülen enflasyonun yüzde 64,8 olduğu 2023 yılı için hissedilen enflasyon oranını yüzde 96 olarak açıkladı. Hissedilen enflasyon olarak açıklanan yüzde 96’lık enflasyon oranı aslında 2022 yılı için hesaplanan GSYH zımni deflatöründen başka bir şey değil. TÜİK’in açıklamalarına göre 2023 yılında yüzde 4,5 oranında büyümüş olan Türkiye’

2023 Büyümesi, Deflatör ve Enflasyon Hesapları Üzerine Açıklamalar ve Bazı Düşünceler

Resim
Bir ekonominin cari fiyatlarla (yani enflasyon arındırması yapılmadan) büyüme hızı, içinde bulunulan yılın fiyatlarıyla hesaplanmış GSYH’sinin bir önceki yıl GSYH’sine oranlanmasıyla bulunuyor. Buna nominal (ya da cari fiyatlarla) büyüme oranı deniyor: Nominal Büyüme Oranı t+1 = (Nominal GSYH t+1   - Nominal GSYH t)   / (Nominal GSYH t) x 100 İki yılın zincirlenmiş hacim endeksine göre hesaplanan GSYH’si (sabit fiyatlarla GSYH) arasındaki pozitif fark bize reel büyüme oranını verir. Reel büyüme, ekonomindeki fiyat artışlarından (enflasyondan) arındırılmış büyümeyi, bir başla deyişler fiziksel büyümeyi gösterir. t+1 yılı için reel büyüme hesabı şöyle yapılır: Reel Büyüme Oranı t+1 = (Zincirlenmiş Hacim Endeksine Göre GSYH t+1 -   Zincirlenmiş Hacim Endeksine Göre GSYH t) / (Zincirlenmiş Hacim Endeksine Göre GSYH t) x 100 Türkiye’nin 2022 ve 2023 yılı GSYH verileri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir (Kaynak: TÜİK, Dönemsel Gayrisafi Yurt İçi Hâsıla, IV. Çeyrek: Ekim-Aralık ve Yıll